RUAM (Glanders)
Tanım:
Nodüler ve ülseratif lezyonlarla seyreden, kronisite gösterebilen, tehlikeli, spesifik bir bakteri hastalığıdır.
Etiyoloji:
Etkeni Pseudomonas mallei olup, hareketsiz, küçük, gram (—), aerobik basillerdir. Rutin besiyerlerinde kolayca ürer.
Epidemiyoloji:
Yaygın olarak görülebilmekle beraber, bazı ülkelerde hastalık eradike edilmiştir.
Ruam primer olarak at, katır ve eşeklerin hastalığıdır ve onlardan insana temas sonucu kazaen bulaşır. Domuz ve sığırlar dirençlidirler. Atlarda akciğerde veya deri altı dokuda ülserasyonlarla seyreden hastalık yapar. Etken enfekte materyelin deri sıyrıklarından, nazal mukozadan temas yoluyla veya seyrek olarak hava yolundan alınmasıyla insanlara geçer.
Patogenez ve Patoloji:
Etken organizmaya girdikten sonra lenfatik yolla yayılma gösterebilir, çeşitli organlara yerleşebilir.
Akut lezyon, bol lökositin yeraldığı nodüllerle karakterizedir. Bu nodüllerdeki hücrelerde “chromatotexiş” denen karakteristik bir nükleer dejenerasyon vardır. Burada nukleuslann harabiyeti sonucu da-ğîlan kromatin boyama yeteneğini kaybetmez ve abse içinde koyu boyanan küçük foküsler tesbit edilir.
Klinik Bulgular:
Hastalık akut ve kronik formada gidiş gösterir. Akut ruamda, derideki sıyrıktan giren etken 5 günden kısa süren kuluçka dönemini müteakip, akut lenfanjit ile asosi-ye nodul oluşturur. Hastada ateş ve bitkinlik yardır. Göz, burun veya dudak gibi mü-köz membranlan tuttuğunda, cerahatli bir akıntı ile ülserasyonlu granulomatöz lezyon-lar oluşur. Bakteremi sonucu yayım olursa, papül ve püstiillerle karakterize döküntü görülür. Etken inhalasyonla hava yolundan alınmışsa kuluçka süresi 1-2 hafta kadar olmak üzere daha uzundur. Hastada ateş ve genel enfeksiyon belirtilerinin yanı sıra, göğüs ağnsı, fotofobi, diyare vardır. Fizik muayenede fazla bulgu yoktur. Lenfadeno-pati, splenomegali bulunabilir. Radyolojik olarak akciğerlerde abse ve bronkopnömo-niye uyan konsoüdasyon odaklan tesbit edilir.
Kronik formada hastalık, çoğunlukla kol ve bacaklarda oturmuş muhtelif deri . altı ve kas içi abselerle seyreder. Ateş, len-fadenopati, burun akıntısı veya. ülserleri görülebilir. Bazı hastalarda iç organ lezyon-lan da hastalık tablosuna katılır.
Tanı:
Hastalık en çok P pseudomallei (Whit-more basili) denen ve ruam basiline çok benzeyen, fakat hareketli bir bakteri ile oluşan “Melioidoz” ile kanştırılabilir.1 Melioi-doz, kemiricilerden insana enfekte su ve yiyecek aracılığı ile geçer ve kliniği ruama benzeyen, ciddi gidişli akut ve kronik hastalık yaparı.
Ruamda lezyondan mikroskobik muayene yapılır, düzensiz boyanan basiller görülebilir. Penisilinli besiyerine ekimler dikkatle yapılmalıdır (laboratuvar kontaminas-yonu).
Patolojik materyelden kobaylann peritonuna şmnga edilirse 2-3 gün sonra testis-ler kızanp şişer (Strauss testi). Hayvanın testisinden ve periton eksudasmdan basil üretilir.
Hastada ilk haftadan itibaren antikorlar oluşur. Aglütinasyon veya CF testleri ile belirgin titre artışı tesbit edilir. Hastada orta derecede lökositoz vardır. Formülde nötrofili hakimdir.
Tedavi:
3 hafta süre ile, sulfadiazin 100 mg/kg/ gün verilir. Tetrasiklin, kloramfenikol, gen-tamisin, trimetoprim denenebilir. Penisilin etkisizdir.
Prognoz:
Genel olarak ciddidir. Bakteremi daima ölümle biter.
Korunma:
Hasta izole edilir. Enfekte hayvanlann yok edilmeleri gerekir.
Hastalığın bildirimi zorunludur.