X YÜZYILDA AVRUPA BURJUVAZİSİ
X YÜZYILDA AVRUPA BURJUVAZİSİ
-icr.ci yarısındaki teknolojik değişim ve ekonomik bü-.ete dönük etkinliklerde göz kamaştırıcı bir gelişmeye
…….- – -1 -_a’da 20 yıllık bir sürede, çalışan nüfus içersinde hizmet
__ -ramyüzde 48’denyüzde Ö3’e çıktı (1970-1990).Büyük E!’-;:-‘ . :: i9~9 ile 1986 yılları arasında 1,7 milyon kişiye hizmet -, -; i -î alanı açılırken, aynı dönemde sanayide yaklaşık aym ; , e :ş alanı kapanmıştı.
iicrolann ortaya çıkışı
– ; erde ve kamuda yöneticilik görevleri artık üst düzeyde
r….. -eğitim görmüş ve kadro diye adlandırılan, yeni bir üc-
…… -regorisi oluşturan kişilere verilmektedir. Bu terim
………. . _.arda doğmuş olup, orta düzeyde ve teknik kadrolar-
ü : kadrolara kadar olan bütün kademeleri içine alır.
– ı modelinden esinlenmiş yönetici kadroları uzmanlı-; :_„g: yüceltirler, siyasî ideolojilerin yerine bunların geç-
jc- •- :e£er. Daha işe alınma sırasında incelenip yorumlanacak jukayesi, adayın sürekli etkinlik arayışına yönelik tu-t ■ :1 izlemiş olduğunu göstermesi gerekir. Nesnelerin yö-c– ‘ -e~ öznelerin yönetimine geçmiş olan kadrolar, günü-:; * r.c kendilerininki gibi bir akılcılığı uygulatmaya çalıştık-li;- – ! – ıcaynakları» için yatırım yapmaktadırlar.
fcjcük patronların gerilemesi
• .< evrim ücretlilerin oluşturduğu orta sınıfı büyütür-
li;…..- – •_ ı~si2. küçük burjuvaziyi zor duruma düşürmüştür. Fran-
„ : – r” da ticaret ve sanayi alanlarında çalışan küçük patron-nüfusa oranı yüzde 17 iken, savaş sonrasındaki bü–. .rr.c döneminin sonunda, 1975 itibarıyla yüzde 7,8’e in-
– “..•¡nolojideki ve satış tekniklerindeki değişikliklerin kendi-
– – r-yük bir tehdit oluşturduğunu sezerek, o zamana kadar
– . _ere» karşı kendilerini koruyacağını zannettikleri devlet-s.- -i çevirdiler. Daha 1930’lu yıllardan itibaren bu sınıftan ba-ortaya çıkmaya başlamış olan parlamento karşıtı, otori-
• ara, Yahudi düşmanı ve vergi vermeyi reddeden eğilimle-:: :_er.diren Pierre Poujade, 1956’da bunları devletin ve eko-
– modernleşmesinden yana olan Pierre Mendes France’a riendirdi. Avrupa’mn hemen her yerinde gerileme süre-:.an bağımsız küçük burjuvazi, hoşnutsuzluğunu devlete
BURJUVAZİ
ve kendilerini zorlayan yasal düzenlemelere karşı benzer bir düşmanlıkla ifade etmektedir.
Devlete bağlılık
Buna rağmen Avrupa burjuvazisinin bir kısmı da 1930’lu yıllardan 1980’li yıllara kadar, devlet müdahalesinden yana bir tavır takınmıştır. Hatta Margaret Thatcher’in başbakan olduğu 1979 yılından itibaren bunun tam tersine bir duygunun kabul ettirilmeye çalışıldığı Büyük Britanya’da bile, kamuoyu yoklamaları sürekli olarak Britanyalıların eğitim, sağlık ve emeklilik konularında himayeci devlet (Welfare State) düşüncesine bağlı kaldıklarım göstermiştir. Aslında 1945’ten sonra Fransa’da olduğu gibi Büyük Britanya’da da millîleştirmeler, planlama ve ülke topraklarının düzenlenmesinde (DATAR’ın 1963’te kuruluşu) devlet, meslekî ilişkiler de dahil olmak üzere, (işletmelerde sendikal bölümler kurulmasına dair 1968 yasası, ücretlerin aylık olarak ödenmesine dair 1978 yasası) gittikçe büyüyen bir rol oynamıştır. Federal Almanya Cumhuriyeti’ndeyse daha 1949’dan itibaren pazar ekonomisinden yana olan iktidar partisi CDU-CSU, işverenlerle ücrediler arasında devletin hakemliği altında bir uzlaşma arayışını teşvik etmektedir. Nihayet kamu iktidarlarının müdahalelerine olan beklenti ve talep, Büyük Britanya’da Art Councils ve Fransa’da da kültür evleriyle, kültürel yönelişlere kadar uzanmaktadır. Böylelikle devletin rolünün benimsenmesi ve özellikle de bazı partilerin işçilerden yana geleneklerinden vazgeçmesi (Alman Sosyal Demokrat Partisi 1959’dan itibaren veya Britanya İşçi Partisi 1964’ten sonra) sonucunda, Avrupa burjuvazilerinden bazıları sola oy vermeye başlamışlardır.
Boş zamanların önem kazanması ve kadınların kamu hayatına geri dönüşü
Çalışma süresinin kısalması, hayat seviyesinin yükselmesi ve kitle iletişim araçlarının gelişmesi, doğayı ve insanın bizzat kendisini öne çıkaran gerçek bir boş zamanlar kültürü yaratmıştır. Son zamanlara kadar İngiltere’nin seçkinlerine has olan tenis ve golf gibi etkinlikler, demokratikleşmiştir. Fransa’daki lisanslı sporcu sayısı, 1970 ile 1980 yılları arasında ikiye kadanmıştır. Burjuvazi, daha yüksek olan gelirleri sayesinde bu süreçten en fazla yararlanan sınıftır: 1983’te Fransız üst düzey kadrolarımn yaz tatillerinde yüzde 85’i ve kış tatillerinde de yüzde 30’u seyahat ederken, bu oranlar işçiler için sırasıyla yüzde 50 ve yüzde 5’tir.
Hizmet sektöründe iş alanlarının artması, burjuva kadınlara kamu hayatı içersinde yeniden bir yer açmaktadır: işletmelerde ve yönetimde önemli sorumluluklar üsdenmekte, siyasî hayata daha fazla katılmakta, ama yine de azınlıkta kalmaktadırlar.
Hatta Alman burjuvazisi bile bu ortak yöneliş hareketine katılmaktadır. XIX. yy’daki parlamenterizmin ve liberalizmin zayıflığının uzantısı olan nazizmi onaylamasından ve 1945 bozgununun kışkırtıp hızlandırdığı kültür devriminden sonra; mülkiyet, hukuk ve özgürlükler sacayağı üzerinde yükselen Batı Avrupa burjuvazisinin değer yargılarına ve uygulamalarına uyum sağlamıştır. □
AYRICA BAKINIZ
– IBJa.l işçiler ve işçi
hareketleri
– EH kadın
– [B.AHS.U kapitalizm
– ımıısıı parlamento
– IB.ANŞL1 sınıf
• S3ED soyluluk
Çağdaş üst düzey yöneticiler: işlerim izleyebilmek için sık sık bilgisayarlarla, telsiz telefonlar ve kapalı devre televizyonla donatılmış özel uçaklarla seyahat ederler.
I