ALLAH DOSTLARI

ŞÂH RAÜF AHMED: Hindistan’da yetişen evliyâmn büyüklerinden. îsmi Şâh Raûf Ahmed bin Ahmed bin Muhammed Şeref bin Radıyyüddîn bin Zeynel’âbidîn bin Muhammed Yahyâ bin Imâm-ı Rabbânî Müceddîd-i elf-i sânî Ahmed Fârûkî Serhendî olup, Imâm-ı Rabbânî hazretlerinin küçük oğlu Muhammed Yahyâ’mn neslindendir. 1201 (m. 1786) senesi Muharrem ayının ondördüncü günü Hindistan’ın Mustafaâbâd beldesinde doğdu. 1253 (m.1837) senesinde hacca giderken, Yemen’de denizde ...

SÜMMÂNÎ-ZÂDE ÖMER HULÛSl EFENDİ: Osmanlı âlimlerinden. Dok- sandördüncü Osmanlı şeyhülislâmı dır. îsmi Ömer Hulûs! olup,ulemâdan Hüseyn Efendi’nin oğludur. Sümmânî-zâde diye bilinir. 1140 (m.1727) senesinde İstanbul’da doğdu. 1?27 (m.1812) senesinde İstanbul’da vefât etti. Fâtih Câmii civânnda, Otlukçu yokuşundaki mezânna defnedildi. tik eğitim ve öğrenimini babasından gördükten sonra, zamâmmn âlimlerinden akli ve nakli ilimleri tahsil etti. Şeyhülislâm Îsmâil Efendi-zâde Mehmet Es’ad Efendi’nin ...

SÜLEYMAN SIDKI EFENDİ: İstanbul’da yetişen evliyâdan. ismi Süleymân Sıdkı olup, Izzî Efendi-zâde diye bilinir. 1210 (m. 1795) senesinde İstanbul’da Sütlüce semtinde doğdu. 1259 (m. 1843) senesinde İstanbul’da vefât etti. Sütlüce’deki Sa’dî Dergâhı bahçesine defnedildi. Cdleymân Sıdkı Efendi, babasımn terbiye ve himâyesinde yetişti. Aklî ve naklî ilimlerde üstün bir dereceye yükseldi. Son derece cömert, kerîm ve zarîf bir zât idi. Dünyâmn ...

SÜLEYMAN RÜŞDİ EFENDİ: Ege Bölgesinde yetişen büyük velîlerden. . Hayâtı hakkında fazla bilgi yoktur. Doğum târihi belli değildir. Nâzilli’nin Karamullu köyünde doğdu T250 (m.1834) senesinde Nâzilli’de vefât etti. Süleymân Rüşdî Efendi, önce Karamullu köyünün efesi idi. Halk kendisinden çok korkardı. Daha sonra, Nâzilli’de Mehmed Zühdî Efendi’yi görüp, ona talebe oldu. Mehmed Züiıdî Efendi’nin yamnda kemâle eren Süie„ mân Rüşdî Efendi, ...

SÜLEYMÂN CEMEL: Mısır’da yeti şen âlimlerin büyüklerinden. îsmi, Süleymân bin Ömer bin Mansûr el- Uceylî Ezherî olup, Cemel diye bilinir. Mısır’ın garb cihetinde Meniyyet-ü Uceyl denilen köyde doğdu. Doğum târihi bilinmemektedir. 1204 (m. 1789) senesi Zilka’de ayının onbirinci günü Kâhire’de vefât etti. Süleymân Cemel; muhterem ve fazilet sâhibi bir zât idi. Şeyh Hafnî’ nin sohbetlerinde yetişti. Kendisinden fıkıh ve diğer ...

SIDDİK-ZÂDE AHMED REŞİD EFEHDİ: Osmanlı âlimlerinden. Yüzüçünçü Osmanlı şeyhülislâmıdır, îsmi Ahmed Reşîd olup, Sultan Birinci Afcdülhamîd Hân devri kadıaskerle- rinden Mehmed Sıddîk Efendi’nin oğludur. Sıddîk-zâde diye bilinir. 1171 (m. 1757) senesinde İstanbul’da doğdu. 1250 (m.1834) senesinde İstanbul’da vefât etti. Eğrikapı yakınında, Tokludede kabrinin yakınında medfûndur. Çoçukluğundan i’tibâren ilim tahsiline çok arzulu idi. İlk eğitim ve öğrenimini babasından gördü Zamâmnın diğer ...

SIBGATULLAH ARVASİ: OsmanlIlar zamâmnda Anadolu’da yaşayan evliyâmn en büyüklerinden. “Gavs-ül a’zam” ve “Gavs” lakablan ile meşhûrdur. Seyyid olup, Abdürrahmân Kutb hazretlerinin torunudur, tnsanlan Hakka da’vet eden, onlara doğru yolu gösterip hakiki saâdete kavuşturan ve kendilerine “Silsile-i âliyye” denilen büyük âlim ve velîlerin otuzbirincisi olan Seyyid Tâhâ-i Hakkâri hazretlerinin talebesidir. 1287 (m. 1870) senesinde vefât etti. Kabri Gayda’dadır. Seyyid Sıbgatullah’m babası ...

