ALLAH DOSTLARI

MÜSTEKÎM-ZÂDE SÜLEYMÂN SA’DEDDİN EFENDİ: Mehmed Emîn Tokadî hazretlerinin talebelerin den, âlim ve velî, ismi, Süleymân Sa’ deddîn Efendi’dir. Babası, Muhammed Müştekim Efendi’nin oğlu müderris Muhammed Emîn Efendi’ dir. Annesi ise Ümmü Gülsüm Hanım’ dır. 1131 (m. 1719) senesinde İstanbul’da doğdu. Müstekîm-zâde nâmıyla anıldı. Ebü’l-Mevâhib künyesi verildi. Istanbûlî, Ma’sûmî, Emînî lakablannı aldı. 1202 (m. 1787) senesinde vefât etti. İstanbul Zeyrek’te, Soğukkuyu Pîrî ...

MÜFTÎ-ZÂDE AHMED EFENDİ: Osmanlı âlimlerinden. Seksenseki- zinci Osmanlı şeyhülislâmıdır. İsmi, Ahmed olup, babası Gelibolu müflisi olduğu için, “MüfÖ-zâde” diye şöhret bulmuştur. Doğum yeri, târihi ve babasının ismi bilinmemektedir. 1206 (m. 1791) senesinde İstanbul’da vefât etti. Üsküdar’da Havuzkuyusu civânnda medfûndur. İlk eğitim ve öğrenimini babasımn yamnda gördükten sonra, zamâmn âlimlerinden ilim öğrendi. İlimde ilerleyip diploma aldıktan sonra kadılık mesleğine yöneldi. İlk ...

MUSTAFA İZZİ EFENDİ: İstanbul’ da yetişen evliyâdan. îsmi Mustafa Izzî olup, Hasıra-zâde ismiyle meşhûr- dur. İstanbul’da doğdu. Doğum târihi bilinmemektedir. 1239 (m. 1823) senesinde İstanbul’da vefât etti. Sütlüce’ deki türbesine defnedildi. Mustafa Izzî Efendi’nin babası, sâlih bir zât olan Halîl Demhûrî’dir. Birâderi de, Hasırcıbaşı Emîr Ağa’dır. Babası dâimâ onun ticârethânesinde vakit geçirdiği için, Hasıra Şeyh HaKl ismiyle anıldı. Bu sebeple ...

MURTEZÂ ZEBÎDİ: Hadis ve Hanefî mezhebi fikıh âlimlerinin büyüklerinden. îsmi, Muhammed bin Muhammed bin Muhammed bin Abdürrezzâk Hüseynî Zebîdî’dir. Künyesi Ebü’l-Feyz olup, lakabı Murtezâ’dır. 1145 (m. 1732) senesinde, Hindistan’ın Kuzey batısında bulunan Bekerâm şehrinde doğdu. 1205 (m. 1791) senesi Şa’bân ayında tâ’ûn hastalığından Mısır’da vefât etti. Murtezâ Zebîdî, Yemen’in Zebîd şehrinde büyüdü. İlim öğrenmek için çok yerler dolaştı. Zamâmn büyük ...

MUHAMMED ZEYYÂD: İstanbul’ daki evliyânın büyüklerinden. İsmi, Muhammed Zeyyâd’dır. Doğum yeri ve târihi bilinmemektedir. 1205 (m. 1790) senesinde İstanbul’da vefât etti. Etyemez semtindeki Kadem-i şerif dergâhı bahçesine defnedildi. Muhammed Zeyyâd, Şeyh Ebü’l- Vefâ Sa’dî Şeybânî’nin talebesidir. Onun terbiyesinde yetişti. Ma’nevî ilimlerde üstün derecelere yükseldi. Muhammed Zeyyâd Efendi, Şam şehri civânnda Kadem köyündeki Kadem-i şerifin (Peygamber efendimizin (s.a.v.) mübârek ayak izinin ...

MUHAMMED TEVFİK BOSNEVİ: Anadolu’da yetisen büvük velîlerden İsmi Muhammed Tevfîk’tir. Fâtih civarında bulunan Zeyrek Hamamını işlettiği için “Hamâmî”, Unkapanında konağı olduğu için “Unkapanî” ve Bosnalı olduğu için “Bosnevî” nisbetleriyle anılan Muhammed Tevfik Efendi, 1200 (m. 1785) senesinde Bosna’da doğdu. 1283 (m. 1866) senesinde İstanbul’da vefât etti. Kabri, Üsküdar’ın Icâdiye semtindeki Nalçacı Halîl dergâhının bahçesindedir. Muhammed Tevfik Efendi’nin, Hüsrev Paşa’mn kethüdâsı olduğu ...

