Havvking, Stephen İngiliz kuramsal fizikçisi (Oxford 1942). Oxford’da ve Cambridge’de matematik ve fizik öğrenimi gören Step- hen Hawking, Oxford’da araştırma görevlisi olarak çaiışmaya başladı. 1960 yıllarının başında tedavisi olma- yan amyotrofik lateral skleroz (ya da Lou Gehrig hastalığı) adı verilen hastalığa yakalanmasına ve gün geçtikçe hareket olanaklarının büyük bölümünü yitirmesine karşın, 1 966’da doktora çalışmasını tamamladı. Modern fi- ziğin iki ...

Hawaii Büyük Okyanus’ta adâ. ABD’nin Hawaii eyaletini oluşturan adalar topluluğu içindeki en büyük ada olan Ha- waii’nin yüzölçümü 10 449 km2, nüfusu 120 317’dir. En büyük kenti, doğu kıyısındaki Hilo’dur. Hawaii ABD’nin en yeni eyaleti. Büyük ©kyanus’un orta keşi- mindeki bir adalar (en büyüğü Hawaii adası) öbeğin- den oluşan Hawaii eyaletinin yüzölçümü 28 313 km2, nüfusu 1 108 029, merkezi ...

Havva Kur’an, İncil, ve Tevrat’a göre, yaratılan ilk kadın. Kur’an’a göre Allah, önce Âdem’i Âdem’den de Hav­va’yı yaratmış, şeytanın kandırması sonucu Âdem ve Havva birlikte “ilk günah”ı işleyerek cennetten çıkarıl­mışlardır. Tevrat ve İncil’e göreyse Havva, şeytanın kandırmasıyla yasak meyveyi Âdem’e yedirdiği için, ilk günahtan birinci derecede sorumludur.

havuç Havuç bitkisinin (D. carota)aynı adlı koni biçimli ya da silindirimsi kökleri, karoten pigmenti, dolayısıyla da A vitamini bakımından çok zengindir. Maydanozgiller ailesinden bir otsu bitki türünün (Bil. a.Daucus carota) ve yenilebilen kökünün ortak adı. Kıraç topraklarda yetişen bir yaban türünden üretilen havu­cun, koni biçimli ya da silindirimsi kökleri, A vitamini kaynağı olan turuncu renkli karoten pigmenti bakımın­dan zengindir. Çiğ ...

Vaclav Havel Çek oyun yazarı ve siyasetçisi (Prag 1936). Teknik oku­lu bitiren Vaclav Havel, askerliğini yaptıktan sonra Prag’da ABC tiyatrosunda set işçiliği, ışıkçılık, vb. işler­de çalıştı. 1960’ta oyunlar yazmaya başlayıp, “Prag Ba­harı” (1968) sırasında, Bağımsız Yazarlar Grubu’na ka­tıldı. Çekoslovakya’nın Varşova Paktı ülkeleri tarafın­dan işgal edilmesi üstüne, insan hakları savunucusu”77 Grubu”nun kurucu üyeleri arasında yeralıp, 1979’dan sonra birkaç kez tutuklandı. Kasım ...

hava yastıklı tekne En büyük hava yastıklı teknelerden biri olan İngiliz yapımı SR-N4’ün ağırlığı yaklaşık 190 tondur; Manş denizinde İngiltere-Fransa arasındaki yolcu ulaşımının % 10 kadarını gerçekleştirir. Çizimde başlıca bölümlerinden bazıları gösterilmiştir: (1) Etek parmakları; (2)esnek etek; (3)ana yolcu bölümü; (4)yolcu bölmeleri girişi; (5)hava girişi; (6)türbin; (7) kuyruk takımı; (8)arka araba kapağı; (9) araba bölmesi; (10)pervane; (11 )anten; (1 !)radar; ...

hava tüneli Hava akışının bir cisim üstündeki etkisini incelemekte kullanılan deney aracı. Hava tünelinden (ya da rüzgâr tüneli) içine yerleştirilen gerçek ya da küçültülmüş bo­yutlardaki parça ve araçların aerodinamik niteliklerinin, denetlenebilen koşullar altında denenmesinde yararla­nılır. Eskiden yalnızca uçak gövdelerinin aerodinamik bi­çimlerinin denetiminde kullanılan hava tünellerinden, günümüzde hem mermilerin ve karademiryolu taşıtla­rının biçimlerinin belirlenmesinde,hem de yüksek yapı­ların, köprülerin, güç iletim hatlarının ...

