PAPAĞAN (Psittacus)

PAPAĞAN (Psittacus); Aim. Papageie (m),
Fr. Perroquet (m), İng. Parrot. Familyası: Papağangiller
(Psittacidae) Yaşadığı yerler: Afrika,
Amerika, Asya ve Okyanusya’nın tropikal orman
bölgelerinde. Özellikleri: Kıvrık gagalı, etli ve kalın
dilli, parlak tüylü, sıcak memleket kuşları. Tırmanma
anında gagalarını üçüncü bir ayak gibi
kullanırlar. Taklit kabiliyetleri yüksek hayvanlardır.
Ömrü: 60-100 yıl. Çeşitleri: 300’den fazla türü
vardır. Kakadu, jako, lori, dudu, makav (ara),
muhabbet kuşu meşhurlarıdırYeşil renklileri o kadar iyi kamufle olur
ki, çoğu zaman farkedilmezler. Tüyleri yeşil hakim
olmak üzere kırmızı, mavi, san, beyaz ve siyah
olabilir. Ortalama ömürleri 70 yıl kadar olan papağanların
315’ten fazla çeşidi vardır. Tanm ürünlerine
olan ziyanlarından dolayı bol avlanmaktadırlar.
Esâret hayâtına rahat alıştıklarından kafeste kolayca
beslenebilirler. Fakat öldürücü papağan hastalığını
(psittakoz) insana bulaştırdıklanndan zararlı
olabilirler. Yeni bir kelimeyi öğrendikleri zaman memeliler
gibi mükâfat beklemezler. Verilecek cezâdan
da anlamazlar. Eğitimleri sabır ister. Kafeslerine
çiğnemeleri için ağaç parçaları koymak faydalıdır.
En meşhurları kakadu, jako, lori, dudu, muhabbet
kuşu, makav (ara)dır.
Gülünç davranışları* sevimliliği, şakacılığı ve
konuşma taklit kâbiliyeti papağanı yüzyıllarca
aranan kafes kuşu yapmıştır. Yalnızlık çeken uzun
yol denizcilerine ideal arkadaş olmuştur. Kafestekiler
30-40 yıl yaşayabilir. Elli yıl yaşayanları görülmüştür.
En tanınmış konuşan türü jako’dur. Erkeği dişisinden
daha iyi konuşur. Çok kuvvetli hâfızaları
sâyesinde öğrendikleri kelimeleri mânâsını bilmeden
tekrar ederler. Tabiatta hürken, insanlarla
hayvanları taklit etmedikleri tetkik edilerek anlaşılmıştır.
Papağanlar dil yapısına göre iki ana gruba ayrılır:
1) Ceviz ve meyveyle beslenen düz ve kaygan
dilliler. 2) Bitki özüyle beslenen fırça dilliler.