EVEREST DAĞI

Himalayalar olarak bilinen
büyük sıradağların doğu ucunda, Nepal ile
Tibet arasındaki sınırda yükselir. Everest
Dağı Avrupalılar’ca keşfedilmiş ve yüksekliği
ilk kez 1852’de ölçülmüştür.
O tarihlerde, Hindistan’ın kuzeyinde harita
çalışması yapan Ingiliz topograflar kuzeyde,
çok uzaklarda karlı bir doruk gördüler. Trigonometrik
yöntemlerle bu dağın yüksekliğini
ölçtüler ve 8.848 metre ile bilinen en yüksek
dağ olduğunu keşfettiler. Everest adını, o
yıllarda Hindistan’ın haritasının çıkartılmasında
çalışan Sir George Everest’ten alır.
Tibetliler ise bu dağa “ Dünyanın Ana Tanrıçası”
anlamında Çomolungma derler.
Nepal ve T ibet’in dış dünyadan gelen ziyaretçilere
kapılarını açmamaları nedeniyle
uzun yıllar Everest’e ilişkin pek az şey öğrenilebildi.
19. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak
dağcılar uzak ve bilinmeyen Himalayalar
ülkesini keşfetmeye başladılar. 20. yüzyılın
başlarında İngiliz dağcılar arasında Himalayalar’a
tırmanacak b ir keşif ekibi oluşturulması
tartışıldıysa da, bu yolda ciddi girişimler I.
Dünya Savaşı’ndan sonra gerçekleşti Everest’i Fethetme Çabaları
Tibet hükümeti 1920’de bir Ingiliz keşif ekibinin
ülkelerine girmesine ve Everest Dağı’nda
incelemeler yaparak haritasını çizmesine izin
verdi. Kış aylarında güneyden esen soğuk
rüzgârlar yüzünden çok yükseklere tırmanmak
olanaksızdı. Yazları ise Hindistan’dan
eserek yoğun yağış getiren musonlar ovaların
kuzeyindeki sıradağlara ulaştığında, yağmur
kara dönüşüyor ve büyük yükseltilere tırmanmak
tehlikeli bir serüven oluyordu. Bu nedenlerle
Everest’e,.soğuk kış rüzgârları ile
musonların getirdiği yaz karlarının bir süre
için dindiği bahar mevsiminde çıkılmasına karar
verildi.
Keşif amacıyla yola çıkan ilk ekip çevrenin
planım çıkarmak, dağı daha yakından gözlemlemek
ve doruğa ulaşmak için hangi yolu
izlemenin uygun olacağını saptamak amacındaydı.
B irb irin i izleyen her ekip, bir öncekinden
daha fazla yüksekliğe ulaştı, ik in c i ekip oksijen
kullanmadan 8.230 metreye, 1924’te dağa
tırmanan ekipse 8.575 metre yüksekliğe çıktı.
Doruğa ulaşma çabalan, aşırı soğuk, oksijen
yetersizliği, şiddetli rüzgârlar ve tırmanılması
güç yüzeyler nedeniyle başarılı olamadı.
Ama, sekizinci ekip 1953’te bütün bu
engellerin üstesinden gelerek zirveye ulaştı.
Everest’in Fethi
29 Mayıs 1953’te, dağın güneyinden, Nepal’
den tırmanışa geçen Albay John Hunt başkanlığındaki
ekipten Yeni Zelandalı Edmund
Hillary ile Nepalli rehber Tenzing Norgay b irlikte
doruğa ulaştılar.
Ekip 17 Mayıs’ta Everest’in 7.315 metre
yükseklikteki Lhotse Sırtı bölgesinde kamp
kurmuştu. 26 Mayıs’ta R. C. Evans ve T. D. Haston ve Doug Scott doruğa ulaşan ilk
Ingilizler oldular. Aynı yıl Cunko Tabei adlı
bir Japon kadını doruğa tırmandı. 1978’de
Italyan Reinhold Messner ve AvusturyalI
Peter Habeler tüm tırmanış boyunca solunum
aygıtı kullanmadılar. 1980’de Messner doruğa
tek başına tırmanan ilk dağcı sanını da elde
etti.