SELF İNDÜKSİYON ÖZİNDÜK-SİYON
SELİM, Kars iline bağlı ilçe ve bu ilçenin merkezi olan kasaba. İlçe toprakları Selim Ovası ve dağlık yamaçları kaplar. Geçim özellikle hayvancılığa dayanır, tarım da yapılır. İlçe, Kars-Erzurum karayolunun 36. kilometresinde, demiryolu istasyonuna I 5 km. uzaklıktadır. 1957’den beri ilçe merkezidir. Yüzölçümü 1.011
S km.2, ilçe nüfusu 29.244, merkez nüfusu 3.957(1990).
İSELİM 1 (1470 Amasya-1520 Çor-|lu), Osmanlı padişahı. Yavuz Sultan dim olarak bilinir. II. Bayezit’in oğ-
ludur. Şehzadeliğinin büyük bölümünü sancakbeyi olarak Trabzon’da geçirdi. Yeniçerilerin desteğiyle babasını tahttan indirerek padişah oldu (1512). Kardeşleri Korkut ve Ahmet’ten başka, oğlu Süleyman’ın dışında hanedanının tüm erkeklerini ortadan kaldırttı. Doğu Anadolu’da Şiiliğin yayılmasını engellemek için 40.000 Şii’yi öldürttü. Aynı nedenle, Osmanlı Devleti için en büyük tehlikenin İran’dan geleceğine inanıyordu. Büyük bir orduyla Doğu seferine çıktı ve Safevi Hükümdarı Şah İsmail’i Çaldıran Savaşı’nda yenilgiye uğrattı (1514). Ardından Mısır Memluk Devleti’ne yöneldi ve Memluk Sultanı Kansü Gav-ri’yi Mercidabık’ta yenerek (1516) Suriye’yi ele geçirdi. Kansu Gavri’ nin yerine geçen oğlu Tomanbay, Yavuz’un elçilerini öldürtünce, Mısır üzerine yürüdü. Kahire dolaylarındaki Ridaniye’de Memluklar ağır bir yenilgiye uğradı (1517). Kahire’de bir süre kalan I. Selim, Mekke ve Medine’nin anahtarlarıyla, kutsal emanetleri aldı. Son Abbasi halifesi Mütevekkili de İstanbul’a getirerek, halifeliği ondan devraldı (1518). Mısır’a dek uzanan Osmanlı topraklarının, İstanbul ile deniz bağlantısını kurmak için donanmaya önem ver-
di ve Haliç’teki Bizans tersanesinin yenilenmesine girişti. Bir Batı seferi için 18 Temmuz 1520’de İstanbul’ dan Edirne’ye yola çıktı. Ancak sırtındaki çıbandan ötürü 21 Eylül günü öldü.
SELİM II (1524 İstanbul-1574 İstanbul), Osmanlı padişahı. 13. Osmanlı padişahı olan II. Selim, Kanuni Sultan Süleyman’ın Hurrem Sultan’ dan olan oğludur; Sarı Selim adıyla da anılır. Babasının sağlığında kendinden büyük bütün kardeşlerini, annesi Hurrem Sultan’ın entrikalarıyla öldürttü; böylece veliaht olan Selim, Manisa sancağına gönderildi. Babasının ölümüyle tahta çıktı (1566). Devletin yönetimini, damadı Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa’ya bırakarak saraya çekildi. Döneminde Osmanlı Devleti’nin toprakları eski sınırlarını korumakla birlikte, devlet ekonomik sıkıntılar çekti; Anadolu’da ve Arabistan’da yer yer ayaklanmalar oldu. Yemen ayaklanması bastırıldı (1569), yeni topraklar ele geçirildi. Don ile Volga nehirleri arasında, Hazar’ı Karadeniz’e bağlamak amacıyla açılan kanal yarım kaldı. Lala Mustafa ve Piyale paşalar tarafından Kıbrıs alındı (1 Ağustos 1571). Bunun üzerine Papalık, Venedik ve İspanyol donanmaları
