Clemens III, asıl adı p a o l o s c o l a r i (d. Roma – ö. 20 Mart 1191, Roma), 1187-91 arasında papa. 19 Aralık 1187’de papa seçildiğinde Palestrina kardinal piskoposuydu. Kudüs 1187’de Salaheddin Eyyubi’nın eline geçince Clemens’in Batılı hükümdarlara çağnsıyla başlatılan III. Haçlı Seferi başarısızlıkla sonuçlandı. Alman kralı VI. Heinrich’in Sicilya kralı II. Ruggiero’ nun ...

Clemens (III), asıl adı r a v e n n a l i g u i b e r – t o (w i b e r t o ), İtalyanca g u i b e r t o (w i b e r t o ) d i r a v e n n a (d. y. 1025, Parma, ...

Clemens II, asıl adı s u i d g e r (d. Saksonya – ö. 9 Ekim 1047, Aposella, Pesaro yakınlan, Romagna), 1046’dan 1047’ye değin papa. Soylu bir aileden gelen Suidger, Almanya’da Bamberg, piskoposuyken 1046’da İli. Heinrich’in İtalya seferine katıldı. Burada üç rakip papanın (III. Sylvester, IX. Benedictus ve VI. Gregorius) bu makam üzerinde hak iddia ettiğini gören Heinrich her ...

Clemens I ( a z ‘Iz ), lakabı r o m a l i c l e m e n s , Latince c l e m e n s r ö m a n u s (d. Roma? – ö. İS 1. yy sonu, Roma; yortu günü, 23 Kasım), 88-97 ya da 92-101 arasında papa, ilk Apostolik Baba. İlk ...

Cleland, John (d. 1709 – ö. 23 Haziran 1789, Londra, İngiltere), Fanny Hill; or Memoirs o f a Woman o f Pleasure (1748-49; Kiralık Kız, 1970) adlı romanıyla ün yapmış romancı. Bir süre İzmir’de konsolosluk, daha sonra da İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası’nın Bombay şubesinde temsilcilik yaptıktan sonra parasız kaldı ve oradan oraya dolaşmaya başladı. Birçok kez borçları yüzünden hapse atıldı. ...

Cleland, James (ü. 17. yy başları, İngiltere), İngiliz yazar. The Institution o f a Young Nobleman (1607; Genç Bir Soylunun Eğitimi) adlı kitabında katı klasik öğrenim yerine, çok yönlü bir eğitimi savunmuştur. Yaşamı konusunda yeterince bilgi yoktur. İngiltere’ye yerleşmiş bir İskoçyalı olduğu, kitabı Oxford’da yayımlanmışsa da burada öğrenim görmediği ve üniversite ile herhangi bir ilişkisi bulunmadığı bilinmektedir. Cleland’ın kitabında İngilizce ...

Cleaver, (Leroy) Eldridge (d. 1935, Wabbaseka, Little Rock yakınlan, Arkansas, ABD), ABD’de Siyahlann yabancılaşmasını dile getirdiği Soul on Ice (1968) adh otobiyografisiyle tanınan Siyah militan. Ortaokul yıllanndan 1966’ya değin bisiklet hırsızlığından adam öldürme girişimine kadar varan çeşitli suçlar yüzünden neredeyse bütün yaşamı California’daki ıslahevlerinde geçti. Lise öğrenimi sırasında bol bol okuyarak kendini yetiştirdi ve Siyah Müslüman aynhkçı lider Malcolm X’in ...

Clearwater, ABD’de, Florida eyaletinin batısındaki Pinellas ilinde (county) kent. 1912’den beri il merkezidir. Clearwater Körfezinde, Tampa’nın tam batısında yer alır. Napoleon donanmasında cerrahlık yapmış olan Odet Phillippe 1830’ların ortalannda burada turunçgiller yetiştirmek için bahçeler açtı. Kıyıdaki kayalıklarda Harrison Kalesi kurulduktan (1841) sonra, James Stevens öncülüğünde çiftçiler gelip devlet topraklannı işlemeye başladılar. Böylece gelişen küçük çiftçi ve balıkçı yerleşimine, kıyı açıklanndaki ...

