Odin, w o d a n , w o d e n ya da w o t a n olarak da bilinir, İskandinav mitolojisinde başlıca tanrılardan biri. Arkeolojik ve edebi kaynakların çizdiği tablonun karmaşıklığı nedeniyle niteliklerini ve işlevini belirlemek güçtür. Romalı tarihçi Tacitus, Tötonların Mercurius’a tapındıklarını söyler; bununlaTanrı Woden’i (Odin’in eski biçimi) kastettiği kuşkusuzdur, çünkü Latinlerin Mercurius günü {dies Mercurii) ...

Odienné, Fildişi Kıyısı’nın kuzeybatı kesiminde il {département) ve il merkezi (1969) kent. Odienné kenti Mali’den, Gine’den ve Fildişi Kıyısı’ndaki Korhogo ve Man kentlerinden gelen yolların kesiştiği noktada yer alır. Müslüman Malinke halkının geleneksel ticaret merkezi olan kent 14. yüzyılda Mali (Malinke) İmparatorluğu’nun bir parçasıydı. Yörenin tarımsal ürünlerinin pazarlandığı bir merkez olan kentte çeltik fabrikası da vardır. Nüfus (1975) kent, 13.864; ...

Odets, Clifford (d. 18 Temmuz 1906, Philadelphia – ö. 14 Ağustos 1963, Hollywood, ABD), 1930’larda ABD’de ortaya çıkan toplumsal başkaldırı tiyatrosunun önde gelen oyun yazarlarından. Ünlü Group Theatre’la(*) birlikte çalışmış ve topluluğun Amerikan tiyatrosuna yeni bir yön vermesine katkıda bulunmuştur. 1923’ten 1928’e değin repertuar tiyatrolarında oyunculuk yaptıktan sonra 1931’deyeni kurulan Group Theatre’a katıldı. İlk büyük başarısı, sahnenin yanı sıra tiyatro ...

Odessa, Almanca tam adı o r g a n i s a t io n d e r s s-a n g e h ö r i g e n (SS Üyeleri Örgütü), 1947’nin başlarında SS(*) (Schutzstaffel) üyelerini kaçırmak amacıyla Almanya’da kurulan gizli örgüt. Eski SS ve Gestapo üyeleriyle üst düzeydeki başka Nazi görevlilerini saklamak, tutuklandıklarında destek sağlamak, hapisten ya ...

Odessa, Ukrayna SSC’nin güney kesiminde yönetim birimi (oblast). Dinyester Irmağı halicini de içine alan bölgenin yüzölçümü33.300 km2’dir. Güneydoğu kesimi kıyıdaki düzlüklere doğru yavaş yavaş alçalır. Kuzeydoğusu ise Volin-Podolsk Platosunun güneyindeki tepelere doğru uzanır. Verimli topraklarla kaplı olan bölgenin büyük bölümü tarıma açılmıştır. İklim kuraktır; yüzey suyu çok azdır. Büyük ırmaklar dışındaki akarsular genellikle yaz aylarında kurur. Bölgede yoğun tarım yöntemiyle ...

Odessa, ABD’de, Texas eyaletinin batı kesimindeki Ector ilinin (county) merkezi (1891) kent. Yüksek Ovaların güney kesiminde, Midland’in hemen batısında yer alır. Kente bugünkü adının 1881’de, bölgeyi Odessa’daki steplere benzeten Rus demiryolu işçileri tarafından verildiği sanılır. Texas Havzasının merkezinde yer alan kent 1920’lerde bölgede petrol bulunmasından sonra hızla genişledi ve zamanla bir petrokimya sanayisi merkezi durumuna geldi. ABD’deki en büyük göktaşı ...

Oder-Neisse Hattı, II. Dünya Savaşı’nın sonunda Müttefiklerce çizilen Polonya-Almanya sınırı. Bu sınırla Alman topraklarının önemli bir bölümünün Polonya’ya bırakılması AFC ile Sovyet bloku arasında 15 yıl süren tartışmalara yol açmıştır. Yalta Konferansı’nda (Şubat 1945) üç büyük Müttefik devlet (İngiltere, SSCB veABD) Polonya’nın SSCB ile sınırını batıya doğru, yaklaşık Curzon Hattı’na kadar çekmeyi kararlaştırdı. Bu düzenlemenin Polonya için yol açtığı toprak ...

