Yıllık Arşiv: 2016

Olaf

Olaf G u t h f r it h so n , o l a f g o d f r e y so n olarak da bilinir, a n l a f olarak da yazılır ( ö . 941, Tyningham, İskoçya), Dublin ve Northumbria kralı.Dublin kralı Guthfrith’in (Godfrey) oğluydu. 934’te Dublin kralı oldu. 937’de İngiltere’ye giderek Brunanburh’da Athelstan’a karşı ...

Devamını Oku »

Ol Doinyo Lengai

Tanzanya’nın kuzey kesiminde etkin yanardağ (2.878 m). Natron Gölünün güney ucunda yer alır. Sözcük anlamı “Tanrı Dağı” olan Ol Doinyo Lengai, sodyum ve potasyum içeriği zengin bazalt yataklarını barındırır. Lavlan çamaşır sodasını andıracak ölçüde bazik özelliklidir. 1880-1967 arasında değişik zamanlarda püskürmüştür. Birden fazla etkin merkezi vardır; yakın dönemdeki püskürmelerin çoğu kuzey kraterinde meydana gelmiştir, ikincil konileri merkezden dışa ve yamaçlardan ...

Devamını Oku »

Okyay, Necmeddin

Okyay, Necmeddin (d. 29 Ocak 1883, İstanbul – ö. 5 Ocak 1976, İstanbul), 20. yüzyılın en önde gelen Türk hattatlarından. Ravza-i Terakki Rüştiyesi’nde okuduğu sırada Talat Bey’den rıka, divani ve celidivani yazılan öğrenerek icazetname aldı. İdadide okurken haftada bir gün hat dersine gitme isteği kabul edilmeyince okulu bıraktı. Bakkal Arif Efendi’nin derslerine devam ederek sülüs ve nesih yazı öğrendi, 1906’da ...

Devamını Oku »

Okyar, (Ali) Fethi

Okyar, (Ali) Fethi (d. 1880, Pirlepe [bugün Prilep, Yugoslavya] – ö. 7 Mayıs 1943, İstanbul), asker ve devlet adamı, iki kez başbakanlık yapmış, Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurucuları arasında yer almıştır. 1901’de Mekteb-i Harbiye’yi (bugün Kara Harp Okulu), 1904’te Erkân-ı Harbiye Mektebi’ni bitirdi. Kolağası rütbesiyle orduya katıldı. 1908’e değin Manastır, Edirne ve Selanik’te görev yaptı, bu sırada İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne ...

Devamını Oku »

Okyanusya sanatı

Okyanusya sanatı, Büyük Okyanus adalannda edebiyat, müzik, dans ve görsel sanatlar alanlarında üretilen yapıtların tümü. Okyanusya sanatı konusunda kapsamlı bir araştırma yapmak, kaynakların yetersizliği nedeniyle olanaksızdır. Yörede yüzyıllarca süren Avrupa egemenliği bu yetersizliğin nedenlerinden yalnızca biridir. Başta Polinezya’da olmak üzere, 1850’lerden başlayarak hızlı kültür değişimi bugünkü Batı kültürü egemenliğini getirmiştir. Örneğin geleneksel müzik Batı’nın dinsel olmayan üsluplan içinde erimiştir. Hawaii ...

Devamını Oku »

Okyanusya dilleri

Okyanusya dilleri, d o ğ u m a l e z y a -p o l î – n e z y a d İ l l e r İ olarak da bilinir, Malezya- Polinezya dil ailesine bağlı, çok yaygın ve büyük çeşitlilik gösteren dil öbeği. Yeni Gine’den Hawaii ve Paskalya Adasına kadar Okyanusya Adalannda konuşulan dilleri kapsar. Ama bunların ...

Devamını Oku »

Okyanusya

Okyanusya, Büyük Okyanusun büyük bir bölümüne yayılmış adaların hepsine birden verilen ad. En geniş tanımıyla Asya ile Kuzey ve Güney Amerika arasında kalan bütün adaları kapsar. Bir başka tanıma göre, Ryukyu, Kuril, Aleut ve Japon adalan dışında kalan adaları içine alır. En yaygın tanıma göre ise etnik ve kültürel bakımdan Asya anakarasına daha yakın oldukları için Endonezya, Tayvan ve Filipinler ...