Clayton:Bulwer Antlaşması, Orta Amerika’da, İngiliz ve ABD çıkarlarını uzlaştırmak amacıyla imzalanan antlaşma (19 Nisan 1850). Washington’daki İngiliz elçisi Sir Henry Lytton ‘Bulwer ile ABD dışişleri bakam John M. Clayton arasında yapılan görüşmeler sonucunda hazırlanmış ve metnindeki belirsizliklerden ötürü Ingiltere- ABD ilişkilerinin tarihindeki en tartışmalı ve sorunlu antlaşmalardan biri olmuştur. Antlaşma, Panama Kıstağında yapımı tasarlanan kanalın, her iki ülke tarafından ortak ...

Clayton Antitröst Yasası, ABD Kongresi’nin Sherman Antitröst Yasası’nı (1890) açıklığa kavuşturmak ve takviye etmek amacıyla 1914’te çıkardığı yasa. Belirsiz bir dili olan Sherman Yasası, büyük şirketlerin kendi başına yasaya aykırı düşmemekle birlikte, rekabeti olumsuz yönde etkileyecek biçimde tekelleşmeye yol açan bazı kısıtlayıcı ticari düzenlemelere girişmelerine elveren sayısız boşluklarla doluydu. Bu nedenle Roosevelt ve Taft yönetimlerinin yasaya dayanarak yürüttüğü çalışmalar tröstlerin ...

Clayton, John Middleton (d. 24 Temmuz 1796, Dagsboro, Delaware – ö. 9 Kasım 1856, Dover, Delaware, ABD), Orta Ameı rika’daki ABD ve İngiliz çıkarlarını uzlaştırmayı amaçlayan Clayton-Bulwer Antlaşması (1850) görüşmelerindeki rolüyle tanınan ABD’li siyaset ve devlet adamı. Delaware eyaleti temsilciler meclisine girerek siyasete atıldı (1824) ve Delaware eyalet yönetiminde görev aldı. (1826-28). 1829’da Andrew Jackson’a karşı olan çevrelerin desteğiyle ABD ...

Clay, Henry, lakabı b ü y ü k b a r i ş ç i ya d; b ü y ü k u z l a ş t i r i c i (d. 12 Nisan 1777, Hano ver ili, Virginia – ö. 29 Haziran 1852 Washington, D.C., ABD), ABD Temsilci ler Meclisi (1811-14, 1815-21, 1823-25) ve Senato (1806-07,1810-11,1831-42, 1849-52; ...

Claxton, Laurence, c l a r k s o n olarak da yazılır (d. 1615, Preston,. Lancashire – ö. 1667, Londra, İngiltere), İngiltere’de Püritenliğin yükselişi sırasında ve Cromwell Cumhuriyeti döneminde radikal Ranterler tarikatının önderi. Asıl mesleği terzilikti. Anglikan bir ailenin çocuğu olarak yetişmiş, daha sonra Presbiteryenlere, Bağımsızlara ve Antinomosçulara katılmıştı. Pulham Market papazlığından alınınca Doğu Anglia’da gezici vaiz oldu. 1644’te ...

Clauzel, Bertrand, Kont, c l a u s e l olarak da yazılır (d. 12 Aralık 1772, Mirepoix – ö. 21 Nisan 1842, Secourrieu, Haute-Garonne, Fransa), Fransız mareşali ve Cezayir valisi (1835-37). Pireneler’in doğusunda, Fransa’nın kuzeybatısında ve İtalya’da görev yaptıktan sonra, 1802’de tümen komutanlığına yükseldi ve Yanmada Savaşı’nda (1808-14) kendini gösterdi. Yüz Gün sırasında Bordeaux’lu kralcıları bastırdığı için, Napoleon’dan soyluluk ...

