Gökyüzü
Kanatlı At
Yukarıdaki harita, Hale-Bopp Kuyrukluyıldızı’nm ay boyunca izleyeceği yolu ve kuyrukluyıldızın tarihlere göre parlaklığın: gösteriyor.
Er. parlak yı!d:/’nın, 6.3 kadir civann-da olmasına karcın, içerdiği yaklaşık 350 yıldız sayesinde Arıkovanı, gökyüzünde 1,5 derece çapında bir alanı kaplar (yaklaşık 3 dolunay çapı kadar) ve bu nedenle dürbün için oldukça iyi bir hedef oluşturmaktadır. Küçük bir dürbün yardımıyla, kümedeki 20’den fazla yıldız gözlenebilmektedir. Bu kadar geniş bir alana yayıldığı için, yüksek büyütmeli teleskop-
Yutandaki haritada, M44 Ankovan, Takımyıldsı’ndakı yeri veriliyor.
‘ar kösenin accak küçok ar nü gösterebilir. Eski çağîırdan ben bilinen küme, temiz havalarda silik bir bulut gibi görünmektedir. Eski Yunanlılar, kümenin görünüp görünmediğine bakarak, hava tahmini yaparlardı; eğer küme belirgin bir şekilde görülebiliyorsa, bu fırtına habercisi sayılıyordu.
Ortalama bir dürbünle bakıldığında M44, bir kovanının etra-
zimde bıücak :5e eldakça kr-Iav. Oc-ceükle, iki çok belirgin takımyıldıza, Aslan ve îkizler’i bularak işe başlayabilirsiniz. Bu iki takımyıldızın tam arasında yer alan “Y” şeklindeki Yengeç Takımyıldızını bulduktan sonra, yandaki haritayı kullanarak, hemen hemen takımyıldızın ortasında yer alan kümeyi bir dürbünle zorlanmadan bulabilirsiniz.
Venüs: Ay boyunca Güneş’e çok yakın olduğu için gezegen bu ay göz-lenemeyecek.
Mars: Gezegen, ayın büyük çoğunluğunda Başak Takımyıldızında yer alacak; ay sonunda ise Aslan Takımyıldızına geçecek. Mars, Ay boyunca yaklaşık 1 kadir parlaklıkta ve hemen hemen tüm gece gözlenebilecek. Jüpiter: Ay boyunca, sabahları hava tamamen aydınlanmadan önce, kısa bir süre güney-do-ğu ufku üzerinde gözlenebilecek.
Satürn: Giderek Güneş’e daha da yakınlaşan Satürn, ayın başlarında Güneş battıktan hemen sonra batı ufku üzerinde yer alacak. Ayın ortalarından itibaren, Güneş’e iyice yakınlaşmış olan gezegen artık gözlenemeyecek. Ay: 2 Mart’ta Son Dördün, 8 Mart’ta Yeni Ay, 15 Mart’ta ilk Dördün, 23 Mart’ta Dolunay, 31 Mart’ta Son Dördün evrelerinde olacak.
Düzeltme: Dergimizin 350. sayısındaki Gökyüzü köşesinde, Venüs’ün akşamları görülebileceği yazılmıştı. Venüs, ay boyunca Güneş’e çok yakın olduğu İçin gözlenemedi.
aç>* ykıtz Kümesinin Yengeç
Hale-Bopp İçin Hazırlanın
Hale-Bopp Kuyrukluyıldızı, bu ay, gözlem için en iyi konumunda olacak. Güneş’le olan açısal uzaklığını artıracak olan Hale-Bopp’u gözlemek için en iyi zaman 26 Mart-12 Nisan tarihleri arası. Bu sırada, kuyrukluyıldızın parlaklığı o kadar artacak ki, Hale-Bopp Ay ve Mars’tan sonra gökyüzün-deki en parlak cisim olacak. Kuyrukluyıldızı gözlemek için, sabahları hava aydınlanmadan biraz önce kuzeydoğu ufku üzerine bakmalısınız; yukarıdaki harita kuyrukluyıldızın yerini bulurken size yardımcı olacaktır. Haritada, Hale-Bopp’un Mart ayı boyunca izleyeceği yol, tarih ve parlaklık değeriyle birlikte veriliyor.
Ayın başında Kuğu Takımyıldızında yer alacak olan Hale-Bopp, ayın 7’si ile 15’i arasında Kertenkele, 15’inden sonra ise Andromeda Takımyıldızında yer alacak. Kuyrukluyıldız, 15 Mart’ta Andromeda Galaksisi’nin 4 derece kadar yakınından geçecek; yani bir dürbünle bakıldığında ikisi birden görüş alanında yer alacak.
Bu kaçırılmaması gereken bir fırsat.
Arıkovanı Yıldız Kümesi
İkizler ve Aslan Takımyıldızlarımın arasında yer alan Yengeç Takımyıldızında yer alan Arıkovanı (M44) yıldız kümesi, gökyüzündeki en belirgin açık kümelerden birisidir.
Gezegenler
15 Mart 1996 Saat 21m’de gökyüzünün genel görünüşü
