Olsztyn, Polonya’nın kuzeydoğusunda il (wojewodztwo). 1975’te oluşturulmuştur. 12.327 knr’lik yüzölçümüyle ülkenin en büyük ilidir. Nüfus yoğunluğu en düşük iller arasında yer alır, iki bin kadar gölün yer aldığı il topraklarının büyük bölümü sık ormanlarla kaplıdır. Başlıca sanayi kollan turizm, hafif sanayi, gıda işleme, kerestecilik ve kimyasal madde üretimidir. Tahıl ve patates üretimi de önemlidir. Paslçka, ■Lyna, Drwçca ve Orzyc ırmaklarının ...

Olson, Elder (James) (d. 9 Mart 1909, Chicago, ABD), ABD’li şair, oyun yazarı ve edebiyat eleştirmeni. 1940’larda Chicago Üniversitesi’nde etkili olan ve Chicago eleştirmenleri olarak bilinen Yeni-Aristotelesçi grubun önde gelen üyelerindendir. Doktorasını 1934’te Chicago Üniversitesi’nde tamamladı. Chicago’daki Armour Teknoloji Enstitüsü’nde ders verdi. 1942’de Chicago Üniversitesi’ne döndükten sonra Richard McKeon, R.S.Crane ve Wayne Booth ile birlikte Yeni Eleştiri hareketine karşı çıktı. ...

Olson, Charles (John) (d. 27 Aralık 1910, Worcester, Massachusetts – ö. 10 Ocak 1970, New York kenti, ABD), II. Dünya Savaşı sonrasının öncü şairlerini etkilemiş ABD’li şair. Connecticut’taki Wesley Üniversitesi’nde ve Harvard Üniversitesi’nde öğrenim gördü. Clark ve Harvard üniversiteleriyle Radcliffe College’da ders verdi. En etkili olduğu dönem, Black Mountain College’da önce öğretim üyeliği, sonra rektör olarak görev yaptığı 1940’ların sonlarına ...

Olongapo, Filipinler’de, Luzon Adasının güneybatı kesimindeki Zambales ilinde kent. Subic Koyunun ağzının yakınlarındaki düzlükte yer alır. Yakınındaki ABD’ye ait Subic Koyu Deniz Üssü kentin gelişmesine önemli katkılarda bulunmuştur. Zambales ilini Manila’ya bağlayan karayolu kentten geçer. Olongapo tatil yerleri ve kumsallarıyla önemli bir turizm merkezidir. Nüfus (1988 tah.) 189.069.

Olomouc, Almanca o lm ü t z , Çekoslovakya’nın Kuzey Moravya ilinde (kraj) kent. Verimli bir tarım bölgesi olan Hanâ’nın kuzey ucunda, Morava Irmağının Bystrice ile birleştiği noktada yer alır. Bir Roma kalesi olarak kurulduğu sanılan kent, 9. yüzyıla doğru ülkenin en önemlisavunma mevkilerinden biri durumuna geldi. 1063’te piskoposluk, 1777’de de başpiskoposluk yapıldı. 1478’deki Olomouc Banşı’yla Moravya’nın öteki kesimleriyle birlikte ...

Olof, lakabı v e r g îc İ k r a l o l o f , Eski İsveççe o lof sk ö t k o n u n g (ö. 1022, İsveç), 990- 1022 arasında İsveç kralı. Halkına Hıristiyanlığı benimsetme çabaları pagan kabile reisleri tarafından engellenmiştir. Kral Erik’in (Muzaffer) oğluydu. Norveç’ in güçlenmesini engellemek amacıyla, Norveç’e karşı savaşan Danimarka ...

Olney, Richard (d. 15 Eylül 1835, Oxford, Massachusetts – ö. 8 Nisan 1917, Boston, ABD), ABD dışişleri bakanı (1895-97). Massachusetts Yasama Meclisi’nde bir dönem (1873-74) görev yaptı. Başkan Grover Cleveland tarafından 1893’te ABD başsavcılığına atandı. Demiryolu işçilerinin Pullman Grevi(*) (1894) sırasında federal savcılara grevcilerin şiddete başvurmalarını önlemek için mahkeme kararı alma talimatınıvererek “mahkeme kararıyla yönetim” uygulamasını başlattı. Dışişleri bakanlığına atanmasından ...