Devamını Oku »

okyanusbilim

okyanusbilim, o ş în o g r a f î ya da d e n İ z b î – l î m olarak da bilinir, yeryüzündeki okyanus ve denizlerin fiziksel ve kimyasal özelliklerinin, içerdikleri bitki ve hayvan topluluklannın ve jeolojik yapılanmaları ile kökenlerinin incelenmesini konu edinen bilim dalı. Fiziksel okyanusbilim, deniz ve okyanus sularının sıcaklık, tuzluluk, yoğunluk ve basınç ...

Devamını Oku »

okyanus ve deniz

okyanus ve deniz, yeryüzündeki geniş havzalarda toplanmış olan kesintisiz tuzlu su kütlelerinin ortak adı. Okyanus ve denizler Yer yüzeyinin yaklaşık 362 milyon km2’lik (yüzde 71) bir bölümünü kapsar. Üç büyük okyanus olan Büyük Okyanus (Pasifik), Atlas Okyanusu (Atlantik) ve Hint Okyanusu kıtalar ve denizaltı yüzey şekilleriyle çevrelenmiştir.Bu üç okyanus, Antarktika kıtasını çevreleyen ve kimi zaman Güney Okyanusu denen bölgede birleşir. ...

Devamını Oku »

okyanus sırtı

okyanus sırtı, dünyadaki bütün okyanuslar boyunca uzanan, yaklaşık 80 bin km uzunluğundaki denizaltı dağ zinciri. Sismik açıdan etkin olan okyanusortası sırt yaklaşık 60 bin km uzunluğundadır ve Atlas Okyanusunun tüm ekseni boyunca aşağıya doğru uzanır; daha sonra Afrika ve Antarktika kıtalarının arasından geçerek kuzeye doğru yönelir ve Hint Okyanusunun ortasına ulaşır. Burada dallanan sırtın ana kolu Avustralya, Yeni Zelanda ve ...

Devamını Oku »

okyanus platosu

okyanus platosu, d e n iz a l t i p l a t o su olarak da bilinir, çevresindeki deniz dibi zemininden sarp biçimde en az 200 m yükselen ve tepe bölümünde oldukça düz ya da hafif eğimli geniş bir düzlük bulunan büyük denizaltı yükseltisi. Çoğu 20. yüzyılın başlarında belirlenerek adlandırılan okyanus platoları, sonraları geliştirilen sonar aygıtlarıyla daha ayrıntılı ...

Devamını Oku »

okyanus martısı

okyanus martısı (Rissa tridactyla), Laridae familyasının Larinae (martılar) altfamilyasından kuş türü. Uzunluğu 40 cm, bacakları siyah ve oldukça kısa, başı ve alt bölümleri beyaz, kanat uçları siyah, kanatlarm uçlara yakın bölümü açık gri, iç bölümü ve sırtı koyu gridir. Yuvalarını koloniler halinde Atlas Okyanusunun her iki yanındaki kıyılarda, sarp kayalıklara yaparlar. Bering Denizi ve yakınlarında görülen, ayakları ve gagası kırmızı ...

Devamını Oku »

okyanus çukuru

okyanus çukuru, okyanus dibinde uzanan uzun, dar, sarp yamaçlı çöküntülerin ortak adı. En derin okyanus bölgeleri (7.300- 11.000 m) buralardadır. Bilinen en derin okyanus çukuru, Büyük Okyanusun kuzeybatısında, Mariana Adalarının doğusunda uzanan Mariana Çukurudur. Okyanus çukurları çoğunlukla kıta kıyılarının açıklarında, bu kıyılara bitişik ada yaylarına ya da sıradağlara koşut biçimdeuzanır. Yeryüzünde belirlenmiş 20 büyük okyanus çukurundan 17’si Büyük Okyanustadır. Atlas ...

Devamını Oku »

okyanus akıntıları

okyanus akıntıları, okyanuslarda yerçekimi, rüzgâr sürtünmesi, su yoğunluğu farklılıkları etkisiyle ortaya çıkan yatay ve dikey su dolaşımı sistemleri. Okyanus akıntılarının yönünü ve biçimini belirleyen bir dizi doğal etmen vardır. Bunlardan başlıcalan, yatay basınç gradyanı kuvvetleri; sıcaklık ve tuzluluk değişkenlerine bağlı olarak deniz suyu yoğunluğunda görülen farklılıklardan kaynaklanan kuvvetler; Yer’in kendi çevresinde dönüşünden kaynaklanan ve Yer yüzeyinde ya da yüzeye yakın ...

