Kirwan, Richard
(d. 1 Ağustos 1733, Cloughballymore, Galway, İrlanda – ö. 1 Haziran 1812, Dublin, İrlanda), bilimin çeşitli dallarında yaptığı çalışmalarla tanınan İrlandalı kimyacı.
Katolik bir ailenin oğlu olan Kirwan, 1750-54 arasında Poitiers Üniversitesi’nde öğrenim gördü. 1754’de Fransa’da Saint-Omer’deki Cizvitlere katıldı. 1755’te ailenin mirasçısı olan ağabeyi bir düelloda öldürülünce Kirwan Saint-Omer’den ayrılarak İrlanda’ya döndü. Kısa bir süre avukatlık yaptıktan sonra bu mesleğin kendisine uygun olmadığına karar verdi.
1777-87 arasında Londra’da yaşayan Kirwan, 1780’de Royal Society’nin üyeliğine seçildi. Elements of Mineralogy (1784; Mineralojinin Öğeleri) ile adının bilim çevrelerinde duyulmasını sağlayan Essay on Phlogiston (1787; Filojiston Üzerine Deneme) adlı yapıtlarını yayımladı, ayrıca kimyasal ilgi üzerine bir dizi makale yazdı.
1787’de Dublin’e dönen Kirwan, Royal Irish Society’nin kurulmasına yardımcı oldu ve 1799’da bu kuruluşun başkanlığını üstlendi. 1799’da yayımladığı Geological Essays (Jeoloji Makaleleri) adlı yapıtında, ünlü jeolog James Hutton’ın kuramlarını tartıştı; ayrıca karşılaştırmalı iklimbilim çalışmaları yaptı, mantık üzerine iki ciltlik bir kitap yazdı ve metafizik üzerine makalelerini bir kitapta topladı.
Kiryat-sefer bak. Beyt Mirşim, Tel
Kiryu, Japonya’nın Honşu Adasında, Gumma iline (ken) bağlı kent. Kanto Ovasının kenarında, Tokyo’nun kuzeybatısında yer alır. 17. yüzyılda samurai’ler (savaşçı) ve saray soyluları Kiryu ipeklilerinden yapılmış giysiler giyerlerdi. Kent 20. yüzyılda ihracata yönelik olarak brokar, saten ve ipekli kumaş dokunan bir merkez haline geldi; II. Dünya Savaşı’ndan sonra dokuma sanayisi reyon (suni ipek) üretimine de başlayarak genişledi. Komşu kentlerin sanayileşmeleri Kiryu’yu etkilememiştir. Nüfus (1986 tah.) 130.537.
Kisangani, eskiden (1966’ya değin) stan-leyville, Zaire’nin kuzeydoğusunda, Haut-Zaîre bölgesinin merkezi kent. Kongo (Zaire) Irmağı kıyısında, Boyoma (eskiden Stanley) çağlayanlarının hemen aşağısında-dır. Kinşasa’dan sonra ülkenin ikinci büyük limanı olan kentin yukarısındaki çağlayanlar ırmağın yaklaşık 90 km’lik bir bölümünde ulaşımı engeller; bu bölümde suyolu kargosu çağlayanların yukarısındaki Ubun-
du limanı ile Kisangani arasında uzanan demiryolu üzerinden taşınır.
