ÇÖREKOTU (Nigella sativa)

Ç Ö R EK O TU (Nigella sat iva); Alm.
Schwarz-küemmel (m), Fr. Nigelle (f), İng. Black
cumin. Familyası: Düğünçiçeğigiller. (Ranunculaceae).
Türkiye’de yetiştiği yerler: Trakya ve
Anadolu.Haziran-temmuz ayları arasında yeşille karışık
açık mâvi renkli çiçekler açan, 20-40 cm
boyunda bir senelik, otsu bir bitki. Yol kenarları
ve bilhassa ekin tarlaları içinde bulunur. Gövde dik
ve kısa tüylüdür. Yaprakların alttakileri saplı, üsttekileri
sapsızdır. Çiçekler uzun saplı ve tek tektir.
Taç yaprakları iki loplu ve bal özü bezleri taşıyan
8 tâne küçük parça hâlindedir. Meyveleri çok
tohumlu olup, tohumlar siyah renkli ve oval şekillidir.
Güney Avrupa, Balkan memleketleri, Kuzey
Afrika, Türkiye ve Hindistan’da yetiştirilmektedir.
Kullanıldığı yerler: Bitkinin kullanılan kısımları
tohumlarıdır. Tohumları tamâmen olgunlaştıktan
sonra toplanır ve güneşte kurutulur. Çörekotu
tohumlarında uçucu ve sâbit yağ, tanen,
şekerler, glikozit bünyeli bir saponin ve alkaloitler
bulunmuştur. Tohumları gaz söktürücü, uyarıcı
ve idrar söktürücü olarak kullanılmaktadır. Güzel
kokusu sebebiyle müshil ilâçlarının içine ilâve
edilen iyi bir lezzet ve koku değiştiricidir. Çörekotunun
Anadolu’da bulunan ve aynı şekilde
kullanılan diğer türleri şunlardır:
Çövenotu
______________________________ ÇÖZELTİ
Şam çörekotu (Nigella damascena): Yaprakları
parçalıdır. Çiçekleri tek ve üst yapraklar tarafından
örtülmüş durumdadır. Parlak mâvi çiçeklidir.
Kır çörek otu (Nigella arvensis): 10-30 cm
yüksekliğinde mâvi çiçeklidir. Yaprakları sivri
parçalıdır. Tohumları kurt düşürücü olarak da kullanılır.
Peygamber efendimiz bir hadîs-i şeriflerinde
“Habbetüssevdâ, yâni şûniz (çörekotu) dertlere
devâdır.” buyurdu.