ÖLÇÜLÜ sıf, (öJfü’den ölçü-lü). ölçülmüş, Ölçüsü tam olarak alınmış. || Belli bir ölçüsü, nizamı olan, ayarlı, düzenlenmiş: Yalnız SeyranVnin aruz ölçülü şiirlerinde de başka bir özellik vardır (C. öz-telli). «Sen de mi ölçülü, uyaklı koşuğun güç olduğunu iteri süreceksin?» demeyin (N. Ataç). II Mec. İhtiyatlı, temkinli, tedbirli, ılımlı: ölçülü adımlarla haber getiren çocuğun arkasından yürüdü (Kemal
0,138 2 S
İngiliz beygir gücü 0.745 7 kw
Fahrenheit derecesi (°F>
t Fahrenheit derecelik bir sıcaklık 5/9 (i – 32) Celsius derecesine
tekabül eder.
212°F = 100CC 32°F = 0°C
NOTLAR
12 İnç eder 3 fit eder 2 yarda eder 1 760 yarda eder G 080 fit eder
16 ons eder
8 pint eder 8 galon eder
1,013 B<1 eder
ÖLÇ
eski (ürk ölf ü birimleri UZUNLUK ÖLÇÜL** >
d kuı
mm
,16
ağaç ….
arpa…..
arsın, zira: crİs . • 68 sm
ayak……34 sm
berid…… 22.749 kro
tiplik • • – «çık duran bas vc i jar e t parmağı orasındaki uzunluk
Çubuk…….a’3s 1,1
tutuk…….“’3> m
endae…….B ™
fersah…….5-88S ym
. . 1,30 m . . 18 mm . . 1,296 am . . .37,5 sın merhale .45,480 km
parmak……S,B
ruhu…….
seri…….
. . . 8,61 sm . . .1.968 m . . .17 sm
haleb». hat -ilip ■ kadem .
tutam tuvaz UTub;
sere . •
alan ÖLÇÜLERİ
atik ılöntim …. B 1B. fl7 2 ın*
ayak kare . . • . 949.0341 m»
büyük dünüm . ■ • . 2 720 ra» cedit döîiiinı . . . . î 500 ma
cerip
calim
ısı, enafii, if
britiah thermal unit …………..
Tahir). Hem aleyhinizde yazmayacaklar, hem de ölçülü şekilde methedecekler (A. H. Tanpınar).
— DEY. ölçülü biçili, dikkatle üstünde durulmuş, iyice hesaplanmış: Fakat bü-
bajlıco angloaakson ölçü birimleri
1 055.06 J
V. ELEKTRİK ölçü İİRIMURI
elektrik akım »iddati
amper……..* A
Ç.G.S. elektromaonettk birim*
elektromotor kuvvet ve potansiyel (veya gerilim) farkı
volt………*
C.0.8. elektromagnetik birimi
VI. ISI ÖLÇÜ BİRİMLERİ
sıcaklık
KELVIN DERECESİ
10 A
0,000 000 01 A
elektrik direnci
ohm………* *
C.O.8. elektroma gnetik birimi
elektrik miktarı
coulomb……..*
C.O.8. elektroma gnetik bitimi AMPER – SAAT
elektrik sığan
forad……….
C.0.8. elektroma gnetik birimi
elektrik indükleme henry.
C.0.8. elektromagnetik birimi magnetik’ akı ,
. ft
__________, . . . °K
CELSIUS DERkVsI…….°C
ıtı miktarı
>v> Bk. mekanik birimler (enerji).
VII. OPTİK ÖLÇÜ BİRİMLERİ ıjık şiddeti
, KANDELA (mum) . . * cd ışık akın
-“hL,
tün bu ölçütü biçili büyük adam tedbirlerine rağmen ne de olsa çocuktum (R. N. Günletin).
— Ed. ölçülü üslûp, sade üslûp ile yüce üslûp arasında yer alan üslûp.
parlaklık
men* kanda kondeln……cd/nl2
optik HitemİMİn yoklattırman
diyoptri…………..®
VIII. RADYOAKTİFLİK ÖLÇÜ ■ IRIMLERI
. 10 000 m1 . .dönümün parçalarından evlek [i:… 229.669 m* mimar argını kare. . 0.462 m“
sinik …..25 000 m2
îml evlek……100 m*
AÖ1RUK ÖLÇÜLERİ
1 040 kg .205 kg .119 kg 5.888 kg , 1,950 kB 0.0532 gr . .250 kg . .116 kg 0,8010 gr 2,97 gr
nükleer etkinlik
CURIE………
X veya y ifima miktarı
röntgen …….
IX. PARA
bağdat taganı . bale veya balya hasll . ■ – • batman. . . • blnter . • • • bu&day . . – •
çeki…..
tellk…..
denk. . . -dirhem. ■ dirhemi dinar gödek . ■ • hilal . • • kabak ■ ■ • kantar . – • kırat . • * kile . . . ■ kuranga . • libre. . . ■
…………
okka; kıyye; vakiye
……….