Devamını Oku »

Okuninuşi

Okuninuşi, tam adı o k u n în u ş î n o m î k o t a , Şinto dininin İzumo kolunun mitolojisinde baş kahraman. Okuninuşi’nin en önemli eşi, Fırtına Tanrısı Susanoo’nun kızı Prenses Suseri’dir. Okuninuşi, fırtına tanrısı uyurken saçını çatının kirişlerine bağlar ve böylece Susanoo’nun yeraltındaki sarayından kaçarlar. Okuninuşi kaçarken fırtına tanrısının en değerli eşyaları olan kılıç, ...

Devamını Oku »

Okumura Masanobu

Okumura Masanobu, asıl adı o k u m u r a ş î n m y o , g e n p a ç İ olarak da bilinir (d. 1686, Edo [bugün Tokyo] – ö. 1764/68, Edo, Japonya), Japonya’da ağaç baskı tekniklerine yenilikler getiren ressam ve resimli kitap yayımcısı. Torii Kiyonobu’nun (ö. 1729) yapıtlarını inceleyerek resim ve baskı tekniklerini kendi ...

Devamını Oku »

Okuma Şigenobu

Okuma Şigenobu, k o ş a k u (Marki) (d. 11 Mart 1838, Saga – ö. 10 Ocak 1922, Tokyo, Japonya), 1898’de ve 1914-16 arasında başbakanlık yapan Japon siyaset adamı. İlerici Parti’yle Vaseda Üniversitesi’nin kurucusudur. Geleneksel bir eğitim gördükten sonra Batı kültürüyle ilgilenmeye ve İngilizce öğrenmeye başladı. Japonya’da imparatorluk yönetiminin yeniden kurulduğu Meici Restorasyonu’nun ardından hükümete alındı. Yetenekleri ve cesareti ...

Devamını Oku »

okulöncesi eğitim

okulöncesi eğitim, çocuğun ilk aylarından ilkokul çağma değin süren eğitim. İlgili kurumsal düzenlemeler gibi ilkokula başlama yaşı da ülkeden ülkeye değişiklik gösterir. Bu tür kurumlar Türkiye’de yuva, anaokulu(*) ve kreş(*) gibi adlarla anılır: Bazı ülkelerde (örn. ABD) okulöncesi eğitimin ikinci aşaması (genellikle 3-6 ya da 4-6 yaş arası) ilköğretimin parçası sayılırken, bazısında (örn. AFC) ilkokul çağma gelmekle birlikte yeterince olgunlaşmamış ...

Devamını Oku »

okul

okul, eğitimde, genellikle öğretim etkinliğinde uzmanlaşmış kadrolar eliyle programlı ve sistematik bilgi ve beceri aktarımının gerçekleştirildiği, kamunun gözetimi altında işleyen kurum. Günümüzdeki tanımıyla okul kurumu yeniçağ sonrası gelişmelerin ürünüdür, ilkçağda eğitim temelde gönüllü seçkinlere yönelikti. Ortaçağda tektanrılı dinler çerçevesinde gelişen eğitim kurumlarmda iseöğrenci olarak birey edilgen konumdaydı; eğitim bir tür yükümlülük biçiminde işliyor, tek yönlü ve zorunlu bir telkine dayanıyordu. ...

Devamını Oku »

Okubo Toşimiçi

Okubo Toşimiçi (d. 26 Eylül 1830, Kagoşima, Japonya – ö. 14 Mayıs 1878, Tokyo), Japonya’da 264 yıldır ülkeyi yöneten Tokugava şogunluğunu devirip (1867) imparatorluk yönetimini yeniden kuran samura?lerden (savaşçı). Meici Restorasyonu’ndan sonra imparatorluk yönetiminin en etkili kişilerinden biri durumuna gelmiştir. Genç yaşta yetenekli bir siyaset adamı olduğunu gösteren Okuba Japonya’nın en güçlü feodal mülklerinden biri olan ve Tokugava egemenliğine düşmanlık ...

Devamını Oku »