Hadîs imâmı. îsmi, Hasen bin Sabbâh bin Muhammed el-Bezzâr el-Bağdâdî olup, künyesi Ebû Ali el-Vâsıtî’dir. Bağdad’da doğmuş olup, yine Bağdad’da 249 (m. 863) de Rabî-ül-âhır ayında vefât etmiştir. Büyük hadîs âlimi olan Hasen bin Sabbâh, Süfyân bin Uyeyne, Ebün-Nasr, Vekî’ bin Cerrâh, Velid bin Müslim, Zeyd bin Habbâb, İshâk bin Yûsuf el-Ezrak, Ca’fer bin Avn, Rûh bin Ubâde, Ebû Usâme, ...

Oniki imâmın onbınncisi. İmâm-ı Ali Nakî’nin oğludur. Künyesi Ebû Muhammed, lakâbı Zekî, Hâlis, Sırâc’dır. Babasımn olduğu gibi, kendisi de “Askerî” ismi ile meşhûr olmuştur. 232 (m. 846) yılı Rabî-ül-evvelin dördüncü gününde Medîne*i münevverede dünyâya geldi. 261 (m. 875) senesinde Bağdad’da vefât etti. Samarrâ’ da babasımn yamna defn edildi. İmâm-ı Askerî hazretleri, cesur, kerîm, cömerd ve âlim bir zâttır. Yalnız bir ...

Büyük fikıh ve hadîs âlimlerinden. Künyesi, Ebû Abdullah’dır. 166 (m. 782) de Mısır’da doğup, 243 (m. 858) de yine orada vefât etti. Şâfiî mezhebi âlimlerinden olan Harmeletübnü Yahyâ (r.a.), Abdullah bin Vehb, İmâm-ı Şâfiî, Eİyyûb bin Süveyd er-Remlî, Bişr bin Bekir ve birçok âlimden ilim öğrenip, hadîs-i şerîf rivâyet etmiştir. Imâm-ı Müslim, İbn-i Mâce, Ebû Dücâne, Ahmed bin İbrâhim el-Mısrî, ...

Asıl adı, Ebû Abdullah Muhammed bin Mûsâ el-Hârizmî’dir. 236 (m. 850) senesinde Bağdad’da vefât etti. İlme çok hizmeti geçti. Cebir, astronomi ilimlerinde kıymetli eserler yazdı. Hârizmî’nin Ahmed, Muhammed ve Haşan adlı üç oğlu olup, hepsi de matematik ilmi ürerinde ciddî çalışmalarıyla tamnır. Hire bölgesinde, bir Türk şehn olan Hârizm’den, ilim âleminin merkezi durumundaki Bağdad’a gelerek kıymetli İslâm âlimlerinden ders aldı ...

Tasavvuf büyüklerinden. Künyesi Ebû Abdullah’dır. Basra’da doğdu. Doğum târihi kesin olarak bilinmemektedir. 243 (m. 897) târihinde Bağdaçi’da Ahmed bin Hanbel hazretlerinden iki sene sonra vefât etmiştir. Nefsini çok hesâba çektiği için, Muhâsibî denm iştir. Aslen B ağdadlıdır. Zamanında Bağdad’m en büyük âlimlerindendi. Yezîd bin Hârûn ve daha birçok âlimden rivâyette bulunmuştur. Kendisinden de Ebû Abbâs bin Mesrûk, Ahmed bin Hasen ...

Hadîs âlimlerinden. Adı, Hârun bin Ma’rûf el-Mervezî’dir. Künyesi, Ebû Ali el-Hazzâz ed-Darîr’dir. Mervezî ve Bağdâdî ile nisbet edilmiştir. Çünkü Mervez şehrinde doğdu. Sonra Bağdad’a gelip yerleşti. 231 (m. 845) senesinde Bağdad’da kendi evinde iken vefât etti. Hadîs ilminde tasnifleri bulunan bir âlimdir. O; Abdülazîz ed-Derâverdî, Abdullah bin Mübârek, Yahyâ bin Ebî Zâide, Süfyân bin Uyeyne, Hâtim bin îsmâil ve daha ...

Fıkıh, hadîs ve tasavvuf âlimlerinden, ismi Hamdûn bin Ahmed Kassâr en-Nişâbûrî olup, künyesi Ebû Sâlih’dir. Evliyânm büyüklerinden olup, vecîz sözleri, tatlı ve kalblere te’ sirlidir. 271 (m. 884; de Nişâbûr’da vefât edip, Hîre ismindeki kabristanda defnolundu. Ebû Türâb Nahşebî, Ali Nasrâbâdî, İran’da 9. veya 10. asırda, camdan yapılmış bir ibrik. Ebû Hafs Nişâbûrî ve başka zâtların sohbetlerinde bulundu. Ebü’l-Hasen Bârûsî’nin ...