1883’te Avrupalılarca kurulan kent önce Falls Station, daha sonra da Stanleyville (Sir Henry Morton Stanley’den) adını aldı. 19. yüzyılın sonlarından başlayarak Kongo’ nun kuzey kesiminde büyük bir merkez haline geldi. 1964-67 arasında siyasal istikrarsızlık nedeniyle nüfusu ve canlılığı azaldıysa da 1967’den sonra ticareti ve sanayisi gelişmeye başladı. Bira, mobilya ve giyim eşyası üretimiyle basımcılık önde gelen sanayi dallarıdır. Kentin çevresinde palmiye, pirinç, pamuk, kahve, kakao, kauçuk, kereste ve kınakına yetiştirilen bir tarım bölgesi yer alır. Doğusundaki Bunia’nın çevresinde besicilik yapılır. Köylüler kentin varoşlarındaki Wagenia Çavlanlarında ağlarla balık avlarlar. Kongo Irmağının kolu olan Tshopo Irmağı üzerindeki çavlanlarda bir hidroelektrik santralı kurulmuştur. Kongo Bağımsız Üniversitesi (kuruluşu 1963) 1971 ’de Zaire Ulusal Üniversitesi’nin Kisangani kampusu olarak yeniden örgütlendi. Kentte ayrıca öğretmen okulu, tarım okulu ve araştırma enstitüsü vardır. Kent yakınlarındaki uluslararası havaalanı 1974’te açılmıştır. Nüfus (1984) 282.650.
Kisarazu, Japonya’nın Honşu Adasında, Çiba iline (ken) bağlı kent. Boso Yarımadasının (hanto) batı kıyısındadır. Obitsu Irmağı (gava) deltasında yer alan kent bölgenin ticaret ve posta merkezi olarak zenginleşti. Kamakura döneminde (1192-1333) Kama-kura’ya uzanan denizyolu üzerindeydi. To-kugava döneminde (1603-1867) Boso Yarımadasının batısıyla Edo (bugün Tokyo) arasında yapılan deniz taşımacılığında bazı ayrıcalıklar elde etti.
19. yüzyıl sonlarında buharlı gemilerin kullanılmaya başlaması ve Tokyo’yu Boso Yarımadasına bağlayan demiryolunun inşa edilmesiyle önemini yitirmeye başladı. Kei-yo Sanayi Bölgesi’nin genişleyip 1970’lerin başında kente kadar ulaşmasıyla sanayisi gelişmeye başladı. Günümüzde kentte kimyasal maddeler, demir-çelik ve elektrikli makineler üretilir. Nüfus (1986 tah.) 120.824.
Kiselyov, Pavel Dmitriyeviç (d. 19 Ocak 1788, Moskova – ö. 26 Kasım 1872, Paris), Rus devlet adamı, diplomat ve asker.
1812’de Napoleon’a karşı savaştı. 1814’te
I. Aleksandr’ın yaveri olduktan sonra ordu içinde hızla yükselmeye başladı. 1819-29 arasında Ukrayna’daki 2. Ordu’nun kurmay başkanlığını üstlendi. Eflâk ve Boğdan’ı yönettiği dönemde (1829-34) bir dizi reform yaptı. Generalliğe yükseltildikten sonra 1834’te Devlet Konseyi üyesi oldu. Sonraki 20 yıl boyunca Çar I. Nikolay’ın önde gelen danışmanları arasına yer aldı ve özellikle köylülerle ilgili konularda etkinlik gösterdi. Serbest bırakılması düşünülen serflere dağıtılacak topraklarla ilgili yönetmeliklerin hazırlanmasına yardımcı oldu. 1837’de devlet mülkleri bakanlığına getirildi ve devlete ait topraklarda çalışan köylülerin yaşam koşullarını iyileştirmeye yönelik düzenlemeler yaptı; köylülerin çocukları için, sonradan Kiselyov okulları olarak anılan okullar kurdu. 1856-62 arasında Paris büyükelçisi olarak görev yaptı.
Kiselyovsk, Rus SFSC’nin orta kesimindeki Kemerovo yönetim biriminde (oblast) kent. 1930’larda bir kömür madenciliği ve sanayi merkezi olarak gelişti. Kentte çıkarılan kömürün büyük bölümü kokkömürü yapımında kullanılır. Başlıca sanayi ürünleri sondaj donanımları ile kamyon ve kömür madenlerinde kullanılan raylı çekicilerdir. Nüfus (1986 tah.) 127.000.
359 Kiskunféleghaza