şinik
vaklyei ger“ı . – ■
vezne …..
vezne ledresl . •
70 arpa ağırlığı . . . 6.25 kg . . . .170 gr . 31.200 kg … 61 kg , . 0,2128 gr yaklğ. 25 kg , . . .297 gr .yaklş. ■ 500 gr . . . .4.5 gr 1,300 kg 386,10 gr . .2,5 kg 026,64 gr 10,602 kg . 356.4 gr
wobeı •
maxwell.
magnetik indükleme
0,000 000 001 Î2
10 (’ 3 600 –
1 000 000 000 F
0,000 000 001 H
. Wb
. M 0,000 000 01 VVb
oydınlanma
lüks
m
LtRA
. U
. ph
10 000 İs
SIVI ÖLÇÜLERİ
ııime ■ . ■ . … 130 litre
ayak küp. . . . , , 2.8 —
hat: çuvaldız . . . 340.80 sm»
İstanbul kilesi …..3 7 litre
masura. . – . . . 1.3631 —
. . 0.25 —
BAZI PRATİK ENERJİ BİRİMLERİNİN EŞDEĞERİ
BİRİMLER
1 kilogrammetre
KİLOGRAM
METRE
(kam)
SAATTE IEYGIR GÜCÜ (BG/vaat)
»3Z.O4H0-1
SAATTE
HORSE
POWER
(HP/wat)
36,fiıl0-‘i
KILOWATT
SAAT
(kW/»aat)
2T,S4İIİ0′
JOULE
(J)
».806 Sû
BÜYÜK
KALORİ
(kkal)
S3,4«Iİ0-*
J t enir alfcû I “st 1 horse power / saat
s 270 1
0.986 32
0,735 5
2 647 610
– 273 745
1,013 87
0,745 70
2 684 340
632.467
641.240
1 kilowatt / saat
1 l0% Od
367 098
1,359 72
1,341 II
3 600 000
860.1 1
S 0.101 97
37,77×10-8 3 7,26×10-B
27.78×10-®
1
1 büyük Kat or l
= 426,858
I58xlfl-S
156X10-G
11,63×10-*
238.9×10-°
1
toılo ■
gam» ■
T
G
lö’ım Oitü ». Cük ulun sarılırı sadeleştirme* lfin kulUnl İmıjll r. -… – – –. –
tl|Ini gösterir. Demeli kİ kllogrammetre/saattc bernlr ellcu oram 0.0(0 003 70 .
(1.000 1 T
31,04’tekl Uf Ijaretl, bu sayının 10 milyonla Iralünmesl eerek-
Müz. Antik tarz ölçülü müzik, XVI. yy sonunda, «normal tactus»ta olduğu gibi destek zamanların düzenli bir eşzamanlılığı o-“Pî de, antik tartı üstüne kalıplanan eşitsiz değerdeki «ayak»lar (ölçü) göre, uzun ve kısalan (ortaçağ notaları) derleyip toplamak amacıyle şair Baif’in de işbirliğinden yararlanılarak girişilen bir deneme.
IMLı)
V (ö/irü,ü’den oiçüiü-iük). ölçülü, dengeli olma, itidal.
— Psikol. Beden ihtiyaçlarını karşılamada aşırıya kaçmama. Esk. İtidali mizaç. (M) ÖLÇÜM i. (ölçmek’ten öiç-Ü-m). ölçmek
w —— — V- – J ‘ ıv.ı u.y-M-ruf. uıtn
*»*»“• Jl ölçerek elde edilen sonuç, m TrJk Mukayese, denge. || Tahmin, takdir. [| Tavır, eda.
— ÇKŞ. DET, Esk. ölçüm etmek, boy göstermek, kendini belli etmek. || ölçümünü
bozmak ‘aVlr ** harelce,1,:rin’ değiştirmek,
— Tıp. Tıpta ve antropolojide bazı anatomik boyutları araştırma ve tayin etme usulü.
— ANSİKL. Tıp. Hekimlikte önemli öl-ff»“» «r »unlardır: boy, ağırlık, vücut yU-ttyi, göğüs çevresi, leğen çevresi veya le-ğenın ön-arka çapı.
Bunlara* radyoskopi veya radyografi ile elde edilen, kalbin, böbreklerin ve diğer organların izdüşümlerini gösteren ve herhangi bir şekil bozukluğunu ortaya çıkarmağa yarayan ölçümleri de katmak ge-»ıı £ °î organların ölçümleri ise, içlerine X ışınlarını geçirmez tozlar nüfuz ettirilerek yapılır; bu tozlar organın çeperlerini ve şekil bozukluklarını görülür hale getirir.
— Zootekn, Hayvanların morfolojisini be-lırlemek için birçok ölçüm kullanılır. Tahta veya şerit metre ile yapılan ölçümlerin başlıcaları şunlardır: omuz basma kadar yükseklik (hayvanın boyunu belirtir); göğüs yüksekliği; göğüs çevresi; kalça ve trokanter genişliği; omuzun basından kalçanın tepesine kadar vücut uzunluğu.
Çeşitli yaşlarda yapılan ölçümler hayvanin gelişimini ortaya koyar. Değişik ölçümlerin birbirine oranı hayvanların kar-şılaştırı İmasın a, ırkların ayırımına yarar. Nihayet Ölçümler, sığırların ağırlığını yaklaşık olarak bulmayı sağlayan formüller çıkarmakta kullanılır: meselâ Quetelet formülünde vücut ağırlığı = 87,5x (göğüs çevresi^ uzunluk; Crevet formülünde, vücut ağırlığı = (göğüs çevresi^ X 80‘dir. (LM) ÖLÇÜMLEMEK geçi, f. (Ölçüm’ den Öl-çtim-le-mek). Yeni. İyice ölçüp biçerek düşünmek, muhakeme etmek. || Akıl yoluyle takdir ve tahmin etmek,