Hadîs âlimlerinden ve târihçi. İsmi Halîfe bin Hayyâd bin Halîfe eş-Şeybânî elUsfûrî, el-Basrî, el-Hâfiz olup, künyesi Ebû Amr’dır. Lakâbı ise, Şebab’tır. Doğum târihi belli olmayıp, 240 (m. 854y de Ramazân-ı şerîf ayında vefât etmiştir. Vefâtlannı 230 veya 246 diyen âlimler de vardır. Âlim ve faziletler sâhibi bir zât olan Halîfe bin Hayyâd; Ismâil bin Umeyye, Bişr bin el-Mufaddal, Ebû Dâvûd ...

Evliyâ’nm büyüklerinden. Künyesi Ebû Muhammed olup, ismi Feth bin Sa’îd el-Musûlî’dir. Bişr-i Hafî’ nin arkadaşıdır. Musul âlimlerindendir. Derecesi Bişr-i Hafî ile aynı idi. Bişr-ı Hafî’ den yedi yıl önce 220 (m. 835; yılında vefât etmiştir. Haram ve şüphelilerden kaçması kuvvetli, nefsle mücâdelesi çok idi. Devamlı hüzün ve Allah korkusu içinde bulunurdu. Halktan kopup bir köşeye çekilmişti. Halktan devamlı kaçardı. Hattâ ...

Meşhûr Arap dili âlimi. İsmi Yahyâ bin Ziyâd bin Abdullah bin Mervân ed-Deylemî, künyesi, Ebû Zekeriyyâ’dır. Ferrâ diye bilinir. 144 (m. 761) senesinde Küfe’de doğup, 207 (m. 822) târihinde, Mekke-i mükerremeye giderken vefât etmiştir. Kûfelilerin en büyük nahiv, lügat ve edebiyat âlimi idi. Kays bin Kebî’, Hâzim bin Hüseyn el-Basrî, Ali bin Hamza el-Kisâî, Ebü’l-Ahvâs, Ebû Bekir bin Iyâş gibi ...

Hâtûn evliyâlarm büyüklerinden H orasanlıdır. Mekke-i mükerremede otururdu. Bâyezîd-i Bistâmî’nin medh ve iltifâtma mazhar olmuştur. Zünnûn-i Mısrî kendisine birçok mes’elelerde danışmıştır. 203 (m, 818; senesinde Mekke-i mükerremede vefât etmiştir Bâyezîd-i Bıstâmî onun hakkında der ki: “Ömrümde bir hâtûn tanıdım O Fâtıma-i Nişâbûrîyye’dir Kendisine herhangi bir konuda haber vermek istesem, ona âyân olur ve o şeyi kendisi bana bildirirdi.” Zünnûn-i Mısrî ...

Hâtûn evliyâlarm büyüklerinden H orasanlıdır. Mekke-i mükerremede otururdu. Bâyezîd-i Bistâmî’nin medh ve iltifâtma mazhar olmuştur. Zünnûn-i Mısrî kendisine birçok mes’elelerde danışmıştır. 203 (m, 818; senesinde Mekke-i mükerremede vefât etmiştir Bâyezîd-i Bıstâmî onun hakkında der ki: “Ömrümde bir hâtûn tanıdım O Fâtıma-i Nişâbûrîyye’dir Kendisine herhangi bir konuda haber vermek istesem, ona âyân olur ve o şeyi kendisi bana bildirirdi.” Zünnûn-i Mısrî ...

Hadîs âlimi. Râvileriyle berâber yüzbin hadîs-i şerifi ezbere bilirdi. Ya’nî hadîs ilminde hâfızdı. Saçlarının gür olmasından dolayı Şa’rânî nisbetiyle bilinen Fadl bin Muhammed, Peygamber efendimizin (s.a.v.; mektubuyla müslüman olan Yemen Vâlisi Bâzâm’m soyundandır. Silsilesi, Fadl bin Muhammed bin el-Müseyyib bin Mûsâ bin Nâsır’dır. Kendisine enNişâbûrî, el-Horasânî, eş-Şa’rânî, elBeyhekî nisbet edildi. Künyesi ise, Ebû Muhammendir. 282 (m. 895; yılında vefât etti. ...

