M. PNEUMONİAE PNÖMONİSİ (Primer Aripik Pnömoni)
M. PNEUMONİAE PNÖMONİSİ (Primer Aripik Pnömoni)
Tartım:
Farenjit ve pulmoner enfiltrasyonl seyreden ateşli, akut bir mikoplasma hastalığıdır.
Etiyoloji:
Etkeni M pneumoniae (Eaton ajanı) âc. Elken 20 at serumu ve % 10 bira narası infüzyonu ihtiva eden katı (agar) w an besiyerinde üretilebilir. Katı besilerinde 1-3 haftada ağara gömülmüş, bombe, homogen granüler koloniler oluş-mur. Anaerob ve aerob üreyebilir.
Epidemiyoloji:
Dünvanm her verinde görülen bir en-ieka yon olup, tüm pnömoniierin beşte biti kadarını oluşturur. Etken damlacık enfeksiyonu ile geçer. Yayılma yavaştır. Bn nedenle influenzadan farkh olarak daha çok. küçük gruplara (kışla, yatılı okullar, fSe içi) smırlı kalan salgınlar yapar ve salpa yavaş gelişir. Hastalık daha çok genç yaşlarda görülür.
Ülkemizde de seyrek olmayarak go-ıHmekte ve sınırlı salgınlar yapmaktadır.
Patogenez ve Patoloji:
Solunum yolu epitel hücrelerine yapışan mikroorganizmalar hücre dışı (yüzeye!) üreme gösterirler. Bu suretle gerek antikorlardan gerekse antibiyotiklerden güç etkilenirler.
Trakea ve bronş mukozası hiperemik-nr. Akciğerde interstisyel infiltrasyon, başlıca plasma hücreleri ve şişmiş alveoiar örtii hücrelerinden oluşur. Bronşiyai epitel intakt kalır.
Klinik Bulgular:
10-20 günlük kuluçka döneminden sonra ateş ve öksürükle başlar. Titreme genellikle yoktur. Dikkati çeken bir haisizlik vardır. Boğaz ağrısı ve burun akıntısı bulunabilir. Pnömonik konsolidasvonu işaret cdecek fizik bulgular hayli fakirdir. Tanı, vakaların büyük bir çoğunluğunda akciğer löntgenogramları ile konmaktadır. P’ıörit tabloya eklenebilir. Herpes çoğunlukla gö-riümez. Vakaların % 10 kadarında, bullöz hemorajik mireniit (kulak zarı iltihabı) »e nadir olarak da pürülan sinüzit, menen-(oensefalit, polinevrit, monoartiküler artrit, Stevens Johnson sendromu, perikardit, myokardit, hepatit, hemolitik anemi veya DIC sendromu ile komplike olabilir.
Hastalık tedavi edilmeyen vakalarda genel olarak 2-3 haftada iyileşir.
M pneumoniae enfeksiyonu, asempto-matik geçebileceği gibi, pnömoni yapmaksam, ateşli trakeo bronşit veya farinjitle de seyredebilir. Yetişkinlerde etkenin bazen akut pankreatit yapabileceği bildirilmiştir.
Tartı:
Hastalığın, özellikle akciğer tüberkülozu. virüs pnömonileri, O ateşi, psitakoz ve akciğerde ; “‘‘rasyon yapan diğer antite-
lerden ayrılması gerekir.
Orta derecede lökositoz ve eritrosit sedimentasyonu süratlenmesi görülebilir. Radyolojik incelemede akciğerlerde daha çok alt zonlan tutan, parakardiyal, düzensiz kuş tüyü görünümünde infiltratif alanlar gözlenir. Radyolojik rezolüsyon çoğunlukla klinik iyileşmeden sonraya kalır.
Hasta balgamı mikoplasma için hazırlanmış katı ve sıvı besiverlerine ekilir.
Akut ve nekahaı dönem serumları ile, spesifik olarak, kompleman fiksasyon, immun fluoresans. indirekt hemaglütinasvon_, üreme-inhibisyon testleri yapılır.
Non spesifik olarak, hastalann yansında 1. hafta başından itibaren kısa devam etmek üzere, soğuk aglütininler görülmeye başlar. Uygun dönemde yapılacak soğuk agiütinasvon testinde titrenin 1 •. 32’nin. üzerinde olması anlamlıdır.
Tedavi:
10 gün süre ile tetrasiklin ( 2 gr/günl ve eritromisin (2 gr/gün) şifayı çabuklaştırır.
Prognoz:
Hastalık mutaden şifa ile biter.
Korunma:
Hastalık yaşam boyu bağışıklık bırakmadığından bazen nüksler görülebilir. Korunmada özel tedbirler gerekmez.
