MUHAMMED MÎRGÂNÎ

MUHAMMED MÎRGÂNÎ: Evliyâmn büyüklerinden. İsmi, Muhammed Osman bin Muhammed Ebî Bekr bin Abdullah Mîrgâni Hanefî Hüseynî’dir. Seyyid olup, soyu Hazret-i Hüseyn’e dayanır. 1208 (m. 1798) senesinde Hicaz’da Tâifin es-Selâme köyünde doğdu. 1268 (m. 1852) senesinde Tâifde vefât etti. Na’şı, Mekke-i mükerre- meye nakledilerek, Mu’allâ kabristanlığına defnedildi. Muhammed Mîrgânî, on yaşında iken babası vefât etti. Tahsilini Mekke-i mükerremede yaptı. Büyük bir âlim olan amcası Seyyid Yâsîn’den; tefsir, hadîs, fıkıh ve başka ilimleri öğrendi. Daha sonra Mısır’a gitti. Tasavvuf yoluna girdi. Ahmed bin İdris’in sohbetlerinde kemâle geldi. Zâhirî ve bâtınî (kalb) ilimlerinde üstün bir dereceye yükseldi. Nakşı, Kâdirî, Şâzilî, Cündî, Mîrgânî büyüklerinin sohbetlerine kavuştu. Mîrgânî yolu, ceddi (dedesi) Seyyid Abdullah’ın yolu idi. Kendisinin bu yolu, Hicaz havâlisinde, Sa’îd-i Mısır’da ve bilâhare gittiği Sudan’da yayılmıştı. Muhammed Mîrgânî, fazilet sâhibi ve Hanefî mezhebinde yüksek ilim sâhibi bir zât idi. Ömrünü insanları irşâd ile geçirdi. Çok talebe yetiştirdi. Allahü teâlâmn sevgili kullarından olup, çok kerâmetleri görüldü. Kerâ- metlerinin en büyüğü, uyanık iken karşısında Resûlullahı (s.a.v.) görüp, vâsıtasız olarak onunla konuşmasıydı.

Resûlullaha salevât hakkında çok eserler yazdı. “Feth-ur-Resûlî” adlı salevât-ı şerife kitabını, 1232 (m. 1817) senesinde Mescid-i Nebevî’de, Ravza-i mutahhera (Peygamber efendimizin (s.a.v.) kabr-i şerifleri) yanında yazdı. Kendisi bu konuda şöyle buyurdu: “Bu eserimden başka üç salevât risâlem daha vardı. Resûlullahın (s.a.v.) huzûr-u şeriflerine vardım. Bu eserleri bir araya toplamak arzu ettim. Resûlulla- hın (s.a.v.) huzûrunda, bunlardan Feth-ur-Resûlî’yi yazdım.”

Muhammed Mîrgânî “Akreb-üt- turûk-ı ilelhak” kitabının ondördüncü sahifesinde buyurdu ki: “Resûlullahın karşısında olduğunu, seni gördüğünü ve sesini işittiğini düşün! Uzakta isen de, Allahü teâlâ sesini işittirir ve seni gösterir. Burada yakın ile uzak arasında fark yoktur.”
Eserlerinden ba’zılan şunlardır: 1- Tâc-üt-tefsîr li-kelâm-il-melik-il-kebîr, 2- Es-Sirr-ur-Rabbânî: Birx mevlîd-i şerif mecmûasıdır. 3- En-Nefehât-ül- Medîne fî medâih-il-Mustafaviyye, 4- En-Nûr-ul-Burâk fî medh-in-Nebiyy- il-müsdâk, 5- Feth-ur-Resûl, 6- Miftâhu bâb-id-Dühûl: Salevât mecmu’alandır,7- Mecmû’ul-evrâd-il-kebîr: Tasavvufa dâirdir. 8- El-Envâr-ül-müterâhime: Manzum bir eserdir. 9- Mecmû’a yeştemilü aled-dîvân el-Müsemmâ Mecmû’ ul-garâib.