Constan{a, Romanya’nın güneydoğusunda il (judel). Güneyde Bulgaristan, batıda Karadeniz, doğuda Tuna Irmağıyla çevrilidir. Yüzölçümü 7.055 km2’dir. Tuna, Constanja’yı kuzey yönünde akaçlar; büyük bölümü ovalarla kaplı olan ilde birkaç da göl yer alır. İl merkezi Constanta kenti Romanya’nın başlıca limanıdır. İlde hayvancılığın yanı sıra, tahıl ekimi ve bağcılık yapılır. Constanja ile ilin öteki kentlerinde üretilen başlıca sanayi ürünleri makine, madeni eşya, ...

Constant, Benjamin, tam adı h e n r i – b e n – JA M IN C O N S T A N T D E R E B E C O U E (d. 25 Ekim 1767, Lozan, İsviçre – ö. 8 Aralık 1830, Paris), Fransız kökenli İsviçreli romancı ve siyaset yazan. Çağdaş psikolojik romanın öncüsü sayılan Adolphe ...

Constans I, asıl adı f l a v i u s i u l i u s c o n s t a n s (d. y. 323 – ö. 350, Galya), 337-350 arasında Roma imparatoru. I. Constantinus’un (hd 306-337) dördüncü ya da beşinci oğluydu. 333’te babası tarafından “caesar” ilan edildi. 337’de Constantinus ölünce, Constans ile kardeşleri II. Constantius ve ...

Constable, Archibald (d. 24 Şubat 1774, Carnbee, Fife – ö. 21 Temmuz 1827, Edinburg, İskoçya), Edinburg’un Augustus Dönemi’nin en yetenekli yayımcı ve kitapçısı. On yılı aşkın süreyle Encyclopedia Britannica’mn sahibi olmuştur. Constable 14 yaşında Edinburglu kitapçı Peter Hill’in yanma çırak olarak girdi. Daha Archibald Constable, Sir Henry Raeburn’ün resminden kimliği bilinmeyen bir sanatçının yaptığı portre BBC Hulton Picture Library sonra ...

constable, ortaçağdan bu yana Batı Avrupa ülkelerinde devlet memuru ve Büyük Britanya ile ABD’deki bir yasal yürütme görevlisi. Comes stabuli unvanı Roma, özellikle de Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu’nda İS 5. yüzyıldan başlayarak, saray ahırlarının baş sorumlusu anlamında kullanıldı. Franklar da bu unvanı benimsediler ve Batı Avrupa’daki Merovenj ve Karolenj krallıkları döneminde comes stabuli, astı marescallus’la (mareşal) birlikte kraliyet ...

Consolat de Mar, libre del (Deniz Konsolosluğu Kitabı), Akdeniz’deki denizcilik gelenek ve kurallannı içeren, 1494’te Katalan dilinde yayımlanmış ünlü derleme. Kitabın adı Akdeniz kıyısındaki kentlerde deniz ticareti davalanna bakan yargıçlara verilen konsolos adından gelmektedir. Kitapta Aragon krallarının konsolos mahkemelerine yol göstermek amacıyla çıkardıklan yargı usullerine ilişkin yasanın yanı sıra eski denizcilik geleneklerinden oluşan bir derleme ve savaş gemilerinin uyacaklan düzene ...

consistorium, kilise üyelerinin adaleti yerine getirmek ya da yönetim sorunlarını görüşmek için yaptığı toplantı. Özellikle papanın başkanlığında toplanan Kutsal Kardinaller Kurulu için kullanılır. Ayrıca bak. kilise örgütlenmesi.

