Genel

Masalların Kökeni

MASALLARIN KÖKENİ

Bu sorun XIX. yy’m ilk yıllarında ele alınmaya başlandı ve Grimm Kardeşler masalların, yok olmuş bir mitoloji sisteminden kaynaklandığını ileri sürdüler. Daha sonra, Sanskritçenin bulunmasıyla birlikte, bakışlar, Avrupa kültürünün anası olarak kabul edilen Hindistan’a yöneldi ve Hindistan, halk masallarının ana vatanı olarak gösterildi. Alman Theodor Benfey’in Hint masalları Pançatantra’nın 1859 baskısına yazdığı önsözde ileri sürdüğü bu kuram, hemen birçok «folklorcu» tarafından da benimsendi. Ama bazı masalların yayılmasında başka büyük uygarlıkların da (örneğin Eski Mısır ve Eski Yunan uygarlıkları) önemli bir yer tuttuğunun saptanmasıyla birlikte, masallara bir tek köken bulma umudu da ortadan kalktı. XX. yy’ın ilk yarısında, Fin okulunun ortaya attığı tarihî ve coğrafî yöntem birçok folklorcuyu etkiledi. Bu yönteme göre aynı tip masalın bulunabilecek en fazla varyantı bir araya getirilip karşılaştırılıyor ve böylece bir tür özgün şema hazırlanıp, masalların kökeni bulunmaya çalışılıyordu. İlkin 1910’da Antti Aarne tarafından yayımlanan ve daha sonra ABD’li Stith Thompson tarafından da geliştirilen, daha önce de sözünü etmiş olduğumuz «Halk Masalı Tipleri» bu yönteme göre hazırlanmıştır ve «Aarne-Thompson Katalogu» diye tanınır. Yine yukarıda sözünü etmiş olduğumuz Fransız Paul Dela-rue’nün hazırladığı ve Marie-Louise Teneze’in sürdürdüğü Fransız halk masallarına ilişkin «Açıklamalı Katalog»da (Catalogue raisonne), Aarne-Thompson Katalogu ömek alınmıştır.

Cambridge okulunun antropologlarına, özellikle de James Ge-orge Frazer’e göre («Altın Dal» [The Golden Boug, 1890-1915]), ayinlerde başvurulan mitsel anlatılar sonradan ayinlerden bağımsız olarak da kullanılmaya başlanmış ve sözlü edebiyatın içinde bir araya gelmiştir. Psikanalizcilere göreyse, masalların düşlerle ve fantasmalarla yakın ilişkisi vardır ve bilinçaltının süreçlerini imgeler biçiminde yansıtırlar. Birçok masalın senaryosu da bu tür bir yorumlamaya elverişlidir: ensest ilişki kurma fantasması (Eşek Postu), cinsel «tüketim»in simgesel açıdan eşanlamlısı olan yutma fantasması (Kırmızı Başlıklı Kız, Dev Ana’ya
ilişkin Afrika masalları). Macar psikanalizci Ge2 türün Kaynağı ve İşlevi» (The Origin and Func 1943) ile Avusturya asıllı ABD’li psikanalizci Bı «Olağanüstünün Kullanılışı» (The Uses of Ench; adlı incelemelerinde kültür bağlamlarım pek he: la birlikte, masalların nasıl fantasmalar çevresint ni gösterirler ve buradan hareket ederek de kişi katkıda bulunan çözümler önerirler.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir