İŞAYA

Yahuda peygamberi (M.ö. VIII. yy.). Adı «Yehova’nın kurtuluşu» anlamına gelir. Daha çok Ahaz’ın (736-716) ve Hizkiya’nın (715-686) hükümdarlıkları sırasında faaliyet gösterdi. Bu dönem, Asur- luların yükseliş dönemine rastlar. Samar- ra’nın yıkılışına tanık oldu (aralık 722- ocak 721). Vaızlarının ana fikri, Tanri’mn kutsal olduğu, İsraillilerin de onun gibi kutsal olmaları gerektiğidir, işaya, Pagan
ıiKia Karışan yanuaı geıenegını yeraı, kağanlığın etkisinden korktuğu için yabancılarla ilişki kurmayı yasakladı. Yehova’nın şartlarını kabul edenlerin basında, Davud’un soyundan gelen mesih kral Emmanuel’- in («Tanrı bizimledir») yer alacağı yarının ülkesini kurabileceklerini söyledi. — İkonogr. İşaya, hıristiyan sanatında erken çağlarda yer aldı: Priscilla mezarlığı freski, Paris’in Mezmurlar Dergisi minyatürleri, Khristianike Topographia (Hıristiyan Topografyası) [Vatikan kitaplığı]. Ortaçağda, Souillac Cremona, Notre-Dame-du- Port (Clermont-Ferrand), daha sonra Char- tres. Amiens, Poitiers, Bamberg’de İşaya’nın heykelleri dikildi; bunların en ünlüsü Claus Sluter’in eseri olan Musa Kuyusu’ndaki (Champmol) heykeldir. Peygamberlerin resimlerini, Aix Müjdesi’nin ustası Grünewald (Colmar), Fra Bartolomeo (Floransa), 11 Perugino (Perugia), Raffaello (Roma’da Sant Agostino kilisesi), Michelangelo (Sis- tina şapeli) yaptı. Peygamberin Dudaklarının Arıtılması, Nohant-Vic (İndre) fresklerinde, Breviaire du Duc de Bedjord’tü. (Bedford Dükünün Dua Kitabı) [Millî kitaplık], P. da Cortona mozaiklerinde (Roma’da San Pietro kilisesi), Este’li Borso nun İncilin’deki (Viyana) İşkence tablosunda tasvir edildi,