MUHAMMED TÂVÜDÎ: Fas’da yetişen âlimlerin büyüklerinden. İsmi, Muhammed bin Tâlib bin Şevde el- Mürrî Tâvüdî olup, künyesi Ebû Abdullah’dır. 1128 (m. 1716) senesinde Fas’da doğdu. 1207 (m. 1793) senesinde Fas’da vefât etti. Muhammed Tâvüdî, ilk tahsilini Fas’da yaptı. Zâmamn büyük âlimlerinden okudu. Birçok ilim kitabım ezberledi. Fıkıh, hadis ve tefsir ilminde üstün bir dereceye yükseldi. Ebû Abdullah Muhammed bin Abdüsselâm ...

MUHAMMED ÖMER: Hindistan’da yetişen evliyâmn büyüklerinden, ismi Muhammed bin Ahmed olup, künyesi Ebü’s-Se’âdet’tir. Ahmed Sa’îd-i Fârûkî hazretlerinin ikinci oğludur. 1244 (m. 1828) senesi Şevvâl ayında Delhi’de doğdu. 1298 (m. 1880) senesi Muharrem ayında Râmpûr’da vefât etti. Türbesi Râmpûr’da, Şâh Cemâlullah’m künbetine bitişik batı tarafindadır. Muhammed Ömer’in ağabeyinin ismi Abdülhamîd idi. O vefât edince, babası çok üzülmüştü. Bu sebeple talebelerinden Alebe’yi, ...

MUHAMMED MÎRGÂNÎ: Evliyâmn büyüklerinden. İsmi, Muhammed Osman bin Muhammed Ebî Bekr bin Abdullah Mîrgâni Hanefî Hüseynî’dir. Seyyid olup, soyu Hazret-i Hüseyn’e dayanır. 1208 (m. 1798) senesinde Hicaz’da Tâifin es-Selâme köyünde doğdu. 1268 (m. 1852) senesinde Tâifde vefât etti. Na’şı, Mekke-i mükerre- meye nakledilerek, Mu’allâ kabristanlığına defnedildi. Muhammed Mîrgânî, on yaşında iken babası vefât etti. Tahsilini Mekke-i mükerremede yaptı. Büyük bir ...

MUHAMMED MAZHAR: Hindistan evliyâsının büyüklerinden, ismi Muhammed Mazhar olup, Ahmed Sa’ ıd-i Fârûkî hazretlerinin üçüncü oğludur. Hz. Ömer’in soyundandır. 1248 (m. 1832) senesi Cemâzilevvel ayının üçüncü günü, Hindistan’ın Delhi şehrinde dünyâya geldi. 1300 (m. 1883) senesinde Medîne-i münevverede vefât etti. Vefât târihinin, 12 Muharrem 1301 (m. 1883) Pazartesi gecesi olduğu da bildirilmiştir. Babası Ahmed Sa’îd-i Fârûkî’nin kabri yanında medfûndur. Muhammed ...

MUHAMMED KUDSÎ BOZKIRÎ: Aklî ve naklî ilimlerde derîn âlim, tasavvuf ehli ve velî. İsmi, Muhammed bin Mustafa bin îsâ’dır. 1198 (m. 1784) senesinde Konya’nın Bozkır kazâsının Aliçerçi köyünde dünyâya geldi. Annesi Halîme hanımdır. Hocası Ödemişli Hasen Kudsî Efendi’ye nisbetle, Kudsî denildi. Halk arasında Memiş Efendi lakabıyla tanındı. 1269 (m. 1852) senesi Muharrem ayının onüçünde, Salı günü, yetmişbir yaşında iken Seydişehir ...

MUHAMMED HÂNİ; Erliyânın büyüklerinden, ismi, Muhammed bin Abdullah bin Mustafa Hâni’dir. 1213 (m. 1798). senesinde, Hama ve Haleb arasında bulunan Hân-ı Şeyhûn’da doğdu. 1279 (m. 1862] senesinde Dımeşk’da vefât etti. Hocası Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî hazretlerinin türbesine defnolundu. Muhammed Hâni, tasavvuf yolunu Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî’den öğrendi. Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî’nin önde gelen talebelerinden idi. Kemâle geldikten sonra çok kerâmetleri görüldü. Şöyle anlatılır: ...

MUHAMMED FETHİ ALİ EFENDİ: İstanbul’da yetişen âlimlerden. Evliyâdan, Kuşadah Îbrâhim Halveti’nin talebesidir. Aslen Rııscukludur. İsmi, Muhammed Fethi Ali bin Osman bin Muslihuddîn Ruscukî’dir. Osmanbey-zâde nâmıyla anılır. Doğum yeri ve târihi bilinmemektedir. 1274 (m. 1857) senesinde İstanbul’da vefât etti. Mezân Eyyûb Sultan’dadır. Fethi Ali Efendi, tahsilini İstanbul’ da yaptı. Zamânın âlimlerinden okudu. Evliyâdan Kuşadah îbrâhim Halveti’nin sohbetine kavuştu. Kendisinden Halveti yolunun ...

