Sancho III Navarra kralı (? 992-? 1035). Babası Garcia III Sanchez I l’nin yerine Navarra tahtına çıkan ( 1000’e doğru) Sanc­ho III, Navarra, Pirenelerin vadileri, Aragon, Ribagorza ve Sobrarbe’yi, Castilla kontu Sancho I Garces’in kızıy­la evlenmesi ve kayınbiraderinin öldürülmesi sayesin­de de Castilla Kontluğu’nu (1028) ele geçirip, İspan- ya’da ilk kez, Rex ibericusfiberlerin Kralı) unvanını aldı. Ölümünden önce, bir vasiyetnameyle topraklarını ...

sancak Osmanlı devletinde eyalet ile kaza arasında yeralan yö­netim birimine verilen ad. Coğrafya ve tarih koşulları sonucunda oluşmuş, özellikle Osmanlı devletinin tı­marlı sipahi sistemine uygun düşen yönetim birimleri olan sancaklar, bir sancakbeyi tarafından yönetilir ve beiirli sayıda tımarlı sipahiyi beslemeleri gözönüne alı­narak düzenlenirlerdi. Sancakbeyleri, sancaklarının en yüksek yöneticileri olmalarının yanı sıra, özel görevler için sancaklarına gelen öbür devlet görevlilerine yar­dımcı ...

sanayi devrimi Ekonominin sanayileştirilmesi yoluyla geleneksel top- lumların modern toplumlara dönüşmesini belirten te­rim. Kavram olarak, ilk kez Engels’in kullanmış olduğu sanayi devrimi (endüstri devrimi de denir), XVII. yy’da İngiltere’de başlamış, ardından öbür ülkelere yayılmış­tır. Temel niteliği, fabrikalardaki üretim tekniklerinin ge­liştirilmesiyle kişi başına üretimin olağanüstü ölçüde artması olmuştur. Toplumdaki başlıca yansımasıysa, köy toplumlarının, sanayileşmiş kent toplumlarına dö­nüşmesidir.

Samsun (kent) Samsun ilinin merkezi. Samsun kenti, Kızılırmak ve Ye- şilırmak deltaları arasında yeralan Samsun körfezi kıyı­sında, batıda Fener (Kalyon) burnu ile doğuda Mert ır­mağı adı verilen küçük bir akarsu ağzı arasında uzanır. TARİH İlk olarak günümüzdeki yerinin kuzeybatısında Fener burnuyla sona eren sırtın üstünde ve yamaçlarında Amisos adıyla kurulan kent, Karadeniz kıyılarını Mu­sul’un doğusundaki ünlü Ninova kentine bağlayan önemli ...

Samson                                       ______________ İsrail hâkimlerinden biri (İ.Ö. XII. yy.). Tevrat’ta anlatıl­dığına göre Dan kabilesinden olan Samson, gücüyle, uzun saçlarıyla, Filistilere karşı kazandığı başarılarla (bir eşeğin çenekemiğiyle 1 000’den çok Filistiyi öldürdü) ün saldı. Filisti kadınlarından Dalila’ya âşık olup, gücü­nün uzun saçlarında olduğunu öğrenerek uykuda saç­larını kesen Dalila tarafından Filistilere teslim edildi. Tutsaklığı sırasında saçları yeniden uzayınca, teşhir edildiği tapınağın sütunlarını yıkarak, ...

Samoyedler_____________________ Rusya’da halk. Ural dil ailesinden Samoyedce öbeği dillerini konuşan, Rusya’nın tundralarla ve ormanlarla kaplı kuzey kesiminde, Kola ve Taymir yarımadaları arasında yaşayan Samoyedlerin toplam nüfusu, 50 000’in altındadır. Nentsıylar, Entsıylar, Sel’kuplar ve Nganasanlar gibi topluluklara ayrılmışlardır. Atalarının İ.S. I. binyılda Sayan dağlarından bölgeye göçettikleri sanılmaktadır. İçlerinden büyük bölümü hâlâ, ataları gi­bi yaz mevsiminde tundraya, kış mevsiminde ormanlık bölgeye göçederek ...