Olmütz Anlaşması, Prusya ile Avusturya arasında Olmütz’de (bugün Olomouc, Çekoslovakya) imzalanan anlaşma (29 Kasım 1850). Prusya’nın Avusturya öncülüğündeki Alman Konfederasyonu’nun kuruluşunu onaylaması, ayrıca Danimarka’yla anlaşmazlık konusu olan Schleswig ve Holstein düklükleri üzerindeki hak iddialarından vazgeçmesi sonucunu doğurmuştur. 1850 sonbaharında Hessen elektörü ayaklanan uyruklarını bastırmak için yardım isteyince, bölgeye gönderilen Avusturya ve Prusya birlikleri karşı karşıya geldi. Rus çarı Avusturya’nın yanında ...

Olmsted, Frederick Law (d. 26 Nisan 1822, Hartford, Connecticut – ö. 28 Ağustos 1903, Brookline, Massachusetts, ABD), çalışmalarında insan ve çevre kaygısını ön planda tutmuş ABD’li peyzaj mimarı. On dört yaşındayken geçirdiği bir zehirlenme gözlerinin bozulmasına yol açtı. Eğitimini bu nedenle tamamlayamayan Olmsted bir süre topografya mühendislerinin yanında yardımcı olarak çalıştı. Bu ona, ileriki meslek yaşamı için gerekli olacak temel ...

Olmi, Ermanno (d. 24 Temmuz 1931, Bergamo, İtalya), gerçekçilikten masalsı bir anlatıma yönelen yapıtlarıyla uluslararası ödüller kazanmış İtalyan sinema yönetmeni. Kente göçerek fabrikalarda çalışan bir köylü ailesindendi. Babasının II. Dünya Savaşı’nda ölümü üzerine annesiyle birlikte Edison-Volta Elektrik Santralı’nda çalışmaya başladı. Bu kuruluşta tiyatro ve sinema etkinliklerine katıldı. 1952’de, tanıtıcı filmler çekmek üzere elektrik sanayisinin film yapım merkezine atandı. O yıldan ...

Ölmek kültürü, Kolomb öncesi dönemin ilk incelikli Orta Amerika kültürü. En önemli merkezleri bugünkü Meksika’da, Veracruz’un güney kesimiyle bitişiğindeki Tabasco eyaletindedir. Bunların başlıcaları La Venta, San Lorenzo ve Tres Zapotes’tir. Ölmek sanatına ilişkin ilk buluntular İÖ y. 1150’ye tarihlenir. Bu sanatın İÖ 1100- IÖ 800 arasında geliştiği ve üslup özelliklerinin Meksika Vadisinden (Tlatilco kültürü) El Savador Cumhuriyeti’ne (Chalchuapa kaya oymaları) ...

Olmedo, José Joaquín (d. 2 0 Mart 1780, Guayaquil – ö. 19 Şubat 1847, Guayaquil, Ekvador), Güney Amerika’nın bağımsızlık mücadelesini konu alan odlarıyla kuşağının romantik şairlerini ve yurtseverlerini etkilemiş Ekvadorlu şair ve devlet adamı. 1805’te Lima’daki San Marcos Ulusal Üniversitesi’nin hukuk bölümünü bitirdi. İspanya’nın Cádiz kentinde toplanan ve 1812 tarihli liberal anayasayı kabul eden devrimci parlamentoda (Cortes) Guayaquil’i temsil etti. ...

Ollivier, Emile, o l iv i e r olarak da yazılır (d. 2 Temmuz 1825, Marsilya – ö. 20 Ağustos 1913, Saint-Gervais-les-Bains, Fransa), Fransız devlet adamı, yazar ve hatip. Adalet bakanı olarak görev yaptığı dönemde, III. Napoléon’un mutlakıyetçiliğini parlamenter yönetimle uzlaştırmaya çalışmıştır. Hukuk eğitimi gördü. 1848 Devrimi’nin başlamasından hemen sonra Bouches-du- Rhône ilinin (département) yöneticiliğine atandı. Louis-Napoléon’un Aralık 1848’de cumhurbaşkanı ...