MUHAMMED EZHERÎ: Evliyâmn büyüklerinden. İsmi, Muhammed bin Abdürrahmân Ezherî’dir. 1126 (m. 1714) senesinde Cezâyir’de îsmâiloğul- lan kabilesinin bulunduğu bölgede doğdu. 1208 (m. 1753) senesinde Cezâyir’de vefât etti. Muhammed Ezherî, küçük yaşta Kâhire’ye gitti. Ezher Câmii hatibi ve imâmı Muhammed bin Sâlim Hafnâvî’den, ilim ve tasavvuf yolunun edebini öğrendi. Uzun bir müddet sonra ağabeyi onu görmeye gitti. Kâhire sokaklannda ilk sorduğu ...

MUHAMMED ES’AD EFENDİ: Osmanlı Devleti zamânında yetişen âlimlerden, ismi, Muhammed bin Hâcı Ahmed Efendi’dir. Sahhâflarşeyhizâde adı ile meşhûr oldu. Aslen Arapkir’in Merdivenli köyündendir. 1204 (m. 1789) senesinde İstanbul’da doğdu. 1264 (m. 1848) senesinde, Meclis-i me’ârîf-i umûmiyye reisi iken, İstanbul’da vefât etti. Ayasofya Câmii’nin yamnda yaptırmış olduğu kütüphânenin avlusuna defnedildi. Es’ad Efendi, küçük yaşta babasından ve çeşitli hocalardan ilim öğrendi. Medine ...

MUHAMMED CAN: Evliyânın büyüklerinden. İsmi, Muhammed Cân’dır. Doğum yeri ve târihi bilinmemektedir. 1266 (m. 1849) senesinde Mekke-i mükerremede vefât etti. Muhammed Cân, ilim tahsilini tamamladıktan sonra, büyük îslâm âlimi Abdullah-ı Dehlevî’nin hizmetlerinde bulunarak, yüksek derecelere kavuştu. Gündüzleri hocasımn hizmetinde bulunur, geceleri de şehir dışına çıkıp, Şeyh Kutbüddîn Bahtiyâr-ı Kâkî hazretlerinin kabrine giderek orada sabaha kadar ibâdet ile meşgül olurdu. Çok ...

MUHAMMED BERCİ: Evliyâmn büyüklerinden. îsmi, Muhammed bin Azûz’dur. 1170 (m. 1756) senesindCezayir’in Berç denilen köyünde doğdu. 1233 (m. 1818) senesinde, hac dönüşünde yakalandığı vebâ hastalığından doğduğu köyde vefât etti. Muhammed Berd, babasının terbiyesinde yetişti. Küçük yaşta Kur’ân-ı kerîmi öğrendi. Gençliğini ilim öğrenmekle geçiren Muhammed Berd, aklî ilimlerde çok yüksek derecelere kavuştu. Tasavvuf yolunun edebini Muhammed bin Abdürrahmân Ezherî’den öğrendi. Muhammed ...

MOLLA HALİL Sİ’RİDİ: Fıkıh, tefsir ve hadîs âlimi, tasavvuf ehli büyüklerden. ismi, Halil bin Hüseyn es-Si’ridî el-ömerî el-Kürdî eş-Şâfiî’dir. 1167 (m. 1754) senesinde Bitlis yakınlarında Hizân’da doğdu. 1259 (m. 1843) senesinde Siirt’te vefât etti. Kabri Siirt’te olup, ziyâret edilmektedir. Tahsile başladığı sıralarda, babası Molla Hüseyn onu Sofiyye-i aliyyeden olan büyük âlim Erzurumlu tbrâhim Hakkı hazretlerinin huzûruna götürdü. Onun duâ ve ...

MOLLA EFENDİ (Muhammed Emin Istanbûli): Osmanlılar zamânında İstanbul’da yetişen kırâat âlimlerinden ve tasavvuf büyüklerinden. İsmi Muhammed Emîn Efendi olup Reîs-ül-kurrâ ismiyle tanınan Abdullah bin Sâlih el-Eyyûbî el-Istanbûlî’nin oğludur, Tasavvufda Hâlidiyye yoluna menşûb idi. Hanefî mezhebi âlim- lerindendir. Kaynak eserlerde doğum târihi ve hâl tercümesi hakkında fazla ma’lûmât bulunamayan Muhammed Emîn Efendi, 1275 (m. 1859) senesinde İstanbul’da Eyyûb Sultan semtinde vefât etti. ...

MİR AHMED MUHTÂR EFENDİ: Son devir Osmanlı âlimlerinden. Yüzonbirinci Osmanlı şeyhülislâmıdır. İsmi Ahmed Muhtâr olup, ulemâdan Mahmûd Bey’in oğludur. “Molla Bey” diye bilinir. 1222 (m. 1807) senesinde İstanbul’da doğdu. 1300 (m. 1882) senesinde İstanbul’da vefât etti. Üsküdar’daki Celveti dergâhında, Seyyid Hâşim Üsküdârî bin Şeyh Yûsuf Nizâmeddîn Celvetî hazretlerinin kabri yanına defnedildi. Küçük yaşından itibâren, zamânı ran âlimlerinden olan Şerhî Hâfiz Ahmed ...