fakat madde üstün geldi. E vrenin neden böyle olduğu, insan so­yunun en üstün beyinlerini her zaman meşgul etmiştir. Örneğin, Albert Einstein, tanrının dünya ile kumar oynamadığım söy­leyerek, evrenin böyle olması gerektiği için böyle olduğunu, başka türlü olamıyacağmı belirtmiştir. Şu anda Einstein’ı doğrulamak­tan uzaktayız. Fakat geçen bir kaç yıl içinde elementer partiküllerin gizli dünyası çok önemli bazı aydınlatıcı bilgileri bize verdi. ...

çından daha yükseklerde uçar. Bundan dola­yı hava ısısının yükselmesini beklemek zo­rundadır, çünkü serin hava kütlelerinin akımı sürdükçe kuşun gıdasını sağladığı böcekler­den hiçbiri ortalıkta gözükmez. Kuşlar esasen yolculuğa günlük gıda “ta- yın”larını arttırarak hazırlanırlar. Bu şekilde vücutlarında toplanan yağlar, bütün yolculuk boyunca kullanılacak enerji depolarını teşkil eder. Çizgili çalı bülbülü bu bakımdan tipik bir örnektir. Batı Kanada ile Güney Ameri­ka’nın doğusu ...

SAYILARLA KUŞ GÖÇÜ Göç Yoğunluğu -600 milyon kadar Avrupalı kuş, her yıl kışı Afrika’da geçirir. – 400 ila 600 milyon göçmen kuş ilk ve son­baharda Fransa üzerinden uçar. Geçiş hızı ve uçuş süresi Genel olarak göçmen kuşlar değişik hızlarda günde 6 ila 8 saat uçarlar. -Tarla kuşu: Saatte 30-40 km. – Bağırtlak. Saatte 100-110 km – Bazı ördek cinsleri: Saatte ...

juveremin morotesı -ınlara karşı duyarlığın şostermek için, kuş <adece morötesi ışınlarla ı.nlatılmış bir kutuya ■-.nur. İki elektrot aynı an z^şun kalp atışlarını t es bit eiğşf. Gerçekten de bu İşığın kalp i – – arında bir hızlanmaya sçtığı görülmüştür. Kalp . % . -arındaki hızlanma kuşların eşit ışınlara karşı -•lığını isbafetmektedir.

usulleri gün geç­tikçe daha duyarlı hâle gelmektedir. İlk kul­lanılan yöntem, kuşa halka takmak idi. Göz­lem istasyonlarında kuşları yakalamak için Helgoland tuzağı denilen huni biçimindeki bir ağ kullanılır. Bunun bir ucuna yiyecek konarak kuşların kolayca tuzağa düşmesi sağlanır. Tuzağa tutulan kuşlar halkalanır. Kuşun ayağına takılan küçük halkada kuşun ‘Kimlik sicili numarası” ile lıalkalamayı ya­pan araştırma merkezinin adı bulunur. Bu yöntem sayesinde ...

Walcott ile Keeton ilk olarak bazı deneyler :?tılar ve güvercinlere küçük mıknatıslar :-ir;:nca kuşların yönlerini tamamen şaşırdı­ğını gördüler. Ondan sonra bu alandaki araş- trmalar çoğaldı. Deneyciler gene Kramer’in ¿¿resine baş vurdular ama bu sefer onu bir Helmholtz bobinin yani bir manyetik alan ^’dükleyici sisteminin merkezine yerleştir- r .er. Bu sistem sâyesinde genliğini değiştir- meksizin alan yönünü değiştirmek olanağı sağlandı. Bunun ...

Gece kuşları, yönlerini hayli benzer bir sistemle bulmaktadır. Ancak tek yıldıza de­ğil, gök yüzünün genel görünüşüne bakarak yönlerini belirlerler. Mavi sarı asma kuşları bir planctaryumun sonbahar gökyüzü görü­nümü altına yerleştirildikleri zaman bu ya­pay gökyüzüne göre yönlerini bulabilmişler­dir. Öyleyse havanın açık olduğu gündüz ve geceler için yön bulma sorunu çözülmüş ve her şey aydınlatılmış görünmektedir. İyi ama kapalı havada kuşlar yönlerini ...

Göçmen kuşlar sadece havanın nasıl ola­cağını bilmekle kalmıyorlar; aynı /.amanda uçarken güneş, ay ve diğer yıldızlara baka­rak yönlerini de buluyorlar. Kısa bir süre önce, bu olağanüstü kanatlı yolcuların bir de iç pusulaya sahip oldukları ortaya çıktı. Göçmen kuşlar her yıl kışlama ve üreme bölgeleri arasında binlerce kilometrelik yol aştıklarına göre, hayatta kalabilmek için bu yolculuklara şaşılacak bir uyum sağlamış olmaları ...

Jeologlar, becerilerini hiç değilse nüfusun çok yoğun olduğu alanlarda oluşacak dep­remleri birkaç gün önceden tahmin edebile­cek şekilde geliştirebilmeyi ümit ediyorlar. Bununla birlikte sık sık kesin tahmini engelleyici, ümit edemeyecekleri kadar çok değişken var. Henüz yeni doğmuş bir bilim olan plâka tektoniği hakkında öğrenilecek pek çok şey kalıyor. Birleşik Amerika Je­olojik Araştırma Merkezinden Robert Decker “Kim bilir, belki bugün savunulması olanaksız ...

katmanların itme gücünden meydana gelen sürtünme, yeteri kadar çok ısıya neden olur­sa volkanlar meydana gelir. St. Helen dağı, Pasifik Okyanusu plâkaları ile Amerika kıta plâkalarının çarpışmasının sonucudur. Dep­remler kıtaların iç kısımlarında pek sık oluş mazlar. Tıpkı toprağın 1811-12 depremle­rinin kötü etkilerini hâlâ taşımakta olduğu Missouri ve 1975-76 Çin depremleri gibi. Bilim adamları, bu sarsıntılardan, plâkaların içindeki çatlaklan veya zayıf noktaları ...