Samoyed köpeği Kuzey kutbu bölgelerinde kızağa koşulan orta boylu köpek ırkı. Adı Sibirya’da yaşayan Samoyed halkından Kuzey kutbu bölgesinde kızak çekmede kullanılan Samoyed köpeği, günümüzde özellikle ev köpeği olarak yetiştirilmektedir. kaynaklanan Samoyed köpeği, beyaz uzun tüylü, kü­çük sivri kulaklı, sırtına doğru kıvrık bol tüylü kuyruklu, çok güzel bir köpektir. Erkeklerinin ağırlığı 20,3-24,9 kg’ı, omuzdan yere yüksekliği 53,3-59,7 cm’yi bulur. 1900’den ...

Posof ve Damal ilçelerinde bugün başlayan yoğun kar yağışı ve tipi nedeniyle Ardahan-Posof arasındaki Ilgar ile Ardahan-Şavşat arasındaki Sahra Geçitleri ulaşıma kapandı. Yoğun kar yağışını dikkate alan Damal ve Posof kaymakamlıkları, ilk ve orta dereceli okulların 4 Aralık günü tatil edilmesini kararlaştırdı. Posof ve Damal’da eğitim-öğretime 5 Aralık perşembe sabahı yeniden başlanacak.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü, kar ve fırtına uyarısı yaptı. Türkiye, cumartesi gününden itibaren yeni bir yağışlı havanın etkisine giriyor. Yağışla birlikte yurt genelinde sıcaklığın hissedilir derecede düşmesi bekleniyor. Cumartesi günü, poyrazla birlikte İstanbul’da kar yağışının etkili olacağı tahmin ediliyor. Pazar günü, Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgesi’nin batısı dışında tüm yurtta yağış bekleniyor. Yağışlar, Akdeniz Bölgesi’nin kıyı kesimleri ile Güney Doğu Anadolu ...

Yetenek Sizsiniz Tür RTÜK, Acun Ilıcalı’nın “Yeteneksiz Sizsiniz Türkiye” programında yapılan ve erotik olduğu için mozaiklenen dans gösterisi nedeniyle Star TV’ye 1 milyon 100 lira ceza verdi    3 Kasım’da yayınlanan bölümünde, sahneye çıkan bir dans grubu, performansını sergilerken bir anda gruptan iki yarışmacı kucak dansı yapmaya başladı.   Star TV, o iki yarışmacının bulunduğu bölümü mozaikledi. Acun Ilıca’nın o ...

Samoa Büyük Okyanus’un güney kesiminde takımada. Hono­lulu ile Sidney arasındaki yolun tam ortasında yeralan, tümü yanardağ kökenli olan Samoa adaları, ABD’ye bağlı Samoa (Amerikan Samoası) ile Batı Samoa arasın­da bölüşülmüştür: ABD’ye bağlı Samoa’nın (altı ada) yüzölçümü 199 km2, nüfusu 43 052, merkezi Tutuila adasındaki Pago Pago’dur. Batı Samoa’nın yüzölçümü

Samnitler İtalya’da, Samnium’da yerleşmiş eski halk. Şahinlerin soyundan geldikleri sanılan, Osk dili konuşan Samnit­ler, Roma’ya karşı, 4 kabileden oluşan bir konfederas­yon oluşturup, İ.Ö. 343-İ.Ö. 290 arasındaki Samnit Sa­vaşlarında Romalılara şiddetle direndiler. İ.Ö. 290’da ağır bir yenilgiye uğramaları üstüne, topraklarında bir­çok Roma kolonisi kuruldu. Toplumsal Savaş (İ.Ö. 91- İ.Ö. 87) sırasında GaiusMarius’un yanında yeraldılar ve İ.Ö. 82’de Lucius Sulla komutasındaki birlikler ...

Samiriye Filistin’de Eskiçağ kenti. Günümüzdeki İsrail devletinin kuzeydoğu kesiminde, Kudüs’ten Şam’a ve Fenike kentlerine giden yol üstünde, günümüzdeki Nablus kenti yakınında yeralan, İ.Ö. 880’e doğru Omri tarafın­dan kurularak İsrail Krallığı’nın merkezi olan Samiriye (İbranice Şameron), İ.Ö. 721’deAsur kralı Sargon II ta­rafından yıkıldı. Büyük Herodes l’in buyruğuyla yeni­den yapılıp (İ.S. I. yy.), adı Sebaste’ye çevrildi. Romalı­lara karşı ilk ayaklanmada (İ.S. 66-70) ...

