Semiz Otunun Tarihi Keşfi 103 yıl önce laboratuarlarda yapılan keşfi
Semizotu nedir ve ne işe yarar, sorusunun cevabını, bundan tam 103 yıl önce Hamidiye Etfal H astanesinin laboratuarında yapılmış bir tahlilden öğreniyoruz. Semizotu ile ilgili, Osmanlı Ar- şivi’nde tespit ettiğimiz 1906 tarihli iki belgede, bu bitkinin bünyesinde ne gibi kimyevi maddelerin bulunduğu ve insan sıhhati için faydalarının neler olduğu etraflıca izah edilmektedir.
Bu vesikaların biri, Hamidiye Etfal Hastanesi kimyageri Tabip Yüzbaşı M ehmed Fehmi Bey’in bu bitki hakkında yaptığı incelemeyi; diğeri ise saray kimyageri Jozefe yapurılan araştırmaların neticelerini içeriyor. O zamanın şartlarında böyle teferruatlı tahlillerin yapılabildiğini bizlere göstermesi bakımından büyük önem arz eden bu iki belgede, semizotu hakkında ilgi çekici bilgiler veriliyor.
Kimyager Mehmed Fehmi Bey’in Raporu
”Tahlili emir buyrulan semiz،) tundan yeterli miktar alınıp en ince tıstıllerle ve çok dikkatli bir şekilde talili yapıldığında aşağıdaki netice elde edildi.Semizotuııtuı yüzde yirmi üç buçukluk kısmı posa olup bunun da büyük bölümü selülozdan ve geri kalanı balmumu, klorofil, suda erimeyen yumurta akma benzer maddeler ile kükürt, fosforit, süt, lemir, kireç ve alıuııiıı tuzlanndan oluşmaktadır. Yüzde vetmiş yedilik kısmı da yapışkan olup klorofil içerdiğinden yeşil renkli ve ekşi sudan ibarettir. Bu su, süzgeç kâğıdından geçirilerek klorofil ve diğer maddeler ayrıldığında açık kırmızı renkli, önceki gibi ekşi ve yapışkan saf bir su elde edildi.
Bu suyun yüz gram semizotuna karşılık olan kısmının fazlalıkları çıkarılıp özü elde edildiğinde üç gram ve altmış yedi santigram olduğu görülmüştür. Bunun bir buçuk gramı fazla miktarda ikincil tartan t potasyum, ikinci derecede limonit potasyum ve ince ölçüm aletleriyle varlığı güçlükle hissedilebilen okzalik asitin potasyumlu tuzundan oluşmaktadır. Doksan bir santigramı yumurta akı terkibinde ve besleyici olan yapışkan (salyalı) maddelerden yani yumurta akımsıdandır. On üç santigramı glikoz ve bu sınıfa ait şekerlerdenve altmış santigramı madenî klorlardan meydana gelmektedir. Elli üç santigramının da kırmızı renkli bir madde ile azotit, kükürtlü potasyum ve şâir madenî tuzlardan ibaret olduğu görülmüştür.
Netice: Semizotunun yüzde yirmi üçü posa, üç gram atmış yedi santigramı öz ve yetmiş dört gramı sudan ibarettir.
Karan Semizotu, terkibinde yumurta akımsı bir madde, fbsforit, demir, azotit potasyum ve sarhoşluk verici maddeler bulunması cihetiyle kuvvet veren, besleyici ve idrar verici bitkilerden olup ekşiliği şâir bitkilere nisbeten hiç mesabesinde bulunduğundan diyatezlerin her türlüsünde kullanılabileceğini beyan eden bu rapor takdim kılındı.”
Kimyager Jozef’in Tahlili
“Padişahın baştabibi Said Paşa tarafından üzeri üç kırmızı mumla mühürsüz olarak mumlanmış bir adet zarf ulaştı. Açtığımda z içinden 220 dirhem (yaklaşık 700 gr) kadar semizotu bitkisi çıktı.
Bu bitki, salata ve et ile pişirilerek yenilen başlıca yiyeceklerdendir. Bu bitkinin bazı yapraklarında birtakım beyazımsı bozukluklar bulunmakla birlikte bu bozukluklar alınmak suretiyle pişirilerek veya salata yapılarak yenildiğinde sıhhate herhangi bir zararı olmaz.
Bu bitkiyi fennen inceleyip muayene ettiğimde yabancı maddelerden ve bilhassa zehir gibi kötü ve zararlı maddelerden kesinlikle uzak olduğunu gördüm. Bununla birlikte tamamıyla kesin kanaat sahibi olmak için bir miktarım salata ve bir miktarım da et ile pişirip yediğimde kesinlikle herhangi bir zarar görmedim. Geri kalanını zarfla iade ederek, zikredilen bitkinin sıhhate zararlı olmadığım ve kötü ve zararlı maddelerden arınmış ve uzak olduğunu belirterek bu raporumu takdim eylerim.”
Semizotu nedir?
Semizebe, Portulacca ole- raceae, Purslane, Pourpier diğer isimleridir. Toprak üzerine yatık, yaprakları sapsız ve etli, otsu bir bitkidir. Küçük ve yuvarlak yeşil yapraklarıyla körpe kökleri yenilmektedir. C vitamini ve demir bakımından zengindir. Tadı biraz mayhoştur.
Semizotu Nasıl Kullanılır?
Semizotu her şekilde tüketilebilir fakat en etkili kullanım şekli özsuyunu içmektir. Semizotu özsuyu, bağışıklık sistemini kuvvedendirir. Kronik rahim kanaması, basur kanaması ve akıntıları durdurur, bağırsak kurtiarını düşürür, böbrek, mesane, karaciğer ve dalak hastalıklarına çok iyi gelir. Kanı temizler, kabızlığı giderir. Zayıflamada faydalıdır.
Semizotu özsuyu siğillere sürülürse, siğilleri düşürür; içilirse ve yılancığa pansuman yapılırsa, yılancığı yok eder. Ezilmiş semizotu, ateşli şişliklere sarılırsa şişlikleri indirir. Semizotu suyu içilirse ve baş derisine sürülürse, ateşi indirir ve baş ağrısını azaltır. Uykusuzluk, sinirlilik ve zihin yorgunluğuna faydalıdır. Lapası, yanık ve apsede rahaüık verir. Semizotu haşlanır ve süzülmüş suyu ile lavman yapılırsa, bağırsak yaralarını kapatır, kurtlan düşürür. Yabani semizotu, bahçe semizotundan daha kuvvetlidir. Böbrek hastalıklanna karşı yabani semizotu daha etkilidir