DEV EKRAN (11 ‘inci sayfadan devam)   Avrupa’nın en büyük film ekranı Hollanda’nın Beekse Bergen dinlenme parkında bu- lunmakktadır. 23 m x 17 m. bo­yutlarında olan bu dev ekran yaklaşık altı katlı bir bina bü- yüklüğündedir Alışılagelen filmler bu ekranda gösterileme- mekte, projeksiyon “IMAX” adı verilen özel bir sistemle mümkün olmaktadır. Ancak projektörün ağırlığı 1 tonun üzerinde olup, büyüklüğü küçük bir ...

Buldozerlerin gelmesine ramak kala, otuz milletin arkeologları şim­diye kadar blinmeyen büyük bir Babil sitesinin kalıntılarını ortaya çıkar- j maya ve kurtarmaya çalışıyorlar. Hemen artlarından 250 milyon kilovat­tık elektrik sağlayacak bir baraj, Dicle ve Fırat’ın kutsal kitapların efsa­neleştirdiği baskınlarına uğramış olan vadiyi suya boğacaktır. TUFANIN ÜLKESİNDE BİR HİDROELEKTRİK BARAJI Jeaıı VIDAL I * ran-Irak sınırından çok uzakta olma­yan Cebel Hamrin bölgesinde, ...

benzeyen yüzeyinde kırışıklıklar olan dağ sıralarının da bunu doğruladığını ileri sür­düler. Fakat her nasılsa, dağlar sürekli bir kırışma göstermediler ve yeni ölçmeler yer­yüzünün aslında büzüşmediğini kanıtladı. SERT KAYA: Jeologların, depremleri ve volkanik patlamaları açıklamak için diğer ipuçlarına gereksinim duydukları açıkça görülüyor. Jeologlar gerekli kanıtı— ve plaka tektoniği teorisini— okyanusun tabanında buldular.Okyanus tabanının, yer kürenin et­rafını yer yer bölerek çevreleyen bir ...

İtalya’daki afete, yer kabuğunun iki büyük “Plâka”sının birbirine sürtünmesi neden oldu (Şema 1) Jeologlar, yer kabu­ğunda 10 büyük ve çok sayıda küçük plâka olduğunu ve bu plâkaların “kıta kayması” adı verilen süreç içinde yılda birkaç santimet re hızla sürekli olarak yer değiştirdiklerini sanmaktadırlar. (Şema2) Isıyı, gezegenin merkezinden dışarı atan, konveksiyon dedi­ğimiz dinamik olay nedeniyle, plâkalar, hemen hemen yer kürenin oluşumundan ...

Geçen yıl Japonya’da Miyazaki kenti yakınında, yükseltilmiş bir demiryol hattı üzerinde, beyaz parlak lake bir yüzey üstünde, boydan boya uzanmış kırmızı şerit­li bir motorlu vagon duruyor ve yapılacak yeni bir testi bekliyordu. Makinist hareket kolunu çeker çekmez «motorlu vagon birden bire ileriye doğru fırladı ve çok geçmeden saatte 60 mil (aşağı yukarı 100 Km) lik bir hızla yol almağa başladı. ...

SATRANÇ: Problem – Etüd. No: 61. Beyaz kazanır. Taşlar : Beyaz : Şd1, Aa2, b5, c6 Siyah : Şal, Kc5 Çözüm No. 60 a)   1. b7 , Kc2+ ŞXK , g2 Ad2+ , Şe3 bö = F, g1 = V Fa7+ ve veziri alarak oyunu kazanır. b)  1. b7 , Kb2 ŞXK , g2 Ad2+ , Şe3 b8 = V ...

ÇİFT HAYAT YAŞAMAK Bu patlak gönlü yaratık­lar karton filimlerden alın­mış gibi değiller mi? Ama onların, Asya’nın tropik bölgelerindeki Mangrove (tropik bir bataklık bitkisi) bataklığının parıltılı ça­murları üzerinde kayarak dolaştıklarını gördüğünüz­de gerçek olduklarını an­larsınız Her ne kadar nefes aiıp, karada yürürlerse de, aslında bı’r balık türüdür­ler. Ne tam kara, ne de tam bir deniz yaratığıdır­lar, kıyı şeridi dünyasında, iki çok farklı ...

şeklinde de yazılabilir. Burada yapılacak işlemler doğal olarak aynıdır, fakat -bilmecenin ortaya konuş tarzı bilmeceye çekicilik kazandırmak­tadır. Alfametiklerin çözümü matematik bilgisi olarak genellikle dört işlemin bilinmesini gerek­tirdiğinden her yaştan büyük bir grubun ilgisini çekmektedir. Dört işlem bilgisi dışında, bilme­ceyi çözmek için biraz sağduyuya biraz da sabıra gereksinme vardır. Hernekadar alfametiklerin çözümü için genel kurallar ortaya konamazsa da bazı basit kurallar­dan ...

“Hayır azizim, deli değilim. Senin ynlıyacağın mükemmel bir metal ya­rattım. Hem hafif, hem sert, sıcağa, soğuğa, basınca ve radyasyona karşı dayanıklı. Harika bir metal. Ve Feng … metaline bir tanesinin dışında her türlü testi uyguladı. Bu, çok basit ve çok temel olan bir testti, fakat o, bu­nu anlıyamadı. Böylece filosunu yaptı ve Klor’un denizlerine hiç bir şeyin farkında olmadan soktu…. ...

Burada gördüğünüz şeyler küçüklükleri nedeniyle ün kazanmış,