Hava tahmini Hava değişikliklerinin önceden kestirilmesi, insanlar çok eski çağlardan bu yana hava tahminlerinde bulun- muşlardır; ama havanın bilimsel yöntemlerle incelenmesi, oldukça yenidir. Hava tahmini konusunda önemli girişimler, ancak elektrikli telgraf gibi haberleşme araçlarının ortaya çıkmasıyla gerçekleşmiştir. Ingiltere Meteoroloji Kurumu’nun ilk başkanı olan amiral Fitzroy, 1863’te alçak basınç alanlarının oluşma- sında sıcak ve soğuk hava kütlelerinin rolünü belirledi. 1918-1921 arasında, ٧. ...

havari İsa’nın hıristiyanlığı yaymakla görevlendirdiği on iki kişi­den her birin¡ belirten terim. Havari terimi daha sonra kilise tarafından, aziz Paulus, aziz Barnabas gibi kişilere yaygınlaştırılmıştır. Adları Incil’de geçen oniki havari, Şimun (Isa, Petrus adını vermiştir), Andreas, Büyük Yakup, Yuhanna, Philippus, Bartholomaeus, Matta, Tho- mas, Küçük Yakup, Simun, Yahuda ve Yahuda İskoriot’tur (İsa’ya ihanet etmiştir). Petrus, İsa’nın da onayıy­la, en üstünleri ...

Havana kedisi Siyam kedisinin melezleştirilmesiyle elde edilen, ender ırklardan biri. İlk olarak, 1894’te yetiştirilen Havana ke­disi, kısa tüylü, parlak kahverengi postu, ince uzun pro­fili, uzun kuyruğuyla ve kaslı beden yapısıyla çok zarif bir kedidir.

Havana Küba’nın başkenti. Küba adasının kuzey kıyısında, Flo­rida boğazının 160 km kadar güneyinde yeralan, “Batı Hint adaları”nın en büyük kenti olan Havana’nın (İs­panyolca La Habana), nüfusu 2 096 000’dir. Geniş bir doğal limanın çevresinde kurulan, hemen ardında kıyı­ya paralel, kumtaşlı tepeler (ortalama yükseltileri 60 m) yükselen kentte, liman ve yönetim işlevlerinin yanı sıra, sanayi (besin sanayisi; tersaneler; otomotiv sanayisi; iç- ...

havalimanı Hava taşıtlarının iniş-kalkış, bakım, park, yakıt ikmali, yolcu ve yük indirip bindirme gibi işlemlerinin yapılma­sını sağlayan tesis. Havalimanları ilk zamanlar, çevre sorunları hiç dikkate alınmaksızın, yerleşme bölgeleri­nin ve büyük kentlerin yakınındaki geniş alanlarda yapı­lırdı. O günlerde, sivil havacılığın böylesine gelişeceği ve bu gelişmeye paralel olarak, havalimanları ile yolcu ve kargo servislerinin karmaşık bir hal alacağı düşünül­müyordu. Günümüzdeyse, kentlerin sürekli ...

Hava kuvvetleri Bir ülkenin silahlı kuvvetlerinin, başlıca ateşli silah ola­rak uçak, füze, vb. öğeleri kullanan birimi. Hava kuv­vetlerinin barıştaki görevi, düşman saldırısı olasılığına karşı caydırıcı görev yapmak, savaş sırasındaki göreviy­se ülke topraklarını korumak, düşman kuvvetlerini yok etmek ya da etkisiz bırakmak, dost ve müttefik ülke si­lahlı kuvvetlerine destek vermektir. Hava kuvveti, düş­man hedeflerini yok etmek, düşman kuvvetlerinin araç-gereç ve cephane ikmal ...

