İslam

bb — Binası en az şehrin mu’tâd binalarına eşit olacak. Meselâ pişmiş tuğla ile bina yapmak adet ise pişmemiş topraktan yapılmış camide kılınmaz. cc — Şehir (köy vb. dahil) veya hemen civarında olacak. dd — Zaruret bulunmadıkça tek camide olacak. Ülü’l-emr izin vermişse birden fazla camide kılınabilir. Bu şartlar bulunmazsa ancak cuma için en önce izin verilmiş camide namaz sahihtir.

a) İnsanların devamlı olarak oturdukları şehir, köy vb. yerleşim merkezleri. Bu merkezler üç buçuk mil civarına da şamildir. (Bir mil yaklaşık olarak 3 km.) b) İmamdan başka oniki kişi. c) İmam. Bunda iki şart aranır: aa —■ Yerli olmak veya en az dört gün kalmaya niyetlenmiş misafir bulunmak. bb — Hutbeyi okuyanla namazı kıldıran aynı şahıs olmak. d) Hutbe. e) ...

a) Öğle vakti, b) Şehir: İnsanların oturabildiği kale mağara ve benzeri de şehir hükmündedir. Sahrada kılınamaz. Şehir civarında oturanlardan ezanı duyanlar mükelleftir. c) Cemâat. d) En az kırk kişi. e) Tek cuma. Bundan maksat bir merkezde cumanın yalnız bir camide kılınmasıdır. Cami mükelleflere kâfi gelmediği için, ihtiyaca binâen birden fazla camide kılınabilir. Bu takdirde cumadan sonra öğleyi de kılmak sünnettir. ...

Daha uzaktakiler şehir dışında sayılırlar. Bir içtihada göre devletin şehir saydığı yer böyle kabul edilir. b) İmam, devlet başkanı (veliyyu’l-emr) veya onun vekâlet ve izin verdiği kimse olacak. Camide cuma kılınmasına devlet izin verecek. Devlet başkanmın izni cami yapılırken ve ilk hutbe okunurken istenir. O zaman verilen izin bundan sonrası için muteberdir. c) Öğle vaktinde kılınacak, d) Hutbe okunacak, e) ...

a) Şehir veya şehir hükmünde olan yer ile bunun civarında kılınacak. Şehirden maksat en büyük camisi cuma ile mükellef olanlan alamayacak kadar nüfusu olan yerdir. Bir idâreci (emir) bir de hâkimi olan yer diye de tavsif edilmiştir. Civarının uzaklığı için asgarî 400 zira (*) ölçüsü verilmiştir. *) Bir zirâ’ yaklaşık olarak 70 cm .’dir. Civar uzaklığını bir Fersah ve daha ...

Kılman cumanın muteber olması ve öğle namazının yerini tutabilmesi için aranan şartlar:

Diğer namazların farz olması için aranan şartlara ilâveten cuma namazının bir kimseye farz olabilmesi için şu şartların bulunması gerekir: a) Erkek olmak; cuma namazı kadma farz değildir, fakat kılarsa sahih olur ve artık o günün öğle namazım kılmaz. b) Hür olmak. Köleye cuma namazı farz değildir, kılarsa öğle namazı yerine geçer. c) Cuma kılman yerde ikâmet eder olmak. Bu yerin ...

Biz önce mezheplere göre şartlan sıralayacak sonra da bunlan tetkik süzgecinden geçirmeye çalışacağız.

cuma’a» denmiştir. Bu isimin takılmasını Ka’b b. Luey veya Kusay zamanına kadar götürenler vardır. Rivayete göre bu ikizat halkı mezkûr günde toplar, hareme saygı göstermelerinisöyler, öğüt verir ve yakında içlerinden bir peygamber geleceğinibildirirmişler.Daha kuvvetli olan iki rivayete göre Hz. Âdem’in hilkatinin bugün toparlanması veya halkın namaz için toparlanmalarısebebiyle  bu isim takılmıştır. (10) Tabarânî’nin bir rivayetine göre cuma namazı hicrettenönce farz ...

Allah Teâlâ evvelâ Hz. Peygamber’in ashabının gönüllerine bu mevzuda büyük bilgiyi ilhâm etti ve O, Medine’ye gelmeden, sahâbe orada cumayı kıldı. Sonra da Cebrail Hz. Peygamber’e getirdiği bir aynanın üzerindeki siyah noktadan maksadın cuma olduğunu bildirerek bu bilgiyi ona nakleyledi. Cuma gününün seçilmesine sebeb teşkil eden ilim ve sırrın hülâsası şudur: İbâdetin yapılması için uygun vakit Allah’ın kullarına yaklaştığı, dualarının ...

Şah veliyyullah, cumanın hikmeti üzerine şunları kaydetmiştir: «Bir şehirde oturan halkı dâimâ bir araya toplamak suretiyle namazı cemâat hâlinde kıldırmak ve böylece namazın doğru olarak öğrenilip yayılmasını sağlamak güç olduğu için, ne çok çabuk gelip güçlük arzeden, ne de çok geç gelip maksadı teminden uzak bulunan bir vakit tâyin etmek gerekti. Hafta, araplarda ve arap olmayan milletlerde kullanılmakta idi ve ...