Hadis âlimlerinden. Künyesi, Ebû Nuaym’dir. 130 (m. 748) senesinde Kûfe’de doğup, 219 (m. 834) târihinde vefât etti, tmâm-ı Buhârî ve Müslim’in (r.a.) hocalarmdandır. Ebû Nuaym, Süleymân el-A’meş, Mis’ar bin Kedâm, Zekeriyya bin Ebî Zâide, Ibn-i Ebî Leylâ, Süfyân-ı Sevrî gibi büyük âlimleri dinleyip, rivâyette bulunmuştur. Ondan da, Ahmed bin Hanbel, Muhammed bin tsmâil el-Buhârî, Ebû Zûr’a, Ya’kûb bin Şeybe, Ahmed ...

Hadîs âlimi. Râvileriyle berâber yüzbin hadîs-i şerifi ezberden bilirdi. Künyesi Ebû Bekir olan Fadl bin Abbâs er-Râzfye, Mervezî de denildi. Fadlek ve Sâig lakâblanyla tanındı. Çeşitli şehirlere seyahat eden bu mtibârek zât, 270 (m. 883) yılında Bağdad’da vefât etti. Hadîs-i şerîf öğrenip, ilim tahsil etmek için Bağdad, Mekke ve Mısır’ın çeşitli şehirlerine seyahat eden Fadlek, Abdân ve Ma’- mer gibi ...

Meşhûr hadîs âlimlerinden. Adı, Esed bin Mûsâ bin İbrâhim bin Velîd bin Abdülmelik bin Mervân bin Hakem el-Emevî’dir. Büyük bir hadîs âlimi olup, hadîs hâfizl arından idi. “Esedü’lHadîs=Hadîs aslanı” lakâbı ile meşhûr oldu. 132 (m. 749) senesinde Mısır’da veya Basra’da doğduğu rivâyet edilmektedir. Mısır’a yerleşti. 212 (m. 827; senesinin Muharrem ayında orada vefât etti. Büyük bir hadîs âlimi olan Esed ...

b l-b o lAs OrI (a h h b d ©i&s v a k v ü Büyük bir târihçi. ismi, Ahmed bin Yahyâ bin Câbir bin Dâvûd, künyesi, Ebû Ca’fer, Ebû Bekir ve Ebû Haşan gibi değişik şekillerde bildirilmiştir. Nisbeti, Belâzûrî’dir. Bu nisbetle, meşhûrdur. Doğum târihi bilinmemektedir. 279 (m. 892) târihinde vefât etti, ikinci asrın sonlarında Bağdad’da doğduğu kabûl edilir. ...

Cüneydi Bağdâdî hazretlerinin talebelerinden. Kaynaklarda nerede doğduğu anlatılmamakla berâber, Hemedân yakınlarındaki dergâhının bulunduğu beldede vefât ettiği bildirilmektedir. Ebû Bekir Şiblî, Ebü’lHasan Ali bin Muhammed Müzeyyen, Ebû Abdullah-i Hafifle arkadaşlıkları vardı. Bağdâd, Şiraz, îsfehan, Mekke, Medine ve Hemedân’a ziyâretleri oldu. Hemedân vâlisi Ebû Ali Varcî’den, kendisine talebeleriyle berâber kalabileceği bir dergâh yapmasını istedi. Vefâtma kadar orada kaldı. Âbid ve zâhid olup, ...

Şam’da yetişen âlimlerin büyüklerinden. Abdurrahmân bin Ahmed el-Ansî din imâmlanndan iken, Allahü teâlâdan başka her şeyi terkedip, tasavvuf yoluna girdi. Künyesi Ebû Süleymân’dır. Şam’ın güneyinde bulunan Dârân köyünde yerleşti. Bunun için kendisine Ebû Süleymân-ı Dârânî denir. 205 (m. 820) de Şam’da vefât etti. Türbesi oradadır. Süfyân-ı Sevrî ve başka âlimlerden ilim öğrenip hadîs-i şerîf dinledi. Lütuf ve ihsânı bol, çok ...

Hanefi mezhebi fıkıh âlimi. İmâm-ı Muhammed Şeybânî ve Ebû Yûsuf hazretlerinin talebelerindendır. Aslen Belh yakınlarında Cürcân’dan olan Ebû Süleymân Cürcânî’ nin ismi, Mûsâ bin Süleymân’dır. Ebû Süleym ân künyesidir C ü rcân ’dan Bağdad’a gelerek ilim tahsil etti Pek kıymetli kitaplar yazdı. 201 (m. 816; yılında Bağdad’da vefât etti. Ebû Süleymân Cürcânî, Abdullah bin Mübârek’ten, Amr bin Cemî’, Ebû Yûsuf, ...