MUHSİN ERTUĞRUL ; tiyatrocu, yazar. 7 Mart 1892’de İstanbul’da doğdu. Öğrenimine Mekteb-i Tefeyyüz ve Dârüledep’te başlayıp, Top- taşı ve Soğukçeşme rüşdiyelerinde devam ettirdi ve Mercan İdâdisinde tamamladı. Tiyatroya Soğukçeşme Rüşdiyesinde iken ilgi duydu. Sahneye ilk defâ 1909’da Burhaneddin Tiyatrosunda çıktı. Oyuncu arkadaşlarının teklifi üzerine 1911 ’de tiyatro tahsili için Paris’e gitti. Ertesi sene yurda dönen Muhsin Ertuğrul, Hamlet’i Sahne-i Milliye-i Osmani’de sahneye koyarak, baş rolde oynadı. 19-13’te bir süre sinema işletti. Tekrar Paris’e giden Muhsin Ertuğrul, Birinci Dünyâ Harbinin çıkması üzerine İstanbul’a döndü ve Ertuğrul Tiyatrosunu kurdu. Açılan imtihanı kazanarak Darülbedây i’de yardımcı öğretmen oldu. Bu arada başta Fransa ve Almanya olmak üzere zaman zaman yurt dışına gidip geldi. 1927’de Darülbedâyî idareciliğine getirildi ve bu görevini 1949’a kadar sürdürdü. 1949’da Devlet Tiyatrolarının ilk genel müdürü oldu. Demokrat Partinin 1950 seçimlerini kazanmasından sonra bu görevinden ayrıldı. İstanbul’a giderek küçük sahneyi kurdu. 1954’te tekrar Devlet Tiyatroları genel müdürlüğüne tâyin edildi. 1958’de bu görevinden ayrıldı. Ertesi yıl İstanbul Şehir Tiyatrosu yöneticiliğine getirildi ve 1968’e kadar bu vazifede kaldı. 1968’denitibaren İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsünde ve Özel LGG Tiyatro Okulunda deriş verdi. 1974’te tekrar getirildiği İstanbul Şehir tiyatroları genel sanat yönetmenliğinden 1976’da yaş haddinden dolayı emekliye ayrıldı. Sanat hayâtının yetmişinci yılı kutlamalarına katılmak ve Ege Üniversitesinin verdiği onur doktorluk ünvanım almak için gittiği İzmir’de 29 Nisan 1979 günü öldü. Muhsin Ertuğrul gerek kendi ismiyle, gerek Nabi Zeki ve Servet Moray gibi takma isimlerle Türkçeye birçok oyun çevirdi ve uyarladı. Hatıralarını İnsan ve Tiyatro Üzerine Gördüklerim ismiyle yayınladı. Harbiye’de kendi adıyla kurduğu bir tiyatrosu vardır.
MUHSİN ERTUĞRUL
21
Eki