Hava kesesi Kemiklibalıkların barsaklarının üstünde yeralan havayla dolu kese. Farklı derinliklere göre balığın ağırlığını azal­tarak dibe çökmemesini sağlayan hava kesesi, ya ağızla bağlantılı bir kanal yoluyla ya da kan dolaşım sisteminin içine verip çektiği gazlar yoluyla, havayla dolar. Akci­ğerli balıklarda, hava kesesi, akciğer işlevini üstlenmiş­tir.

havai fişek Işık, ses, duman (sis), vb. etkiler sağlayan, piroteknik bir karışımla doldurulmuş fişek. Havai fişeklerin günümüz den 2 000 yıl kadar önce Çin’de, barutun bulunmasıyla ortaya çıktığı ve kötü ruhları korkutup uzaklaştırma amacıyla kullanıldığı sanılmaktadır. Avrupa’da havai fi­şek, ilk olarak ¡.S. VII. yy’da, Bizanslılar tarafından silah olarak kullanılmış, gösteri amacıyla havai fişek atma alışkanlığı 1500’lerde İtalya’da başlamış ve oradan ...

Hava Harp Okulu Okokul. Ekim 1951’de Eskişehir’de, Hava Okulu’nun lağvedilmesiyle kurulan Hava Harp Okulu, 1954’te İz­mir’e, 1967’de İstanbul Yeşilyurt’a taşınmıştır. Okulun ana öğrenci kaynağı askerî liselerdir; ancak, gereksin­meye göre sivil liselerin fen ve matematik kollarını biti­renlerden de okula öğrenci alınır. Öğrenciler birinci sı­nıfa başlamadan önce bir uyum eğitiminden geçirilirler. Dördüncü öğretim yılı sonunda sağlık muayenelerini kazananlar pilot adayı olarak, kazanamayanlarsa ...

Hava gemisi İtme, yönlendirme ve dengeleme organları ile belirli sa­yıda hidrojen ya da helyum baloncuğu içeren bir göv­desi bulunan balon. Hava gemisinde (ya da güdümlü balon), itme organları motorlar ve pervaneler, yönlen­dirme ve dengeleme organları dümen ve kuyruk takı­mıdır. Uçakları havalandıran kuvvetin, hava içindeki hızdan ve kanatların aerofoil biçiminden doğmasına karşılık, hava gemisinde kaldırma gücü, havadan daha hafif olan bir ...

Hava fotoğrafçılığı Çeşitli amaçlarla havadan yerin fotoğrafını çekme tek­niklerini topluca belirten terim. Hava fotoğrafçılığının başlıca kullanım alanları haritacılık ve askerî keşiflerdir; ama çevrebilim, maden arama, arkeoloji, vb. birçok başka bilim dalında da bu yöntemden yararlanılmakta­dır. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra teknolojide gerçekleştirilen gelişmeler, hava fotoğrafçılığının uygulama alanını büyük ölçüde genişletmiş, kızılaltı filmlerle ci­simlerin yalnız biçimlerinin ve renklerinin değil, sıcak­lıklarının da belirlenmesi ...

havacılık sporları Uçağın bulunduğu ve insanın ilk kez uçtuğu dönemdenbu yana, havacılık sporları büyük ölçüde gelişmiştir. Bütün uluslararası havacılık yarışmalarını denetle­yen, resmî havacılık ve uzay rekorlarını tescil eden bir kuruluş olan Uluslararası Havacılık Kuruluşu (Federati­on AeronautiqueTnternationale; FAİ), 1905’te, Wright Kardeşlerin uçakla ilk kez uçmalarından ancak iki yıl sonra kuruldu. İlk on yıl içinde havacılık birspor olmak­tan çok, yüreklilik isteyen bir ...

HAVALİMANLARI Havacılığa getirilen yasal düzenlemeler, havalimanla­rında ve havayolu tesislerinde önemli gelişmelere yol açmıştır. İlk havalimanları çoğunlukla uzun çimenlikler ya da açık alanlardı; asfalt ve beton pistler genellikle da­ha sonra, 1930 yıllarında kullanıma sokuldu. Bu arada radyoyla seyir olanaklarının kullanımı da arttı. 1930 yıl­larının ortalarında, havalimanlarında trafik kuleleri hiz­mete girdi. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra havalimanlarının sa­yısı çoğalır ve boyutları büyütülürken, 1950’de ...