Oyo

Oyo, Nijerya’nın güneybatısında^ Oyo eyaletinin
orta kesiminde kent. Oyo Imparatorluğu’nun
başkenti Eski Oyo’nun (Katunga)
yakınlardaki Ilorin’den gelen Fulani (Peul)
akıncıları tarafından bütünüyle yıkılması üzerine, 1830’lann ortalarında Yorubaların
alafin”i (hükümdar) Atiba tarafından ülkenin
yeni yönetim merkezi ilan edildi. Yeni
Oyo 19. yüzyıl ortalarında Yorubalar arasında
çıkan iç savaşlar sırasında komşu
Ibadan kentiyle ittifak kurdu. Dahomey
kuvvetlerinin 1887’deki saldırısının ardından
Oyo alafin” i Fransızlara karşı Lagos’la
birleşti ve 1888’de imzalanan bir antlaşmayla
bütün Yoruba topraklarını İngiliz koruması
altına soktu.
Günümüzde alafin’in öteki Yoruba şefleri
üzerinde yalnızca simgesel bir egemenliği
vardır. Egemenliğinin temeli olan ruhani
yetkiyi, Yoruba halkının ruhani lideri olan
Ife oni”sinin (kral) kendisine verdiği ida
oranyan’dan (devlet kılıcı) alır. Yakınlardaki
Koso’da yeni alafiriin tahta çıkış töreninin
yapıldığı, Yorubaların fırtına ve şimşek
tanrısına adanmış bir Şango Tapmağı
vardır.
Bugün kentin ekonomisi temelde tarım ve
el sanatlarına dayalıdır. Başlıca ürünler
tikağacı, pamuk ve Ibadan’daki sigara fabrikasına
gönderilen tütündür. Geleneksel bir
pamuk eğirme, dokuma ve kumaş boyama
merkezi olan kent, içi oyulmuş sukabaklanndan
yapılma kap kacaklar, keçi ve koyun
derisinden üretilen deri eşya, ahşap ve hasır
işleriyle de ünlüdür. Nijerya’nın en eski
öğretmen okullarından biri olan St. Andrew’s
College (1897) Oyo’dadır. Nüfus
(1988 tah.) 209.900.