Considerant, Victor-Prosper (d. 12 Ekim 1808, Salins – ö. 27 Aralık 1893, Paris, Fransa), Charles Fourier’nin ölümünden sonra (1837) Fourier yanlısı ütopyacı akımın önderi olan Fransız sosyalisti. Akımın ConsidĞrant, A.Lacauchie ve J. Rebel’in oymabaskı çalışmasından ayrıntı, 19. yy ortalan H. Roger-VioUeı kuramsal organı La Phalange’m yayımını sürdürmüştür. Paris’teki Politeknik Okul’da öğrenim gören Considerant, istihkâm subayı olarak Fransız ordusuna girdi ve ...

Conseil.de l’Entente (Fransızcada “Uyum Konseyi”), Fransız Batı Afrikası’nda 1959’da kurulan kalkınma örgütü. Örgütün öngördüğü kalkınma araçları fon oluşturmak, kredilere karşılık güvence göstermek, ticaret ve yatırım alanlannda özendirici önlemler uygulamaktır. Etkinliğini, merkezi Fildişi Kıyısı’nın başkenti Abidjan’da bulunan Karşılıklı Yardımlaşma ve Kredi Garanti Fonu aracılığıyla sürdürür. İlk kez Dahomey (bugün Benin), Fildişi Kıyısı, Nijer ve Yukarı Volta’nın (bugün Burkina Faso) üye olduğu ...

Conscience, Hendrik (d. 3 Aralık 1812, Anvers – ö. 10 Eylül 1883, Brüksel), Belçikalı romantik romancı. Flaman romanının doğuşu ve gelişimindeki etkilerinden ötürü “halkına okumayı öğreten adam” olarak anılır. Babası Fransız, annesi Flam andı. Annesinin 1820’de ölümünden sonra babasıyla birlikte kent dışında yaşamaya başlayınca doğayı keşfetti. Ona her zaman avunma sağlayan doğa, önemli yapıtı Eniğe bladzijden uit het boek der ...

Conrart, Valentin (d. 1603, Paris – ö. 23 Eylül 1675, Paris), edebiyatçı, dilbilgisi ve üslup uzmanı. Academie Française’in kuruluşunda oynadığı rolden ötürü Fransa’da Klasikçiliğin başlatıcısı olarak tanınır. Valenciennes’li Protestan bir .tüccarın oğluydu. Çok sıkı dinsel disiplin içinde, Latince ve Yunanca öğretilmeden yetişti. Daha şonra babasına bağımlılıktan kurtulunca İtalyanca ve İspanyolca öğrendi. 1627’de kralın danışman sekreterliği makamını satın alarak kendini edebiyat ...

Conrad von Hötzendorf, Franz (Xaver Josef)» Kont (d. 11 Kasim 1852, Penzing, Avusturya – ö. 25 Ağustos 1925, Mergentheim, Almanya), Avusturya-Macaristan’da hüküm süren Habsburg monarşisinin I. Dünya Savaşı sırasındaki aşkçr; harekâtlarını planlayan ünlü strateji uzmanı. Ülkede tutucu eğilimin en etkili savunucularından .olmuştur. Avusturya-Macaristan ordusunda hızla yükselen Cönrad, aynı askeri görüşleri paylaştığı Veliaht Arşidük Franz Ferdinand’m önerisiyle 1906’da genelkurmay başkanlığına getirildi. ...

Conrad, Frank (d. 4 Mayıs 1874, Pittsburgh – ö. 11 Aralık 1941, Miami, ABD), telsiz telefonla yaptığı çalışmalarla ilk ticari amaçlı radyo istasyonunun kurulmasına öncülük eden ABD’li elektrik mühendisi. 1890’da Pittsburgh’daki Westinghouse Electrical and Manufacturing Company’de çırak olarak çalışmaya başlayan Conrad, herhangi bir mesleki öğrenim görmemesine karşın yeteneklerini kısa sürede açığa vurdu ve 1921’de başmühendis yardımcılığına yükselmeyi başardı. 1919’da Wilkinsburg’daki ...