Olivos, Arjantin’de, Buenos Aires metropoliten alanında, Vicente López yönetim biriminde (partido) yerleşme alanı (cabecera). Buenos Aires eyaletindeki Buenos Aires kentinin tam kuzeyinde, Rio de la Plata Halicinde yer alır. 16. ve 17. yüzyıllarda Monte Grande Kıyısı olarak bilinen bölgenin parçasıydı. 1784’te San Isidro yönetim birimiyle birleştirildi. Olivos kenti 1878’de kuruldu. San Isidro yönetim birimi 1905’te ikiye bölündüğünde Olivos Vicente López ...

olivin, doğal magnezyum ve demir silikatlar grubunu oluşturan minerallerin ortak adı. Pek çok bazik ve ultrabazik korkayaçta yer alan olivinler, yermantosunun üst bölümünün başlıca bileşenlerinden biridir. Çoğu göktaşının yanı sıra bazı Ay taşlarında da(A tipi) çeşitli olivin minerallerine rastlanmıştır. Bütün olivinler aynı temel ortorombik kristal yapısına sahiptir; bu yapıda, tekil SİO4 dörtyüzlüleri birbirlerine, metal içeren dörtyüzlü zincirleriyle bağlanmıştır. Yapıdaki oksijen ...

Olivier, Laurence (Kerr), s ir l a u r e n c e o l i v i e r (1947-70) ya da B r ig h t o n b a r o n u o l i v i e r (1970’ten sonra) olarak da bilinir (d. 22 Mayıs 1907, Dorking, Surrey – ö. .11 Temmuz 1989, Steyning, ...

Olividae, Prosobranchia (öndensolungaçlılar) altsınıfından deniz salyangozları familyası. Oliva cinsinin fosillerine Eosen Bölümden (y. 54-38 milyon yıl önce) beri oluşan kayaçlarda yaygın biçimde rastlanır. Yumurta biçimli kabukları sivri uçlu ilk kıvrımdan gövdenin yer aldığı son kıvrıma doğru hızla genişlediğinden kolayca ayırt edilebilir. Uzun ve dar olan kabuk ağzı son derece parlak ve genellikle göz alıcı rengiyle dikkat çeker. Ağız çevresinde oluşan ...

Olivetti & C. SpA, tam adı i n g . c . O l i v e t t i & c . s p a , büro makineleri ve bilişim sistemleri üreten çokuluslu İtalyan şirketi. Merkezi Ivrea’dadır. Elektrik mühendisi olan Camillo Olivetti’ nin (1868-1943) kurduğu şirket 1908’de daktilo makinesi üretimine başladı. Camillo Olivetti 1925’te oğlu Adriano’yu modern imalat teknikleri ...

Oliver, King, asıl adı j o s e p h o l i v e r (d. 1 1 Mayıs 1885, Abend, Louisiana – ö. 8 Nisan 1938, Savannah, Georgia, ABD), ABD’li kornetçi. Cazın yan efsanevi tarihöncesiyle, gerçek cazın sağlam biçimde belgelenmiş tarihi arasında çok önemli bir halka oluşturur. Bir plantasyonda doğdu. Çocukluğunda New Orleans’a gitti ve 1907’de kornet çalmaya ...

Oliveira, Manuel de (d. 1 2 Aralık 1908, Passamarinas, Portekiz), uluslararası üne sahip Portekizli sinema yönetmeni. Uzun yıllar babasının makine fabrikasında çalıştı. Sinemanın yanı sıra atletizme ve motosiklet yarışlarına ilgi duydu; motosiklet yarışçısı olarak çeşitli ödüller kazandı. Oyunculuk ve senaryo yazarlığıyla başladığı sinemada ilk kısa filmi Douro faina fluvial’ı (Douro Irmağında Ağır Çalışma Koşulları) 1929’da ödünç aldığı bir kamerayla çekmeye ...