İklim.

ABD’nin büyük bölümünde, mevsimler arasında büyük sıcaklık farklılıkları gözlenen kara iklimi egemendir. Okyanusların etkisiyle iklimin yumuşadığı kıyı bölgelerinde, sıcaklık farkları daha azdır. Alaska’nın bir bö­ lümü yağışılı ve soğuk, bir bölümü kurak ve soğuk iklimin etkisinde, kuzey bölümünün yarısı sürekli donmuş durumdadır; bazı yerlerde buz kalınlığı 300 m’yi bulur. ABD’nin yıllık ortalama yağışın 500 mm’den yüksek olduğu doğu kesimi, yağışlı iklim etkisindedir. Ülkenin batı kesiminde, yaklaşık 100 0 batı boylamından başlayarak, dağlar ve Büyük Okyanus kıyıları dışında, genellikle yarı kurak iklim gözlenir; yıllık ortalama yağış 250 – 500 mm arasında değişir. Ama bazı yerler yıllık ortalama yağışın 250 mm’nin altında olması sonucu kuraktır. Batı dağları yıllık yağışın yaklaşık 500 mm’sini alırlar. Kuzeybatı kıyısı her yıl 2 500 mm’den çok yağış alır. (Üstte) ABD’nin en uzun akarsuyu olan Mississippi ırmağı, Minnesota ‘nın orta kuzeyindeki kaynağı Itasca gölünden Meksika körfezinde denize döküldüğü yere kadar, 3 779 km (2 348 mil) yol aşar. i » . Mm (Solda) Olympic Ulusal Parkı, kozalaklı yağmur ormanlarıyla ünlüdür. 360 ABD AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ YILLIK YAĞIŞ ORTALAMASI ‘ »m» imııı km Milimetre 3 000 den çok 120 den çok 2 000-3 000 m 80-120 1 000-2 000 40-80 500-1 000 2° – 40 250-500 10-20 250 den az 10 dan az ABD’de doğudan başlanarak boydan boya çekilecek verev bir çizgi, yağışlardaki mevsimlik değişikliklerin önemini vurgular. Büyük Okyanus kıyısı boyunca yağışlar genellikle kışın düşerler. ABD’nin iç kesimiyse en çok yazın, ekinlerin büyüme mevsiminde yağış alır; bölgenin tarım üretimine (verimli topraklarla birlikte) büyük katkıda bulunur. Doğu eyaletleri, bütün yıl boyu bol yağış alırlar. Verevine çizgi ayrıca, dağlarda en çok yağışın rüzgârlara açık, en az yağışın da rüzgâ- raltı kesimlere düştüğünü gösterir. Sıcaklıklarda da, en az yağışlar kadar farklılık gözlenir. Sıcaklıklar, büyük ölçüde bulunulan enleme bağlı­ dır. Sözgelimi, en kuzeyde kışlar daha uzun ve daha so­ ğuk olur. Hava sıcaklıklarını ayrıca, okyanuslara olan yakınlıkları da etkiler. Ülkenin kuzeydoğu kesiminde, New York’ta yıllık ortalama sıcaklık 130 °C’tır. Daha gü­ neyde astropikal iklimli bir kuşak yayılır: Charlestown’de yıllık ortalama sıcaklık 19 °C’tır. ABD’nin tek tropikal iklim kuşağı güney Florida’da görülür: Miami de ortalama sıcaklık 24 °C’tır. ABD’nin iç kesimi kara iklimini yumuşatacak okyanus etkilerine uzak olduğundan, mevsimler arası sıcaklık değişiklikleri çok daha aşı­ rıdır. Minneapolis’te ortalama hava sıcaklığı 7 °C (45 °F) olduğu halde, daha batıda Tulsa’da ancak 2 °C’tır. Ama 1 030 km güneyde, ortalama sıcaklık 16 °C’a yükselir. Okyanus’un yumuşatıcı etkisindeki batı kıyısı boyunca sıcaklık ortalamaları yumuşaktır; Portland’da 12 °C, Akdeniz iklimi tipi bir iklim etkisindeki Los Angeles’te 17 °C. ABD’de iklim kökenli doğal yıkımlarla karşı karşıya birçok bölge vardır: Körfez ve Atlas okyanusu kıyıları boyunca kasırgalar; güneydoğu ve iç eyaletlerde hortumlar; batı ovalarında sık sık yoğun dolu; batı dağlarında orman yangınlarına yol açan kuru elektrik yüklü fırtı­ nalar; kışın Büyük Okyanus kıyısı boyları ile iç ve doğu eyaletlerde su baskınları; batı eyaletlerinde sık sık aşırı kuraklık