İSHÂK BİN BEHLÜL

Büyük hadis âlim- lerinden. Künyesi, Ebû Ya’kûb’dur. Ten- nûhî diye bilinir. 164 (m. 780) senesinde Enbâr’da doğup, 252 (m. 866) da yine burada vefât etti. Cenâze namazını, zamanın Enbâr emîri kıldırdı. Hadîs-i şerîf öğrenmek için, Bağdad, Küfe, Basra, Medîne-i münevvere ve Mekke-i mtikerre- meye gitti. Babası Behlûl bin Hassan, Yahyâ bin Âdem, Vekî’ bin Cerrah, Ebû Muâviye ed-Darîr, Ali bin Âsim gibi âlimleri (x. aleyhim) dinleyip, onlardan rivâ- yette bulunmuştur. Ondan da îbrâhim el-Harbî, Ebû Bekir bin Ebiddlinyâ, Ca’fer el-Feryâbî ve daha başka âlimler rivâyette bulunup, ilim almışlardır. îshâk bin Behlûl (r.a) sika (güvenilir) bir âlimdir. Hadîs-i şerifle alâkalı “Müsnedi” vardır. Bağdad’
Suriye Şam Millî MüzesVnde bulunan ağaç üzerine kûft yan ile, oyma bir pano.
da hadîsT-i şerîf rivâyetinde bulunmuştur, îshâk bin Behlûl aynı zamaıida bir Fakîh idi. Fıkıh ilmini Hasen bin Ziyâd el-Lü’lüî, Kâdî Ebû Yûsuf un talebesi Hey seme bin Mûsâ’dan almıştır. Fıkıh ilminde bir kitap yazmıştı. îsmi Mütedâd’dır. Kırâatlere dâir de bir eseri vardır. Daha başka çeşitli ilimlerde de eserleri mevcuttur. îshâk bin Behlûl, lügat, nahiv ve şiiri de çok iyi bilirdi. Halife Mütevekkil, îshâk bin Behlûl’ti Samarrâ şehrine da’vet etmişti. Gelince, Samarrâ’daki Câmide hadîs-i şerîf öğret-, meye başladı. Samarrâ’da kendisine, senelik geliri on bin dirhem olan bir arâzi tahsis edildi. Aynca, her serıe beş bin dirhem de hediye ediliyordu. Samarrâ’da, Müsteîn’in halife olmasına kadar kaldı. Sonra Bağdad’a geldi. Yanında kitaplarını getirmemişti. Bağdad’da kendisinden, hadîs-i şerîf öğretmesini istediler. Bunun üzerine, ezberden elli bin hadîs-i şerîf rivâyet etti. Hiçbirisinde de hatâ etmedi. Hattâ ba’zılan ellibindentfazla hadîs-i şerîf okuduğunu söylemişlerdir. îshâk bin Behlûl, çok cömert idi Elinde bulunan yiyeceklerden, azık olarak bir miktarını alır, geri kalanını çoluk- Çocuğuna ve başkalarına verirdi. Meyve zamanı ^gelince, bahçesindeki meyvelerin büyük bir kısmını dağıtırdı. Rivâyet ettiği bir hadîs-i şerîf şöyledir: “Allahü teâiâ, bir ok sebebiyle üç kişiyi Cennete kor. Bunlar; AUahü teâlânın rızâsını düşünerek oku yapan, oku yapana yardımcı olan ve O oku Allah yolunda atan