Conrad, Charles, Jr. (d. 2 Haziran 1930, Philadelphia, ABD), ABD’li astronot. “Gemini 5”te yardımcı pilot, “Gemini 11”, “Apollo 12” ve “Skylab 2”de uçuş komutanı olarak birçok kez uzay uçuşlarına katılmıştır. 1953’te ABD Deniz Kuvvetleri’ne katılan Conrad, deneme pilotu ve uçuş öğretmeni oldu. 1962’de, ikinci grup astronotlar arasına seçildi. İlk uzay uçuşunu 1965’te L. Gordon Cooper, Jr.’m komutası altında “Gemini 5”le ...

conquistador (İspanyolcada “fatih”), çoğul c o n o u i s t a d o r e s ya da c o n q u i s t a d o r s , 16. yüzyılda Amerika’ya, özellikle de Meksika ve Peru’ya yönelik İspanyol fetihlerinin önderlerine verilen ad. Azteklerin yaşadığı Meksika’ya düzenlenen seferin yöneticisi Hernân Cortes, ülkenin iç kesimlerine doğru ...

Conopidae, Diptera (çiftkanatlılar) takımından böcek familyası. Uzunlukları 6-25 mm arasında değişen bu böcekler kahverengidir ve gövdelerini genellikle sarı renk kuşakları süslediğinden görünümleri yabanansını andırır; başları göğüs bölümünden daha geniştir. Bazı türlerin ince uzun hortumu (beslenme organı) kıvrıktır. Dişiler yumurtalarını konakçı böceklerin (örn. erişkin yabanarıları, toprak yabanarıları, çekirgeler) üstüne ya da içine bırakır ve yumurtadan çıkan larvalar bu böceklerde asalak yaşar.

Connors, Jimmy, asıl adı j a m e s s c o t t c o n n o r s (d. 2 Eylül 1952, East Saint Louis, Illinois, ABD), 1970’lerin önde gelen tenisçilerinden. Tenis oynamayı daha çocukken annesinden öğrendi. ABD yıldızlar şampiyonasına Connors ABC Ajansı katıldığında sekiz yaşındaydı. 1972’de daha önce okuduğu California Üniversitesi’nin (Los Angeles) tenis takımına girdi. ...

Connolly, Maureen Catherine, lakabı k ü ç ü k m o (d. 17 Eylül 1934, San Diego, California – ö. 21 Haziran 1969, Dallas, Texas, ABD), ABD’li tenis oyuncusu. 1953’te İngiltere (Wimbledon), ABD’, Avustralya ve Fransa tek bayanlar turnuvalarını kazanmış, teniste granşilem yapan ilk kadın oyuncu olmuştur. Tenis oynamaya 10 yaşında başladı. On dört yaşında Ulusal Genç Bayanlar Turnuvasını kazanan ...

Connolly, Cyril (Vernon) (d. 10 Eylül 1903, Coventry, Warwickshire – ö. 26 Kasım 1974, Londra, İngiltere), İngiliz eleştirmen, romancı ve edebiyatçı; 1939-50 arasında İngiltere’de etkili olan edebiyat dergisi Horizon’in kurucusu ve yayın yönetmeni. Eleştirilerinde sistematik olmaktan uzak, kişisel ve seçmeci bir tutum izlemekle birlikte, kendine özgü görüşleri keskin ve ince bir üslup taşır. Eton College ve Oxford’a bağlı Balliol College’da ...

Conner Dağı, Avustralya’nın orta kesimindeki dev kayalıkların en doğuda olanı. Kuzey Toprakları’nın güneybatı kesiminde, Amadeus Gölünün güneydoğusundaki çöl üzerinde yükselen Olgalar (Olga Kayalıklan) ile bölge Yerlilerinin Uluru adını yerdiği Ayers Kayalığını içine alır. Düz doruklu ve at nalı biçimindeki Conner Dağı deniz düzeyinden 760 m yüksekliğe ulaşır. 152 m’nin altındaki aşağı bölümü döküntülerin oluşturduğu yamaçlarla kaplıdır. En tepedeki 91 m’lik ...