İSLÂM’IN IŞIĞINDA GÜNÜN MESELELERİ

29. Ezelden, beri mübarek olan cuma gününü yahûdî ve hıristiyanlar bulamamış, Allah bu günü bulup değerlendirmeyi müslümanlara nasîb eylemiştir. Bilindiği üzere Yahûdilerin ibâdet günü cumartesi, hıristiyanlannki ise pazardır. 30. Allah Teâlâ aylar içinde ramazanı, geceler içinde kadir gecesini, yeryüzünde Mekke’yi, insanlar içinde Muhammed Mustafa’yı (s.a.) seçtiği gibi günler içinden de cumayı seçmiştir. 31. Bazı kalb gözü açık kimselerin hâtırâtından anlaşıldığına göre diğer günlerden çok cuma günü, ölülerin ruhları kabirleriyle irtibat kurmakta, yapılan duâlar, verilen selâmlar ve ziyâretlerden haberdâr olmaktadırlar. 32. Ahmed b. Hanbel gibi bazı müctehidlere göre hafta içinde yalnız cuma günü kasten oruç tutmak mekruhtur. îmam Ebû-Hanife ve Mâlik’e göre mekruh değildir. 33. îkinci ezandan itibâren alış-veriş haram ve cuma için camiye hareket farzdır. (7)
III — Cuma Namazı: Cuma gününde yapılan ibâdetlerin en önemlisi hutbeyi de ihtivâ eden cuma namazıdır. Burada sırayla cuma namazının hikmetini, tarihçesini, şartlarını, cuma hutbesini, cumanın farzından önce ve sonra kılınan namazların hükmünü tetkide çalışacağız.
A — Cumanın Hikmeti: Şah veliyyullah, cumanın hikmeti üzerine şunları kaydetmiştir: «Bir şehirde oturan halkı dâimâ bir araya toplamak suretiyle namazı cemâat hâlinde kıldırmak ve böylece namazın doğru olarak öğrenilip yayılmasını sağlamak güç olduğu için, ne çok çabuk gelip güçlük arzeden, ne de çok geç gelip maksadı teminden uzak bulunan bir vakit tâyin etmek gerekti. Hafta, araplarda ve arap olmayan milletlerde kullanılmakta idi ve namaz için toplanma zamanını sınırlamaya da elverişli bulunuyordu; bu sebeble toplanma zamanı olarak tâyin edildi. Ancak haftanın hangi günü ibâdet için toplanılacağı hususunda din sahibi milletler farklı davrandılar. Yahudiler cumartesi, hıristiyanlar da pazar gününü -kendilerince tercihe şayan görerek- seçtiler.