EKLEMBACAKLILAR

EKLEMBACAKLILAR çoğl. blş. i. Hayvanlar
âleminin bir şubesi.
—  Eklembacaklılar genellikle serbest
hareket edebilen hayvanlardır. Bunlarda
vücut kitinle kaplı halkalardan oluşur.
Halkaların üzerinde hareket ettirici
eklemli organlar bulunur; bu organlar solunum
veya yakalama organlarına dönüşebilir.
Gelişmeleri esnasında kabuk değiştirir,
başkalaşım geçirirler. Kitin örtü vücudun
her yerinde aynı kalınlıkta değildir.
Kabukluların çoğunda kitin maddesi kireçli
tuzlarla katışık bulunur, t Eklembacaklıların
eklentileri uç uca ekli ye birbiriyle
eklemli parçalardan oluşur. Genel
olarak vücudun her halkasında bir çift eklenti
bulunur. Üstün yapılı eklembacaklılarda
ağza yakın eklentiler besinleri yakalama
ve çiğneme işlerini görecek şekilde gelişir.
Eklembacaklıların vücudu genellikle’
üç kısma ayrılır; baş, göğüs ve karın..
Başta beyin, duyu organları ve ağız parçaları
bulunur: başta bulunan eklentiler duyargalarla
çiğneme organlarıdır. Göğüs, değişik
sayıda halkalardan oluşur. Göğüsteki
üyelerin (bacaklar) esas görevi hareketi
sağlamaktır. Kabuklular^ örümcekler gibi
bazı guruplarda başla göğüs birleşerek
başh-göğüs denen bir bütün meydana getirir.
Karınsa, daha değişik bölütlerden
oluşur. Karında eklentiler varsa genellikle
harekete yardımcı olmaktan başka iş
görmezler. Kas sistemi, çizgili kas tellerinden
oluşur. Sinir sistemi, hemen hepsinde
bir beyin, bir yutak halkası ve bir yutak
altı düğümü ile karnın sonuna kadar uzayan, birbirine az veya çok yakın sinir
düğümlerinden oluşma bir sinir düğümü
zincirinden ibarettir. Eklembacaklıların
kanı canlı hayvanda renksizdir. Dolaşım
aygıtı genellikle bir sırt damarından
ibarettir. Damar sisteminde daima boşluklar
bulunur. Solunum, solungaçla, trakeyle
veya akciğerle (akrepler, örümcekler)
sağlanır. Eklembacaklıların basit gözleri,
petek gözleri ve işitme organları vardır.
Tat alma ve dokunma duyusu ise çok defa
sadece duyargalar ve ağız dokunaçları
ile sağlanır.
Eklembacaklılar şubesi iki büyük gruba
ayrılır: ilkel eklembacaklılar ve gerçek
eklembacaklılar. İlkel eklembacaklılar trilobitler
altşubesini kapsar. Gerçek eklembacaklılar
ise iki alt şubeye ayrılır: Zehir
çengelliler ve duyargalılar. Zehir çengelliler
üç sınıfa ayrılır: merostomata,
örümcekler, pantapoda. Duyargalılar da üç
sınıfa ayrılır: kabuklular, çokayaklılar ve
böcekler. Yalnız eklembacaklılar şubesinde,
hayvanlar âlemindeki diğer bütün türlerin
toplamından fazla tür bulunur,