Samipaşazade Sezai Türk yazarı (İstanbul 1860 – ay. y. 1936). Abdurrahman Sami Paşa’nın oğlu olan Samipaşazade Sezai, özel öğ­renim gördükten sonra, Evkaf Nezareti Mektubi Kale- mi’nde (1880) memurluk, Londra elçiliğinde ikinci kâtiplik (1881-1885), İstanbul İstişare Odası’nda me­murluk (1885-1901) yaptı. Polis tarafından izlenmeye başlanınca Paris’e kaçıp (1901), Jön Türkler’in yayınla­dıkları Şûra-yı Ümmete başyazılar yazdı. İkinci Meşru­tiyet ilan edildikten (1908) sonra İstanbul’a ...

Samiler Sami dillerini konuşan çeşitli halk topluluklarına verilen ad. Adları, soyundan geldiklerine inandıkları Nuh’un oğlu Şam’ın adından kaynaklanan Samilerin (Araplar, Yahudiler, vb.) göçebe ataları, Arabistan’dan Mezopo­tamya, Akdeniz kıyıları ve Nil deltasına göçmüşlerdir. ¡Ayrıca Bk. HAMİ-SAMİ DİLLERİ.)

Samerra________________________ irak’ta tarihsel kent. Dicle ırmağının sol kıyısında, Bağ­dat’ın 110 km kuzeybatısında yeralan Samerra’nın (ya da Samarra) bulunduğu bölgeye, ortaya çıkarılan boya­lı çanak çömleklerden anlaşıldığına göre, İ.Ö. 5 000’e doğru yerleşilmiştir. Abbasi halifesi Mutasım’ın Türk komutanlarından Eşnas tarafından kurulan (836) kent, 889’a kadar halifelik merkezi olmuş, XIII. yy’da aşağı vukarı bütünüyle yıkıntıya dönüşmüştür. Mutasım’dan başlayarak Mutemit’e kadar yedi hali­fenin oturduğu, ...

samaryum Lantanitler dizisinden kimyasal element. Periyodik çi­zelgenin IIIB grubunda yeralan samaryumun simgesi Sm, atom sayısı 62, atom ağırlığı 150,4’tür (birçok doğal izotopunun ortalama ağırlığı). Çok sert, gümüş beyazı renkli bir element olan samaryumun doğal izotopların­dan üçü (147Sm, 148Sm ve149Sm) radyoaktiftir. 1879’da Lecogda Boisbaudran’ın samarskitten yalıt­tığı samaryum, 1 077 °C’a doğru ergir. Kızılaltı ışınlarını soğuran camların yapımında ve nükleer reaktörlerde nötronların ...

Şamara Rusya’da kent. Volga ırmağının sol kıyısında, Şamara ır­mağının Volga’ya karıştığı noktada yeralan Samara’nın (eski Kuybişev) nüfusu 1 257 300’dür. Büyük bir ırmak limanı, Volga vadisinin en büyük kenti, önemli bir sana­yi ve ulaşım merkezi olan Samara’da, başlıca sanayi kolları arasında petrol çıkarımı araç-gereçleri, yapı sa­nayisi, otomobil yapımı, kimya sanayisi, vb. sayılabilir. Güneybatısındaki Novokuybişevsk uydu kenti, önemli bir petrol arıtılması ...

Samanoğullari IX.-X. yy’larda Horasan ve Maveraünnehir’de egemen­lik sürmüş İran asıllı aile. Saman köyünden Saman Hu- dat adlı bir toprak sahibinin soyundan gelen Samano- ğulları ailesi, Abbasi halifeliğinin zayıflamasından yarar­lanarak, Nasr I döneminde Maveraünnehir’e egemen oldu. Ailenin en güçlü hükümdarı Nasr II (914’ten 943’e), devletin sınırlarını Sistan, Kirman, Cürcan, Rey ve Taberistan’a kadar genişletti. Son hükümdar Abdül- melik ll’nin Gazneli Mahmut’a ...

Samanyolu Yıldızlı gökyüzünü kuşatan, beyazımsı renkte, bulanık ve düzensiz kuşağın yaygın adı. Bir gökada olan (Bk. GÖKADA), öbür gökadalardan ayırmak için gökbilim­de büyük harfle yazılarak Gökadamız adı verilen Sa­manyolu, Güneş sistemini içerir ve bir disk biçiminde­dir. İlk olarak 1610’da Galilei tarafından gözlenen Sa- manyolu’nun, sonradan yapılan gözlemler sonucunda yaklaşık 100 000 ışık yılı çapında bir disk biçiminde ol­duğu, Güneş’in diskin ...