NUKUT veya NUKUD NUKUT veya NUKUD çoğl. i. (ar nakd’-den nuküd). Esk. Paralar: İranîler firar ederken […] hayvanat ve zahireden başka BeytülmaVde külliyetli nukud dahi bırakmışlar idi. (Cevdet Paşa). || Fıkdan-ı nukud, para darlığı. — Nümism. Kural olarak, sadece altın veya gümüş paralar. (Piyasada belli geçer değeri bulunan kâğıt veya herhangi maden paraya da nukud denir.) — Vakıf ve Huk. ...

NUKUŞ NUKUŞ çoğl. i. (ar. nafçş’tan nujfüş). Esk. Nakışlar, resimler: Bütün bizimçündür / Nukuş-ı encüm-i vahdetle işlenen bir tül / Gibi üstünde titreyen bu sema (Ahmed Hâşim). [M]

NUKUS NUKUS, S.S.C.B.’de şehir, Karakalpak Muhtar cumhuriyetinin (Özbekistan) başkenti. Amuderya’nm aşağı çığın kıyısında; 152 000 nüf. Nukus, ırmağın deltasının başında kurulmuştur. Yün ve pamuk iplikçiliği ve dokumacılığı. (L)

NUKU-HIVA NUKU-HIVA, Markiz takımadalarının en büyük adası; 117 km2; 800 nüf. Takımadaların kuzeybatısında yer alan bu adanın dağlık yüzey şekilleri, denizin kapladığı eski kraterlerden meydana gelen derin koy-lan (Taiohac) sarp yarları ve boğaz halindeki vâdileri, eski volkanizmanın sonucudur. (L)

NUKAT NUKAT çoğl. i. (ar. nokta’d an nukât). Esk. Noktalar. || Bi-nukat («noktaları olmayan»), ebced hesabında noktasız harflere verilen ad. (

NUKABA çoğl. i. (ar. nalftb’den nukabâ). Esk. Nakipler. — Tasav. Ayakta zikrettikleri için kıya-mî denilen nfaî, sadî ve bedevî tarikatlarında, sülûkta ilerleyen ve şeyhlik derecesine yaklaşan dervişler. || Ricalullah (Tann erleri) veya Ricalügayb (gayb* erleri) denilen üç yüz kişiye verilen ad. (Mutasavvıflara göre bunlar insanların içlerinden geçenleri, tanrısal sırlan bilirler, bütün gizli hakikatleri görürler.) [M]

NUİTTER (TRUiNET’nin anagramı) [Charles], fransız libretto yazarı (Paris 1828- ay. y. 1899). Birçok bale (Coppelia, [1870]; Na-muna, [1882]), opera metni yazdı, yabancı eserlerden uyarlamalar yaptı. Nouvel Opéra (Yeni Opera) [1875] ve Les Origines de V Opéra Français (Fransız Operasının Kökleri) [1886] (Thoinan ile birlikte) adlı kitaptan vardır. (L)

NUHUNGEMİSt blş. i. Arcidae familyasından iki çenetli yumuşakça (Arca Noe). — ANS1KL. Nuhungemisi, ilkel bir yumuşakçadır; kavkısı gemiye benzer; çenetleri, hepsi birbirine benzeyen tarak dişi gibi sık ve kısa dişli bir menteşeyle birbirine bağlanır. Bütün denizlerde pek çok türü bulunur; son derece büyük olanları vardır. Alt silüryenden itibaren fosiline rastlanır. (L) Nuh’un gemisi, Nuh peygamberin tufandan kurtulmak için yaptırdığı gemi. ...

NUHRE NUHRE i. (ar. nubre). Tıp. Esk. Kemik dokusunun çürümesi. (M) Nuh suresi, Kur’an’ın LXXI. suresi. 28 Ayettir, Mekke’de indirildi. Nuh peygamber, azıtan ve doğru yoldan çıkan kav-mini yola getirmek için yaptıklarını ve Allah’ın gönderdiği buyrukları bildirir. Nuh, Allah’ın buyruklarını kavmine açıkladı. Tek tanrıya inanmalarını, kavmine kötülüklerden sakınmalarını söyledi. Kavmi, Nuh’u dinlemedi, ona karşı ayaklandı. Bunun üzerine Nuh, Allah’a yalvardı. ...

