KİLİSELER
VE KATEDRALLER
Hıristiyan dini, yüzyıllar boyunca sanat eserleri yaptıran büyük bir kurum olmuş ve yaptırdığı tapmaklar (en sade Bizans kapellasından, en gösterişli gotik katedrale veya en görkemli barok manastıra kadar) biçimlerinin, boyutlarının ve üsluplarının çeşitliliğiyle Hıristiyan Batı’nın mimarlık hâzinesinde en büyük yeri tutmuştur.
Yunanca «cemaat» anlamındaki ekklesia sözcüğünden gelen ve başlangıçta dar toplulukları nitelendirmede kullanılan «kilise» terimi, sonraları Hıristiyanlığın çeşitli eğilimlerini kapsayacak biçimde anlam genişlemesine uğramış, çok geçmeden de ibadet eden kişileri kabul eden yapının adı olmuştur. Katedral ise, adını, kilisede piskoposun oturduğu yerin Latince adı olan cathed-ra’dan alır.
Teknik ve estetik gelişmelere bağlı olan kilise, din adamlarının ve cemaatin yerini ve işlevini belirleyerek, ayinlerin seyrini yöneten kurallar bütünü anlamına gelen litürjinin gereklerine de cevap verir. Öte yandan, Hıristiyan tapınağının biçimi özel bir işleve de uyarlanabilirken (bir manastır topluluğunun kilisesi, hac kilisesi, özel kapella…), resim ve heykel sanatlarının ürünü olan ikonografik prograıjılar, kutsal mekânın anlaşılması için gerekli tamamlayıcı öğeler olarak kilisede yerlerini alırlar.
Cattolica Kilisesi: Stilo’daki (Calabria) bu yapı, kubbeleri ve Yunan haçı planıyla Bizans mimarisinin güzel bir örneğidir.
İÇİNDEKİLER
ERKEN HIRİSTİYANLIK
dönemi
KAROLENJ YENİLİĞİ ROMAN SANATI DÖNEMİ YENİ GOTİK MEKÂN RÖNESANS’TAN AYDINLANMA ÇAĞI’NA SEÇMECİLİKTEN II. VATİKAN’IN TERCİHLERİNE