Oder Irmağı, Lehçe ve Çekçe o d r a . Avrupa’nın kuzey kesiminde akarsu. Çekoslovakya’da Hruby (Yukarı) Jesenik sistemine bağlı Oder Dağlarından çıkar ve 854 km boyunca akarak Baltık Denizine dökülür. Vistül’den sonra Baltık’a dökülen ikinci büyük ırmaktır. Eski adı Viadua olan Oder birçok tarihsel dönemde ve uygarlıkta önemli rol oynadı. Polonya’nın tek bir krallık altında birleştiği 10. yüzyıldan sonra ...

Oder-Havel Kanalı, ADC’de Berlin’in kuzeydoğusunda suyolu. Havel ve Oder ırmaklarını birbirine bağlar. 83 km uzunluğunda, 33 m genişliğinde ve 1,98 m derinliğinde olan kanal 1.000 tona kadar gemilerin ulaşımına elverişlidir. Başlangıçta Hohenzollern Kanalı adıyla anılan kanal, 1908-14 arasında, Havel Irmağı kıyısındaki Berlin’i Oder Irmağının ağzındaki Szczecin’e (Stettin) bağlamak için inşa edildi. 1945’e doğru önemi giderek azaldıysa da daha sonra Polonya ...

Odense, Danimarka’da, Fyn (Funen) Adasının kuzeyinde, Fyn ilinin (amtskommune) merkezi kent. Odense Irmağının kıyısında yer alır. Hıristiyanlık öncesi dönemde İskandinav savaş tanrısı Odin’in kutağı (yi) olarak kutsal sayılan kentin adı tarihsel kayıtlara ilk kez İÖ y. 1000’de geçti. 10. yüzyılda piskoposluk merkezi oldu. 1086’da St. Alban Kilisesi’nde (sonradan St. Knud Katedrali) öldürülen II. Knud’un azizler listesine kabul edilmesinden sonra önemli ...

Oden Ormanı, Almanca o d e n w a l d . AFC’de ormanlarla kaplı yüksek bölge. Neckar ve Main ırmakları arasında, Ren Vadisine egemen bir konumda yer alır. Yaklaşık 80 km uzunluğunda, 40 km genişliğinde olan bölgenin büyük bölümü Hessen, geri kalan kesimleri ise Bavyera ve Baden-Württemberg eyaletleri içinde kalır. En yüksek noktaları Katzenbuckel (626 m), Neunkircher Höhe (595 ...

odeion (Yunancada “şarkı söylenen yer”), Eski Yunan’da ve Roma’da müzikçilerin ve hatiplerin becerilerini sergilediği ya da yarıştığı, üstü örtülü bir tür küçük tiyatro yapısı. Odeion’lar, Antik Çağdaki çalgıların sesininbüyük açık hava tiyatrolarında rahatça duyulamaması nedeniyle ortaya çıkmıştır. Yunan biyografi yazarı Plutarkhos’a göre ilk odeion İO 435’te Perikles tarafından Atina’da yaptırılmıştı. Dionysos Tiyatrosu’ nun yanındaki bu yapıda konserler verilirdi. Dörtgen planı ...

Odavara, Japonya’da, Honşu Adasındaki Kanagava ilinde (ken) kent. Sagami Körfezinin kıyısında, Sakava ve Haya ırmaklarının arasında yer alır. Kamakura döneminde (1192-1333) bölgenin siyasal merkezlerin-den biri olan kentte, 15. yüzyılın başında bir şato inşa edildi. Böylece Kanto bölgesinin güney kesiminin ekonomik ve kültürel merkezi durumuna gelen Odavara, Tokugava döneminde (1603-1867) Tokaido (DoğuDenizi Karayolu) üzerinde bir posta merkezi oldu. 19. yüzyılın sonundan ...