clausula rebus sic stantibus, sözleşmenin yapıldığı zamandaki durumun değişmemesi koşulu; durumun değişmesi halinde sözleşmenin hükümlerinde değişiklik yapılabilmesi ya da sözleşmenin feshedilebilmesi. İki tarafa borç yükleyen sürekli sözleşmelerde, önceden tahmin edilemeyecek bazı gelişmeler sonucunda sözleşmeden doğan borcun yerine getirilmesi borçlu için ekonomik bir yıkıma yol açabilir. Hakkaniyet ilkesi, bu gibi durumlarda borçluya sözleşmenin hükümlerinde değişiklik yapılmasını isteme hakkının verilmesini gerektirir. Uluslararası ...

clausula (Latincede “cümlecik”), çoğul c l a u s u l a e , 13. yüzyıl müziğinde çok kesin bir biçimde ölçülendirilmiş iki ses partisi içeren çoksesli tür. Seçkin örnekleri Gregorius dinseİ ezgisinin(‘) melisma’sı (bir hecede birçok notanın seslendirilmesi) üzerine kurulu discantus{*) bölümleridir. Clausula’lar, sözsüz “ikame” bölümleri olarak, çok erken bir aşamada bağımsız bir statü kazandılar. Bu tür clausula’ların ilk ...

Claussen, Sophus (d. 12 Eylül 1865, Helletoft, Langeland Adası – ö. 11 Nisan 1931, Gentofte, Danimarka), DanimarkalI yeni-romantik şair. Fransız simgecilerinin etkisinde kalmış, 1940’larla 1960’ların modernist şairlerini etkilemiştir. Hafif ve ritmik şiirlerinde estetik kusursuzluk arayışı içindedir. Danimarka’nın doğasına ilişkin izlenimlerini usta bir simgecilikle düşsel ve dinsel deneyimlere dönüştürmeye çalışmıştır. Fransız edebiyatından önemli ölçüde etkilenmesine karşın, insanın varoluşuna ilişkin mitleri romantik ...

Clausius, Rudolf (Julius Emanuel) (d. 2 Ocak 1822, Köslin, Prusya – ö. 24 Ağustos 1888, Bonn), Alman fizikçi. Termodinamiğin’ ikinci yasasını formüle etmiş ve termodinamiği’ bir bilim dalı durumuna getirmiştir. 1850’de’Berlin’deki Topçuluk ve İstihkâm Okulu’nda öğretirrf üyeliğine atanan Cla- Clausius Historia-Photo usius, aynı yıl yayımladığı bir makalede termodinamiğin ikinci yasasını günümüzde bilinen biçimiyle ortaya koydu: “Isı soğuk bir cisimden sıcak ...

Clausewitz, Carl (Philipp Gottlieb) von (d. 1 Haziran 1780, Burg, Magdeburg yakınları, Prusyd – Ö. 16 Kasim 1831, Breslau [bugün Wraclaw], Silezya), düşmanın bütün topraklarını, mülklerini ve uyruklarını saldırı hedefi sayan toptan savaş kavramını ortaya atan Prusyalı general. Asker kökenli yoksul bir orta sınıf ailesinden geliyordu. 1792’de Prusya ordusuna girdi. 1793-94’te Fransız Devrim ordusuna’ karşı düzenlenen Ren seferinde görevlendirildi ve ...

Claudius Sabinus Inregillensis, Appius (ü. İÖ 6. yy sonu ve 5. yy başı). Eski Roma’nın en ünlü klanlarından {genle) Claudius’un geleneksel kurucusu. IÖ y. 504’te Sabine bölgesindeki Regillum’dan (ya da Regilli) Roma’ya göç etti. Burada patrici(*) yapıldı., Onun ardından gelenlere de Roma yurttaşlığı ve Anio (bugün Aniene) Irmağının ötesindeki topraklar verildi. Bu bölge, adını eski patrici ailelerinden almış kırsal bir ...