L – FAZI BAKTERİ ENFEKSİYONLARI
Bakteriler penisilin, lizozim ve duvara etkili maddelerle veya kendiliğinden hücre duvarlarını kaybedebilirler.
Duvarını kaybederek pleomorfik hale geçmiş, ancak çoğalma yeteneği bulunan bu bakterilere L—fazı (*) varyantları denmektedir.
L—fazı varyantları katı besiyerinde “sahanda yumurta” görünümü taşıyan minik koloniler oluştururlar. L—fazı varyantları birçok açıdan mikopiasmaiara büyük benzerlik gösterirler. Ancak şartlar değişin
KANDİDÎAZİS (Moniliasis)
Totom:
Hazırlayıcı faktörlerle organizmanın di-t kırıldığı hallerde ve baze:- iç organ-ia {ötülen spesifik mantar hastalığıdır. Etiyoloji:
Hastalığın etkeni C albicans ve daha t alarak diğer candidalar (C parapsilosis, fSriknnondii Ckruzei> dîr.
Etken 4-6 mikron çapında, oval, to-ırnklanma ile üreyen, gram (+), maya bir fungustur. Bazı hallerde fun-höcre sinin uzayıp uçuca gelmesi ile ifa ve psödomiçel görüntüleri olu-. Rutin besiyerlerinde ve özellikle Sabou-I’un glikoilu ağarında kolayca ürer. Ç. mısır unu ağarda klamidospor aakla diğer kandidalardan ayrılır.
Epidemiy oloji:
C. albicans müköz membranlarda nor-olarak bulunabilir. Ağız ve feç esten edilebilir. Etkenin epidemik potensi hemen yoktur. Daha çok potansiyel en olarak hastalık yapmaktadır.
Patogenez ve Patoloji:
Hastalığın oluşmasında hazırlayıcı fak-oluşması önem taşır. Kronik mase-»n deride yerleşmesini kolaylaştırır, ilikte (vaginal kandidiyazis), geniş spek-ılu antibiyotik kullanımı ile barsak anm bozulması (barsak kandidiyazisi), m supresyon ve yetersizlik, geniş ya-(kandida sepsisi), üretral kateter taypılamaları (kandida sistiti), diabet, ma-hastalıklar, invasif tanı ve tedavi yön-lıııılı ı i hazırlayıcı nedenler arasındadır. Dokuda iritasyon, iltihabi hücre biriki-iç organlarda granulomatöz nodüller a abseler oluşturabilir. Bu lezyonlarda . paödomiçeller ve maya benzeri hücreler ^ gnriüebilir.
Klinik Bulgular:
MukokUtanöz enfeksiyonda sistem bo-zakluklan görülmez. En sık görülen klinik Satmalardan biri “pamukçuk” tur. Genetikle bebeklerde görülür. Toksil, yanak içi, dO veya diş etinde oluşan kirli beyaz, ■nrmhriinnT bir örtü ile karakterizedir. Bu örtü, altında kızarıklık bırakarak kolaylıkla kaldırılabilir.
Etken, deride koltuk altı, meme altı, kask, glutealar arası bölge ve parmak ara-
larında kızarıklık ve kaşıntı ile seyreden
erozyonlar yapabilir. Tırnakta oturabilir (onychia ve paronychia). Tırnak yatağı kızarmış, şiş ve ağrılıdır. Tırnak kalınlaşır, üzerinde oyuklar oluşur ve düşebilir. Ağrılı yutma ve göğüs ağrısı ile belirti veren özofagit ve vaginal iritasyon, kaşıntı ve akıntı ile seyreden vulvo-vaginit yapabilir. Diyarelere neden olabilir, özellikle hücresel immun direncin kaybolduğu hallerde, invasif yöntemlerin uygulanmasından sonra fungemia oluşturabilir ve çeşitli organlara ye endokarda yerleşim yapabilir.
Tanı:
Patolojik materyalde direkt muayene ile, maya benzeri fungus hücreleri görülür. Ekim yapılarak fungus Sabouraud’da üretilebilir.
Tedavi:
Vulvo-vaginit, oral pamukçuk ve deri kandidiyazisinde nistatin (nystatin: draje, pomad, süspansiyon, vaginal tablet), klot-rimazol (clotrimazol: krem, vaginal tablet), mikonazol (miconazole) veya jansiyon vıyole (gentiane violet) nin alkolde % 2 süspansiyonu kullanılabilir.
Sistemik kandidiyazisde ve immun yetmezlik ile birlikteki mukokutanoz formada amfoterisin B (amphotericin B) 0,5 mg/kg/gün ve flusitozin (flucytosine) 150 mg/kg/gün oral ile tedavi gereklidir.
Prognoz:
Mükokutanöz formada iyidir. Sistemik hastalıkta prognoz ciddidir.
Korunma:
Hazırlayıcı nedenlerin giderilmesine çalışılır.