NUH bin ABDÜLMENNAN NUH bin ABDÜLMENNAN, türk hekimi (öl. İstanbul 1707). Giritli bir rum ailedendir. Bu aile, Resmo’nun alınmasından sonra (1646) müslüman oldu. Nuh Tıp alanında gösterdiği başarılardan dolayı Ahmed III zamanında cerrahbaşılığa yükseldi (1673) ve reisületibba oldu (1694). Rumeli payesini kazandı. Eseri: Akrabadin (Tedavide Kullanılan İlâçlar). [M]

NUHBE NUHBE i. ve sıf. (ar. nuhbe). Esk. Seçilmiş, en gözde olan (kimse veya şey): Kadın, sema, o da bir nuhbe-i tesellidir / Kadın çiçek, o da bir hande-i nihanîdir (Ahmed Hâşim). Bugün doğan çocuğundan terane beklerken / Figan duyan beşeriyet, bu nuhbe-i hilkat / Nedir bilir misin oğlum?… (Tevfik Fikret). ]| İçki meclisi arkadaşı. || Nuhbe-i âmal, emellerin en ...

NUHA NUHA, S.S.C.B.’de (Azerbaycan) şehir, Büyük Kafkas dağı eteğinde; 40 000 nüf. Dokuma (ipek) sanayii. Şehir, eskiden bir hanlığın başkenti ve önemli bir ipekçilik merkeziydi (XVIII. yy. ve XIX. yy. başı). Hüseyin Hanın İran üslûbunda sarayı (1760); hisarın içinde hanlık sarayı (1797). [L]

NUH NUH, Tevrat’taki peygamberlerden biri, Âdem peygamberden sonra Kur’an’da adı geçen üçüncü peygamber. Bir hadise göre do ilk resul’dür. Nuh peygamber hakkında-ki bilgilerin çoğu Kur’an’da geçer, özellikle Araf, Müminun, Şuara, Kamer ve Nuh surelerinde, Nuh peygamberden ve tufandan söz edilir. Kur’an’a göre, Nuh peygamberin kavmi, sapıklığa düşerek putlara tapıyordu (Nuh suresi, 23). Nuh’un onları doğru yola getirmek için yaptığı uyarmalar ...

NUGENT (Laval) NUGENT (Laval), kont Nugent von Westmeath, avusturyalı mareşal (Ballynacor, İrlanda 1777-Karlstadt 1862). 1793’te avusturya ordusuna katıldı 1815’e kadar Fransa’ya karşı çarpıştı. Murat’yı yendi, İki-Si-cilya kralı Ferdinando I’in hizmetine girdi (1817-1820). Yeniden Avusturya ordusuna geçti; Sardinyalılara karşı bir kolorduya kumanda etti (1848), sonra 1849’da Macaristan’a karşı savaşan kuvvetlerin kumandanlığına getirildi. (L)

NUGA NUGA i. (lat. nucatum, cevizle hazırlanmışsan fr. nougat). Kavrulmuş badem veya ceviz, karamela veya balla hazırlanmış şekerleme. (L

NUEVO LEON NUEVO LEON, Meksika’nın kuzeydoğusunda eyalet; 65 108 km; 3 202 400 nüf. Merkezi, Monterrey. Eyaleti kuzey-kuzey-batıdan, doğu-güneydoğuya doğru Meksika yaylasının doğu kenarı (Doğu Sierra Madre) olan Gomaz ve Silla dağları aşar. Kuzeye doğru sıcak ve kurak, güneyde ise daha yağışlı bir iklim hüküm süren eyaletin sulanan kısımlarında pamuk, tahıl ve şekerkamışı üretilir; ayrıca önemli maden yatakları (kurşun, bakır, ...

NUEVO LAREDO, Meksika’da (Tamauli-pos eyaleti) şehir, rio Grande’nin sağ kıyısında; 203 700 nüf. A.B.D. sınırında önemli ticaret merkezi. (L)

NUEVO BAZTAN, Ispanya’da köy, Castilla la Nueva’da (Madrid ili), Madrid’in doğusunda; 225 nüf. Köy XVIII. yy. başında buraya navaralı kolonlar yerleştiren İspanya kralı Luis I’in bakanı J. Coyeneche tarafından kuruldu. Planlarını Jose de Churriguera çizdi. Bakanın sarayı ve geniş kilise. (L)

NUEVA SEGOVIA. Kuzey Nikaragua’da idare bölgesi; 81400 nüf. İdare merkezi, Ocotal. (L) . [L]

NUEVİTAS NUEVİTAS, Küba’da (Camaguey ili) liman şehri, adanın Kuzey kıyısında, Cama-guey’in doğusunda; 40 000 nüf. önemli ticaret limanı (şeker ihracı)