Cuma gününde yapılan ibâdetlerin en önemlisi hutbeyi de ihtivâ eden cuma namazıdır. Burada sırayla cuma namazının hikmetini, tarihçesini, şartlarını, cuma hutbesini, cumanın farzından önce ve sonra kılınan namazların hükmünü tetkide çalışacağız

29. Ezelden, beri mübarek olan cuma gününü yahûdî ve hıristiyanlar bulamamış, Allah bu günü bulup değerlendirmeyi müslümanlara nasîb eylemiştir. Bilindiği üzere Yahûdilerin ibâdet günü cumartesi, hıristiyanlannki ise pazardır. 30. Allah Teâlâ aylar içinde ramazanı, geceler içinde kadir gecesini, yeryüzünde Mekke’yi, insanlar içinde Muhammed Mustafa’yı (s.a.) seçtiği gibi günler içinden de cumayı seçmiştir. 31. Bazı kalb gözü açık kimselerin hâtırâtından anlaşıldığına ...

belli bir zamanında olup olmadığı hususlarında çeşitli görüşler vardır. Cuma gününün muayyen bir zamanındadır diyenler de bu mevzûdaki hadislerin delâlet ve işâretlerinden faydalanarak muhtelif neticelere varmışlardır ki ortaya on bir tahmin çıkmaktadır. Bunların içinde en kuvvetli olanı ikisidir: a) İmamın minbere çıkmasından namazın kılınmasına kadar, b) İkindi namazından sonra. (5) 21. Şartlan bulununca her müslümana farz olan cuma namazım geçiren ...

7. Camiye erken gitmek teşvik edilmiştir. 8. imam minbere çıkıncaya kadar namaz kılmak, Kur’ân okumak ve Allah’ı anmak gibi ibâdetler ile meşgul olunur. 9. Hatip hutbe irâd ederken susmak farzdır. 10. Cuma günü «el-Kehf» sûresini okuyana uhrevi mükâfat vadedilmiştir. 11. îmam Şâfiî ve tâbileri ile İbn Teymiyye gibi müctehidlere göre cuma günü zeval vaktinde (güneş doğudan batıya seyrini tam yanladığı, ...

Cuma gününü ve bugün içinde yapılan ibâdetleri diğerlerinden ayıran hususiyetler vardır. İslâm, eşya, hâdise ve hareketleri uğursuz saymayı tasvib etmez. Fakat uğurlu saymayı, hayra ve iyiliğe alâmet telâkki etmeyi, bu vesileler ile Allah’- dan iyilik niyaz ve ümit eylemeyi menetmez; aksine teşvik eder. Bu cümleden olarak cuma günü de müslümanlann mübarek saydıkları bir gündür ve şu hususiyetleriyle diğer günlerden aynlır:(l) ...

21. Câbir’den rivâyet edildiğine göre Rasûl-i Ekrem (s.a.) minbere çıkınca -cemâata- selâm verirdi (ibn Mâce) 22. es-Sâib b. Yezid’den şöyle dediği rivâyet edilmiştir: Hz. Peygamber, Ebü-Bekir ve Ömer zamanlarında cuma günü ilk ezan, imam minbere oturunca okunurdu. Hz. Osman halife olup halk çoğalınca Zevrâ üzerinde -okunmak üzere- üçüncü ezanı (5) ilâve eyledi. Rasûlullâh’ın sadece bir müezzini vardı. (Buhârî, Nesâî, Ebû-Dâvûd). ...

sonra evinde iki rek’at namaz kıldığı rivâyet edilmiştir. (Buhârî, Müslim, Ahmed…)

A — Ayet: «Ey iman edenler! Cuma günü namaza çağınlınca Allah’ı anmaya koşun, alışverişi bırakın. Bilseniz bu sizin hakkınızda daha hayırlıdır. Namaz kılınınca yeryüzüne yayılın, Allah’ın lûtfunu arayın, Allah’ı sık sık anın ki felâh bulasınız.» (1) 1) el-Cum ua: 9-10. 12 ISLÂM’IN IŞIĞINDA GÜNÜN MESELELERİ B — Hadisler: (2) Önemi: 1. İbn Mes’ûd’dan, Hz. Peygamberin (s.a.) cumayı kılmayan kimseler için ...

Hicretin birinci asrından bu yana İslâm âleminde büyük bir ihtimamla toplu halde edâ edilegelen cuma namazının ve Allah’ın müstesnâ nimetlerine zarf teşkil eden cuma gününün İslâm’da çok önemli bir yeri vardır. Hayatı boyunca Hz. Peygamber (s.a.) Medine’de bu namazı bizzat kıldırmış, sonra Hulefâ-i Râşidin devlet başkanlığı yanında cuma imamlığını da yürütmüşlerdir. Daha sonraki devirlerde de cuma imamlığı ya halifenin, yahut ...