SEYYİD UBEYDULLAH-I HAKKARİ: Osmanlılann son zamanlarında Anadolu’da yetişen evliyâdan. İsmi, Seyyid Ubeydullah Efendi olup, İslâm âlimlerinin ve evliyâmn en büyüklerinden olan Seyyid Tâhâ-i Hakkâri hazretlerinin oğludur. Doğum ve vefât târihleri kat’î olarak bilinmemekte ise de, onüçüncü asrın ortalarına yakın doğup, aynı asnn sonlarına doğru Mekke-i mükerremede vefât ettiği bilinmektedir. Orada Cennet-ül- muallâ kabristanında medfûndur. Seyyid Ubeydullah, ilim tahsiline yüksek babası ...

SEYYİD SALİH: Osmanlılar zamâmnda Anadolu’da yaşayan evli- yânın büyüklerinden, insanlann; i’ti- kâd, amel, ibâdet ve ahlâk husûsunda doğruyu öğrenmeleri ve yapmalan, böyleee Allahü teâlânın nzâsma kavuşmalan için onlara rehberlik edip, buna kavuşturan ve kendilerine “Silsile-i âliyye” denilen Islâm âlimlerinin otuzikincisidir. Abdülkâdir-i Geylânî hazretlerinin onbirinci torunu ve Tâhâ-i Hakkâri hazretlerinin kardeşidir. Molla Ahmed’in oğludur. ilmini ve feyzini Tâhâ-i Hakkâri’den alıp, tasavvufda ...

SEYYİD NÛRÎ EFENDİ: İstanbul’da yetişen evliyâdan. îsmi, Seyyid Nûrî Mehmed Efendi’dir. Babası, Ebû Eyyûb-el-Ensârî Câmi-i şerifi kürsî şeyhi Seyyid Osman Efendi olup, onun pederi de Nakşibendî büyüklerinden Seyyid îbrâhim Necâti Efendi’dir. İstanbul’un Üsküdar semtinde doğdu. Doğum târihi bilinmemektedir. 1272 (m. 1855) senesi Muharrem ayının yir- midokuzuna tesâdüf eden Sah günü vefât etti. Debbağlar Meydam’ndaki Nasûh Baba Dergâhı’na defnedildi. Daha sonra ...

SEYYİD MEHMED KÂMİL EFENDİ: Osmanlı âlimlerinden. Doksanına Osmanlı şeyhülislâmıdır, ismi Mehmed Kâmil olup, Rumeli kadıaskerle- rinden Osman Efendi’nin oğludur. 1141 (m. 1728) senesinde İstanbul’da doğdu. 1215 (m. 1800) senesinde İstanbul’da vefât etti. Zamânımn âlimlerinden aklî ve nakli ilimleri tahsil edip, gerekli imti- hânlarda baş an gösterdikten sonra, 1155 (m. 1742) senesinde müderris oldu. Ba’zı medreselerde müderrislik yapıp talebe yetiştirdi. Kadılık ...

SEYYİD ABDULLAH (Abdullah-ı Şemdînî): Anadolu’da yetişen evliyâ- nın büyüklerinden. Kendilerine “Silsile-i âliyye” denilen büyük âlim ve velîler silsilesinin otuzuncusudur. İsmi, Seyyid Abdullah-ı Şemdînî’dir. Ahlâkı, hazret-i Osman’ın güzel ahlâkım hatırlatan çok yüksek bir velî idi. Şâfiî mezhebi âlimlerindendir. Lakabı Sirâcüddîn ve Menba’ul-hilm’dir. Nis- besi; Nekşibendî, Hâlidî, Müceddidî, Şemdîni ve Nehrî’dir. Hakkâri vilâyetinin Şemdînân (veya Şem- zînân, şimdiki adıyla Şemdinli) kasabasmdandır. Doğum ...

S E N Â U L L A H -I SEBNEHLİ: Hindistan’da yetişen büyük âlim ve velîlerden. Mazhar-ı Cân-ı Cânân hazretlerinin önde gelen talebelerinden. İsmi, Senâullah, nisbesi Sebnehlî’dir. Mevlevî Senâullah-i Sebnehlî diye tammr. Din ilimlerinde mütehassıs idi. Kaynak eserlerde, doğum ve vefât târihleri ile hâl tercümesi hakkında ma’lûmât bulunmamakta ise de, onüçüncü asnn ortalarına doğru vefât ettiği bilinmektedir. Kırâat, hadîs ...

