VURMA

Vurmak eylemi. —Balıkç. Dipte duran bir oltaya balığın dokunması. —Camc. Cam eşyanın tabanında bir aletle yapılan hafif ya da derin içbükey bölümlere verilen ad. —Denize Baş-kıç vurma, bir geminin boylamı doğrultusunda yaptığı salınım hareketi. (Bk. ansikl. böl.) —Metalürj. Vurma makinesi, metal malze
meler için kullanılan darbe deneme aygıtı. (Vuran kütle özellikle bir eksen çevresinde dönebilir [sarkaç vurma makinesi] ya da deney çubuğu üzerine dikey olarak düşebilir [örneğin, raylarla ilgili olarak yapılan denemelerde kullanılan düşey çe- kiç]-) —Nalbant. Nal vurma, NAiLAMA’nın eşanlamlısı. —Parac. Vurma kalıbı, madeni para ve madalyaları basmakta kullanılan ana kalıp. (Bk. ansikl. böl.) —Tip. Vurma masajı, elin alt kenarı ile sık sık vurularak yapılan mesaj. —ANSİKL. Denize. Dalgalara koşut olarak seyreden bir gemi “bordadan gelen soluğanca az baş-kıç vurur, ama çok yalpa yapar; dalgalara dikey olarak yol alan bir gemi ise “baş ya da kıç dalgaları”nın et-# kişiyle çok baş-kıç vurur, ama az yalpa yapar. Salınımların genliği ve sûresi, soluğanın boyutları ile geminin eylemsizliğine ve bu ikisi arasındaki orana bağlı olduğu gibi, geminin hızı ile soluğanın yayılma hızı arasındaki orana da bağlıdır; bu nedenle ağır denizlerde, geminin hızını baş-kıç vurmayı azaltacak biçimde ayarlamak gerekir. Yelkenli gemilerde, baş-kıç vurma geminin direklerini hırpalardı. Bu olay, uzun modern gemilerde baş ve kıç tarafların su üstünde yükselmesine yol açtığından, gemi güvertesinin çatlamasına neden olabilecek önemli bir hırpalanmaya sebep olur. Ayrıca pervane sudan kesilince, makinede vuruntular meydana gelir. —Parac. Vurma kalıpları, gerekli oymaları çukur olarak taşıyan ve statik bir güç ya da darbe etkisiyle, para ya da madalya imalatında araya yerleştirilen madeni pula motiflerin kabartmalı olarak çıkmasını sağlayan aletlerdir Antikçağ’da resmi vurma kalıpları tunçtan, Ortaçağ’da ise demirden yapılırdı. Kalpazanların kullandığı vurma kalıplarına da rastlanmıştır. Baskının çekiçle vurarak yapıldığı dönemlerde tura adı verilen iki vurma kalıbından biri bir örsayağı (kütük) üzerine yerleştirilirdi; diğeri elde ya da başka bir biçimde tutulurdu. Günümüzde çelikten yapılan vurma kalıpları makinelerin üzerine (pres) monte edilmektedir.