Odate, Japonya’da, Honşu Adasındaki Akita iline (ken) bağlı kent. Yoneşiro Irmağı kıyısında yer alır. Tokugava döneminde (1603-1867) savunma açısından önem taşıyan Odate, aynı zamanda çevresindeki tarım alanının ticaret merkeziydi. Günümüzde ise bir kerestecilik merkezidir ve ahşap ürünleriyle tanınır. 1962’de kentin çevresinde demir cevheri bulundu. Yoneşiro Irmağının yukarı çığırından çıkarılan bakır, kurşun ve çinko pazarlanmak üzere kente gönderilir. Odate, Akita olarak ...

Odantapuri, u d d a n d a p u r a olarak da bilinir, ilkçağda Hindistan’ın ünlü Budacı manastır merkezi (vihara). İS 7. yüzyılda bugünkü Bihar kentinin bulunduğu yerde, Pala hanedanının ilk hükümdarı Gopala tarafından kuruldu. Budacı eğitimin öbür önemli merkezi Nalanda’yla yarışan Odantapuri, Tibet Budacıları için bir örnek ve esin kaynağı oldu. Tibet kaynakları 749’da Sam-Ye (Bsam-Yas) Manastırı’nın ...

odalık, İslam ülkelerinde nikâhsız olarak alman cariye. Şeriat cariyelerin nikâhsız eş edinilmesine izin verdiği için İslam ülkelerinde odalık alma geleneği çok yaygındı. 5-6yaşlarında köle olarak satın alınan cariyelerin bazısı çeşitli ev hizmetleri için, bazısı da doğrudan odalık olmak üzere yetiştirilir ve satılırdı. Osmanlı padişahları da istedikleri cariyeyle nikâhsız ilişki kurabilirdi. Padişahın geceyi birlikte geçirmek için seçtiği cariye has odalık olurdu. ...

odaklama, u z a k l i k u y u m u olarak da bilinir, gözün farklı uzaklıklardaki nesneleri net görebilmesi için gerçekleşmesi gereken süreç. Terim, fotoğraf makinesi ya da mikroskop gibi aygıtlardaki merceklerin ayarlanması için de kullanılır. Balıklarda odaklama, fotoğraf makinesinde mercek ile ışığa duyarlı film arasındaki mesafenin ayarlanması gibi, göz merceği ile ağtabaka arasındaki uzaklığın değişmesiyle gerçekleşir. ...

Odaenathus, Septimus, o d e n a t h u s ya da o d a i n a t h olarak da yazılır (ö. 267/268), Roma kolonisi Palmyra’nın (bugün Suriye’ de) prensi. Sasanilerin Roma İmparatorluğumun doğu eyaletlerini ele geçirmesini engellemiştir. Roma yurttaşı olan ve Palmyra’nın yönetici ailesinden gelen Odaenathus 258’de konsül ve Palmyra hükümdarı oldu. Roma imparatoru Valerianus Sasani ...

Oda Nobunaga, asıl adı KiçiHoşi. sonradan s a b u r o (d. 1534, Ovari – ö. 21 Haziran 1582, Kyoto, Japonya), Japon savaşçı. Aşikaga şogunluğunu devirmiş ve Japon eyaletlerinin yarısını kendi yönetimi altında birleştirerek yıllardır sürmekte olan feodal savaşları sona erdirmiştir. Ünlü Fucivara ailesinden gelen bir devlet görevlisinin oğluydu. 1549’da babasınınmülklerini devraldı. O sırada Aşikaga şogunluğu merkezî otoriteyi sağlayamaz ...

oda müziği, genellikle oda ya da salon gibi küçük mekânlarda, az sayıda dinleyici önünde, iki ile dokuz müzikçiden oluşan küçük topluluklarca ve bir şef tarafından yönetilmeden çalınmak üzere bestelenmiş müzik parçası. Hatta çalgıcıların yalnız kendi zevkleri için, kendi kendilerine çaldıkları parça anlamına da gelir. Çoğunlukla klavyeli bir çalgıyla (piyano ya da klavsen) yaylı ve nefesli çalgılardan oluşan topluluklar ve eşliksiz ...