SENÂULLAH-İ PÂNİ-PÜTİ: Tefsîr, hadîs ve Hanefi mezhebi fıkıh âlimi, tasavvuf mütehassısı. îsmi, Muhammed Senâullah olup, Şeyh Celâl-i Kebîr-i Çeştfnin onikinci torunudur. Mazhar-ı Cân-ı Cânân hazretlerinin en büyük talebelerinden olup, Hz. Osmân bin Affân’m soyundandır. 1143 (m. 1730) senesinde Pâni-püt şehrinde doğdu. 1225 (m. 1810) senesinde Pâni-püt şehrinde vefât etti. Kabri, Mazhar-ı Cân-ı Cânân hazretlerinin zevcesinin kabri yanındadır. Senâullah-i Pâni-pütî, yedi ...

SAVİ (Ahmed bin Muhammed): Mâliki mezhebi fıkıh âlimlerinden, ismi, Ahmed bin Muhammed el- Halvetî’dir. Sâvî nisbesiyle meşhûr olmuştur. 1175 (m. 1761) senesinde Mısır’da Nil nehrinin batı tarafında, “Sâ-ül-Hacer” denilen yerde doğdu. 1241 (m. 1825) senesinde Medîne-i münevverede vefât etti. Fıkıh, tefsir, kelâm ve tasavvuf ilimlerinde derin âlim olup, yazdığı kıymetli eserlerinin ba’zılan şunlardır: I-Hâşiyetün alâ Tefisîr-il-Celâleyn: Celâ- leyn tefsiri üzerine ...

SALİH EFENDİ: İstanbul ’da yetişen evliyâdan. ismi Sâlih Efendi’dir. 1203 (m. 1788) senesinde, İstanbul’un Karagümrük semtinde doğdu. 1296 (m. 1879) senesinde İstanbul’da vefât etti.Dergâhındaki tevhîdhânesine defnedildi.Sâlih Efendi, tahsilini İstanbul’da yaptı. Zamâmn büyük âlimlerinden ilim öğrendi. Fâtih Câmii’ndeki derslere devamla, aklî ve nakli ilimlerde olgunlaştı. Hocalarından icâzet aldı. Sonra Şeyhzâde Câmi-i şerifine müderris oldu. Meşhûr Hattat tsmâil Zühdî’ den hat dersleri aldı. Odabaşı Şeyhi ve Nûrî Efendi’nin ...

REYYÂHÎ: Mâliki mezhebi fıkıh âlimi. İsmi, Îbrâhim bin Abdülkâdir bin Ahmed Reyyâhî olup, künyesi Ebû İshâk’dır. 1180 (m. 1766) senesinde Tunus’un Tesfûr denilen bölgesinde doğdu. 1266 (m. 1850)senesindeTunus’ ta vefât etti. Reyyâhî’nin dedesi Îbrâhim Efendi, Libya’dan Tunus’un Asûse denilen yerine göç ederek yerleşti. Burada, çocuklarının ilim öğrenmesi ve terbiyesi ile meşgûl oldu. Reyyâhî, doğduğu yerde Kur’ân-ı kerîmi ezberledi. Hicri onikinci ...

REÎS-ZÂDE MUSTAFA ÂŞİR EFENDİ: Osmanlı âlimlerinden. Doksan üçüncü Osmanlı şeyhülislâmıdır, ismi Mustafa Âşir’dir. Sultan Birinci Mahmûd Hân zamânı reîs-ül- küttâblanndan (dışişleri bakanı) Mustafa Efendi’nin oğludur. Bu sebeple Reîs-zâde diye meşhûr olmuştur. 1141 (m. 1728) senesinde doğdu. Doğum yeri bilinmemektedir. Aslen Kastamonu’ ludur. 1219 (m. 1804) senesinde İstanbul’da vefât etti. Bahçekapı yakınlarında yaptırdığı kütüphânenin yanına defnedildi. îlk, orta ve yüksek tahsilini ...

NÂZİLLİLİ MUHAMMED EFENDİ: Evliyânın büyüklerinden. İsmi, Muhammed Hakkı bin Ali bin îbrâhim’dir. Doğum târihi belli değildir.Güzelhisârf ve Nâzillili nisbetleri ile tanınır. 1300 (m. 1883) senesinin sonlanna doğru Mekke-i mükerremede vefât etti. Muhammed Hakkı, tasavvuf yolunda yetişmiş olup, birçok ilimde söz sâhibi idi. Hanefi mezhebinde idi. Birçok eser yazan Muhammed Hakkı’ mn eserlerinden bazılan şunlardır: 1- Esbâb-ül-kuvve min ihsân-il-kudre fi edeb-il-ehli ...

MÜŞTÂK KADİRİ: Anadolu’da yetişen evliyâların büyüklerinden. îsmi, Muhammed Mustafa Müştâk Efendi’ dir. Babası, Seyyid Süleymân Efendi olup, anneleri tarafından soyu Seyyid Abdülkâdir Geylâm’ye (r.aleyh) ulaşır, i 172 (m. 1758) senesinde Bitlis’te doğdu. 1247 (m. 1831) senesinde Muş’ta sapık kimseler tarafından şfehîd edildi. Kabri, Muş kabristanlığının orta yerinde olup, ziyâret mahallidir. Müştâk Efendi, tahsilini Bitlis ve civânnda yaptı. Amcası Hâcı Mahmûd ...