KOSOVA
Başkent : Priştine Yüzölçümü : 10.912 km2
Nüfus :2.100.000(2007)
Diller : Arnavutça, Sırpça, Türkçe, Boşnakça
Yönetim ؛ Cumhuriyet
Para Birimi: Avro
Nüfusu; Arnavut, Sırp, Türk, Boşnak, Goralı ve Romlar oluşturuyor. Ko sova bayrağında bulunan altı yıldız, ülkede yaşayan altı etnik grubu tem sil ediyor.
YAKOVA – İPEK – MİTROVİÇA
Günümüzde başkent Priştlne ve Prlzren’den sonra Kosova’nın en önemli şehirlerinden olan ipek (bugün Pec), Yakova ve Mitroviça bir zamanlar Osmanlı Devleti’nin Rumeli’deki en kalabalık şehirler arasında yer almaktaydılar. 1455’te Fâtih Sultan Mehmed’in bu bölgeyi fethetmesinden hemen sonra Osmanlı hâkimiyetine dâhil olan bu şehirler 1456-1912 yılları arasındaki Osmanlı hâkimiyetinde İdarî, hukukî, İktisadî ve sosyal açıdan en verimli çağlarını yaşamış, OsmanlI’nın bölgeden çekilmesi Balkan, Birinci ve İkinci Dünya Savaşları, son olarak da Kosova Savaşı’nda büyük yıkıma uğramışlardır. 2008’de Kosova’nın bağımsız olmasının ardından hızla büyüyüp gelişmektedirler.
YAKOVA
Osmanlı devrinde 19. yüzyılda Kosova vilayetinin ipek sancağına bağlı olan Yakova’nın 17.000 nüfusu vardı. Şehirde 16 cami, 2 medrese, 1 rüştiye, birkaç sıbyan mektebi, 1 kütüphane, 1 kilise ve mektebi ile 1000 kadar dükkan, han, hamam gibi binalar bulunmaktaydı. Osmanlı devri sonrasında her ne kadar Müslüman nüfus azalsa da o devre ait birçok eser hâlâ ayaktadır.
Gül (Çül) Camii
Yakova şehir merkezinde, Hacı Şeyh Musa Tekkesi ile aynı sırada bulunan Gül (Çül) Camii 19. yüzyıla aittir. Cami günümüzde ibadete açıktır. Dikdörtgen planlı olup, içten yenilenmiş sekizgen ahşap bir tavan, dıştan kırma bir çatı ile örtülüdür. Minare, caminin doğu duvarına bitişikmiş. Günümüzde minare, ayakta değildir. Sadece, kaidesi bulunmaktadır.
Tabak / Debbağ Köprüsü
Yakova şehir merkezinden uzakta, kenar mahallelerden birinde, Drenik nehri üzerinde bulunan Tabak / Debbağ Köprüsü 18.yüzytl yapısıdır. Köprü, aslî faaliyetini devam ettirmemektedir. Yedi kemer gözlü köprünün sivri kemerleri yontu taşından, diğer tüm kısımları moloz taştan
Yakova Rüştiyesi
Yakova şehri içinde, Kirena Nehri yakınında bulunan Yakova Rüştiyesi 19. yüzyıl yapısıdır, iki katlı olan yapı, dikdörtgen planlı olup, kırma bir çatı ile örtülüdür. Rüştiyenin yanında Kazaz Çeşmesi yer almaktaydı
Abdullah Paşa Kulesi (Saray)
Şehir merkezinde, Islâm Ağa Köprüsü yanında bulunan kule Abdullah Paşa tarafından yaptırılmıştır. Halk arasında halen saray olarak da anılmaktadır. Sicill-i Osmanî’de; Arnavud beylerinden, işkodra Beylerbeyliği yapmış, hicrî 1159 (milâdî 1746] ve hicrî 1160 (milâdî 1747) yıllarında orada bulunmuş ve sonra vefat etmiş bir Abdullah Paşa bulunmaktadır. Kuleyi yaptıran paşanın, bu Abdullah Paşa olması büyük bir ihtimaldir. Abdullah Paşa Kulesi, Yakova’da ayakta kalan Osmanlı sivil mimarisinin önemli örneklerinden biridir. Yapı, orijinal haliyle günümüze kadar gelebilmiştir. Abdullah Paşa’nın ikâmet etmesi için inşa edilen bina, kule olarak adlandırılmaktadır.
Mahmud Paşa Camii
Yakova çarşı merkezinde bulunan Mahmud Paşa Camii’ni Said Paşa’nın biraderi olan Prizren Mutasarrıfı Mahmud Paşa 1809-1810’da (H. 1224] yaptırmıştır. Mahmud Paşa, Prizren mutasarrıflığına atanmış ve 1830’lara kadar bu görevi yürütmüştür. Cami, günümüzde ibadete açıktır.
Batuşa Kulesi
Yakova, şehir merkezinde bulunan Batuşa Kulesi 19. yüzyıl yapısıdır. Batuşa Kulesi, OsmanlI’nın Balkanlarda hâkim olduğu son yüzyıllarda inşa edilen kule-ocak yapı türüne girmektedir. Uç katlı olan yapı, düzgün kesme taştan inşa edilmiştir.
Terzi Köprüsü
Yakova’dan Prizren’e giderken Drenik Nehri üzerinde bulunan Terzi Köprüsü, kitabesine göre 1796-97’de (1211) yapılmıştır. Kesme taştan yapılmış olan köprü, on bir kemer gözlüdür. 1931 yılındaki onarımda köprünün iki gözü kapatılmıştır. Günümüzde yalnızca yayalar tarafından kullanılmaktadır.
Taliç Köprüsü
Şehir içinde Pancal Çeşmesi yanında, Pru (Kirena) Nehri üzerinde bulunan Taliç Köprüsü 18. yüzyıl yapısıdır. Köprü, yıkık durumdadır. Eski bir arşiv fotoğrafından iki kemer gözlü olduğu anlaşılan köprü, tamamıyla kesme taştan inşa edilmiştir.
