çember

Her noktası merkez noktasına eşit uzaklıkta bulunan
kapalı düzlemsel eğri. Aşağıda verilen çizimde, çemberle
ilgili terimlerin bir bölümü gösterilmiştir. Sabit O
noktasına merkez denir: OS uzaklığı yarıçaptır. Yarıçap
terimi ayrıca, çemberin üstünde bir nokta ile merkez
arasındaki herhangi bir doğru parçası için de geçerlidir.
Kiriş (RS gibi), iki uç noktası da çember üstünde olan
doğru parçasıdır. Çemberin merkezinden geçen kirişe
çap denir (RT). Çap, yarıçapın uzunluğunun iki katıdır;
bir daire parçası ya da ölçüsü için kullanılabilir. Yay,
çemberin iki noktasıyla belirlenen çemberin her iki parçasıdır.
Sözgelimi, STV ve SRV yayları, S ve V noktalarıyla
belirlenir. Bir doğru, çemberin yalnızca bir noktasını
içeriyorsa,çembere teğettir; teğet doğrusu, o noktada
yarıçapa dik olur. Sekant (ya da kesen), çemberi
tam olarak iki noktada kesen herhangi bir doğrudur.
Bir çemberin çevresi, uzunluğudur. Çevrenin çapa
oranı bütün çemberlerde aynıdır.Bu oran ir irrasyonel
sayısıyla gösterilir. Dolayısıyla, d çaplı bir çemberin
çevresi ırd’dir. Bir çemberle çevrelenen bir bölgenin
alanı (genellikle, basitçe çemberin alanı denir) ırr2’dir;
burada r yarıçaptır.
Genellikle çemberle birleşen açılar, iki yarıçap ile
oluşturulan merkezi açılardır (sözgelimi SOT açısı); ortak
uç noktalı iki kirişle iç açılar oluşur (sözgelimi SRTaçısı); çember dışında kesişen iki teğet ile çevrel açılar
oluşur (sözgelimi, TUV açısı). Açılarının her biri çemberin
bir iç ya da çevrel açısıysa, bir poligona “çemberin
içinde bulunuyor” ya da onu “çevreliyor” denir. Ayrıca
birçembere de” poligonuçevreliyor” ya da “içinde bulunuyor”
denilebilir.
Çember konik kesitlerden biridir ve (x-h)J+(y-k)-=rdenklemiyle
gösterilir; burada (h,k) noktası merkez, r
de yarıçaptır. Merkezi orijinde bulunan çemberier için
xJ+yJ=r- denklemi elde edilir.
Bir çember sabit bir eğriliği olan tek eğridir;yani, eğrinin
her noktasında teğetin eğriye eğimi aynı oranda değişir.
Çemberde bu sabit eğrilik,yarıçapın tersine eşittir.